Հաաբեռստի
Հաաբեռստի (էստ․՝ Haabersti), Էստոնիայի մայրաքաղաք Տալլին քաղաքի շրջան։
| Բնակավայր | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Հաաբեռստի | |||||
| |||||
 | |||||
| Երկիր |  Էստոնիա | ||||
| Մակերես | 22,32 կմ² | ||||
| Բնակչություն | ▲48 884 մարդ (հունվարի 1, 2023)[1] | ||||
| Պաշտոնական կայք | tallinn.ee/haabersti/ | ||||
| |||||
Աշխարհագրություն և միկրոշրջաններ խմբագրել
Գտնվում է Տալլինի արևմտյան մասում։ Հարավում սահմանակից է Մուստամե շրջանին, իսկ արևելքում՝ Պյոհյա-Տալլին շրջանին։
Ներառում է 12 միկրոշրջաններ՝ Աստանգու, Հաաբեռստի, Կակումաե, Մուստյիե, Մյաեքյուլա, Պիկալիյվա, Ռոկկա Ալ-Մարե, Տիսկռե, Վեսկիմետսա, Վիսմեյստրի, Վյայկե-Իիսմյաե և Իհսմյաե[2]։
Շրջանի սահմաններում կա Հարկու լիճը, ինչպես նաև Կակումյաե և Կոպլի ծովածոցերի հսկայական ափամերձ տարածքները, որոնք Բալթիկ ծովի Ֆիննական ծոցի մասերն են։
Շրջանի գլխավոր փողոցներն են՝ Պալդինյան մայրուղի, Ռաննամիզա, Էհիտայատ, Իհսմյաե։
Բնական բարենպաստ պայմանները և տարածքի զգալի մասը դեռևս կառուցապատված չլինելը հնարավորություն տվեցին այստեղ պլանավորել նոր անհատական զարգացման տարածքներ։ Բնակարանների ակտիվ շինարարության շնորհիվ բնակչության թիվն աճում է։
Սիմվոլիզմ խմբագրել
Զինանշան. կանաչ վահանի վրա կա արծաթագույն շրջան և արծաթագույն ալիքաձև գլուխ երեք կանաչ ալիքային գագաթներով։
Դրոշ. ուղղանկյուն կանաչ վահանակի վրա, սպիտակ շրջան և սպիտակ ալիքաձև մաս դրոշակաձողի մոտ։ Դրոշի լայնության և երկարության հարաբերակցությունը 7։9 է, նորմալ չափսը՝ 105×135 սմ[3]։
Կառավարում խմբագրել
Հաաբեռստի շրջանի (քաղաքի մաս) կառավարությունը (էստ․՝ Haabersti Linnaosa Valitsus) գլխավորում է քաղաքի մասի ավագը (էստ․՝ linnaosavanem)։ Երեց Հաբերստին նշանակվում է Տալլինի քաղաքային կառավարության կողմից՝ քաղաքի քաղաքապետի առաջարկությամբ՝ Հաաբեռստի քաղաքային շրջանի վարչական խորհրդի հետ խորհրդակցելուց հետո (էստ․՝ Haabersti linnaosa Halduskogu)։ Հաաբեռստի վարչական խորհրդի գործառույթն է Տալլինի քաղաքային վարչության և քաղաքային ժողովի մշտական հանձնաժողովների հանձնարարականների նախապատրաստումը համայնքային խնդիրների լուծման և գործողությունների ծրագրի մշակման վերաբերյալ։
Պատմոություն խմբագրել
Թաղամասն իր անվանումն ստացել է Հաաբեռստի դաստակերտ-ից, որը գրավոր աղբյուրում հիշատակվում է 1688 թվականին որպես Գոդզեթ Հաբերս։ 1920-ական թվականներին կալվածքի հողերի վրա առաջացել է համանուն բնակավայր, որը հետագայում դարձել է գյուղ, որը 1946 թվականին միացվել է Տալլինին[4]։
Խորհրդային տարիներին Հաաբեռստի ժամանակակից թաղամասի մեծ մասը մտնում էր Տալլինի Կալինինսկի շրջանի մեջ, որը նախկինում կոչվում էր Կոպլիսկի (Կոպլիի Տալլինի շրջանի անունով)։ Տեղական ինքնակառավարման բարեփոխման ընթացքում 1993 թվականի մարտի 4-ին Կալինինսկի շրջանը բաժանվեց Հաաբեռստի քաղաքի և նրա տեղում ձևավորված Պհյա-Տալլինի մասերի միջև։
Բնակչություն խմբագրել
Թաղամասի բնակիչների թիվը 2020 թվականի դեկտեմբերի 1-ի դրությամբ կազմել է 47 286 մարդ, 2021 թվականի հուլիսի 1-ի դրությամբ՝ 47 603[5]։
Հաաբեռստի շրջանի բնակչությունը յուրաքանչյուր տարվա հունվարի 1-ին[6]։
| Год | 2004 | 2006 | 2008 | 2010 | 2012 | 2014 | 2016 | 2018 | 2020 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Человек | 37 187 | ↗ 38 968 | ↗ 39 587 | ↗ 41 051 | ↗ 42 294 | ↗ 43 571 | ↗ 44 178 | ↗ 45 463 | ↗ 46 620 |
Բնակչության ռեգիստրի տվյալներ Հաաբեռստի շրջանի մասին 2020 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[2]։
- Բնակչության գենդերային կառուցվածքը՝ կանայք 55%, տղամարդիկ 45%;
- Բնակչության տարիքային կառուցվածքը՝ մինչև 15 տարեկան երեխաներ՝ 16,6%, 15–74 տարեկան անձինք՝ 73,9%, 75 տարեկան և բարձր տարիքի անձինք՝ 9,4%;
- բնակիչների միջին տարիքը. 41,9 տարեկան,
- բնակիչների թիվն ըստ շրջանների.
