Կլաուդիա Պարսոնս (1900[1][2], Շիմլա, Փանջաբ, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - 1998[1]), բրիտանացի ճարտարագետ, գրող և ճանապարհորդ։ Անգլիացի առաջին երեք կանանցից մեկը, որոնք ստացել են ճարտարագետի որակավորում[3], նա նաև մի քանի գիրք է գրել, և առաջին կինն էր, որն աշխարհով շրջել է մեքենայով[4]։

Կլաուդիա Պարսոնս
Ծնվել է1900[1][2]
ԾննդավայրՇիմլա, Փանջաբ, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել է1998[1]
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունԼաֆբորոյի համալսարան և Guilford Technical Community College?
Մասնագիտությունճարտարագետ և հեղինակ
Ծնողներհայր՝ Clement George Parsons?[2], մայր՝ Grace Boddam?[2]
ԱնդամությունԿանանց ինժեներական ընկերություն

Վաղ կյանք և կրթություն խմբագրել

Պարսոնսը ծնվել է 1900 թվականին Բրիտանական Հնդկաստանի Շիմլայի բլրի կայարանում[5]։ Նա հաճախել է Տորմիդի դպրոցը, որը Սուրեյում աղջիկների անկախ դպրոց էր։ Նա հաճախել է Գիլֆորդի տեխնիկական համայնքային քոլեջ, որտեղ նա ավարտել է ավտոցիկլի շարժիչի դասընթացը։ Նա կարդացել էր կանանց ճարտարագիտական ընկերության ձևավորման մասին և մոր հետ գնացել է հանդիպելու Քերոլայն Հասլետին, որը նրանց տեղեկացրեց Լաֆբորոյի համալսարանում տեխնիկական դասընթացի մասին[3]։ Առաջին աշխարհամարտի տարիներին Լաֆբորոն ծառայել է որպես ուսումնական ստորաբաժանում Ռազմամթերքի նախարարության համար[6]։ 1919 թվականին նա ընդունվել է Լաֆբորոյի համալսարանի մեքենաշինության բաժինը[5]։ Նա չորս կանանցից՝ «տիկին ճարտարագետներից» մեկն էր[7], որոնք երեք հարյուր ուսանողների հետ ճարտարագիտություն էին սովորում և ավարտել են 1922 թվականին[3]։ Նրա համակուրսեցիներն էին Դորոթեա Թրավերսը (առաջին կանանցից մեկը, որն ընտրվել է ավտոմոբիլաշինական ընկերության կողմից), Փաթիենս Էրսկինը և մեքենաշինության ճարտարագետ Վերենա Հոլմսը[7]։ Ավարտելուց հետո Պարսոնսը համարվել է որպես ավտոմոբիլային ճարտարագետների ընկերության փորձաշրջանային շրջանավարտ[8]։

Կարիերա խմբագրել

Փարսոնսը դարձավ վարորդ֊ուղեկից և հաճախորդների հետ շրջում էր Եվրոպայում, Հեռավոր Արևելքում, Հնդկաստանում և Ամերիկայում[5]։ 1938 թվականին նա Դելիում գնեց Ստուդեբեկեր (Studebaker) մակնիշի մեքենա, որը նա անվանեց Բեյքեր և վարում էր ամերիկացի մարդաբան Քիլթոն Սթյուարտի հետ Աֆղանստանում, Իրաքում, Պաղեստինում և Թունիսում[6]։ Նա ճանաչվել է որպես առաջին կին, որը մեքենայով շրջել է ամբողջ աշխարհով[4]։

Պարսոնսը Կանանց ինժեներական ընկերության անդամ էր և մի շարք հոդվածներ է ներկայացրել The Woman Engineer ամսագրին[9], այդ թվում՝ «Ինչ չպետք է անել արտասահմանում մեքենա վարելու ժամանակ»[10]։

Երկրորդ աշխարհամարտի տարիներին Փարսոնսը Վերենա Հոլմսի հետ սովորել է զինագործ դառնալու համար, և, ի վերջո, աշխատել է որպես մեքենավար և զինամթերքի գործարանի տեսուչ[5][6]։ Ֆրեյմենի գործարանից ազատվելուց հետո Փարսոնսը աշխատել է Աշխատանքի նախարարությունում մինչև 1949 թվականը, որի ընթացքում նա գրել է ճարտարագիտական առևտրի վերլուծություն՝ որպես ճարտարագետների վերապատրաստման դասընթաց[7]։

Նա գրել է կիսաինքնակենսագրական վեպ՝