| Միկրոշրջան | Բնակչություն |
|---|---|
| Աստանգա | 4 377 |
| Վեսիմեցա | 20 |
| Վիսմեյսթրի | 1 967 |
| Վյայկե-Յիսմաե | 26 596 |
| Բիսմաե | 1 226 |
| Կակումյաե | 2 040 |
| Մուստիա | 3 341 |
| Մյաեկյուլա | 2 |
| Պիկալիիհվա | 4 085 |
| Ռոկա ալ Մարե | 0 |
| Տիսկրե | 2 058 |
| Հաաբեռստի | 908 |
Հաաբեռստի շրջանի բնակչության ազգային կառուցվածքը, %[2][7]։
| Ազգություն | 2008 թվական | 2020 թվական |
|---|---|---|
| էստոնացիներ | 48,8 | 48,8 |
| ռուսներ | 41,0 | 41,9 |
| ուկրաինացիներ | 4,4 | 3,8 |
| բելառուսներ | 2,5 | 1,9 |
| Ֆիններ | 0,7 | 0,6 |
| հրեաներ | 0,5 | 0,4 |
| Լատիշներ | .. | 0,2 |
| թաթարներ | 0,4 | 0,3 |
| մյուսները | 1,7 | 2,1 |
Ժամանցի օբյեկտներ խմբագրել
Հաաբեռստի-ում գտնվում են՝
- Էստոնիայի ամենահին և ամենամեծ կենդանաբանական այգին,
- «Սակու Սուուրհալ»,համերգային-սպորտային համալիր, որտեղ 2002 թվականին տեղի է ունեցել «Եվրատեսիլ» մրցույթի եզրափակիչը;
- Էստոնական թանգարան բաց երկնքի տակ,
- շրջանաձև սահադաշտ սինթետիկ ծածկույթով 200 մ² մակերեսով Վյայկա-Իիսմաե միկրոշրջանում (գործում է 2009 թվականի հունվարից),
- Կակումաե լողափ,
- Հարկու լճի լողափը Վայկե-Իսմյաե միկրոշրջանում։
Պատկերասրահ խմբագրել
-
Շրջանակային երթևեկությունը մուտքի մոտ Վյայկե-Յիսմաե փողոցից Էհիտայտե -
«Սակու Սուուրհալ» համերգային-սպորտային համալիր -
Տալլինի կենդանաբանական այգու կենտրոնական մուտքը -
Հարկու լիճ
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Էստոնիայի վիճակագրության դեպարտամենտ — 1991.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Tallinna Linnavalitsus (2020). «Tallinn arvudes 2020. Statistical Yearbook of Tallinn 2020». Tallinn (էստոներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 7-ին.
- ↑ Tallinna Linnavolikogu (2017 թ․ ապրիլի 20). «Haabersti linnaosa ja linnaosa valitsuse põhimäärus» (PDF) (էստոներեն).
- ↑ «Haabersti». Словарь эстонских топонимов (էստոներեն). Eesti Keele Instituut.
- ↑ «Tallinna elanike arv». Tallinn (էստոներեն).
- ↑ Tallinna Linnavalitsus. «Tallinn arvudes». Tallinn (էստոներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 7-ին.
- ↑ Tallinna Linnavalitsus. «Tallinn arvudes 2012. Statistical Yearbook of Tallinn 2012». Tallinn. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 26-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 7-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հաաբեռստի» հոդվածին։ |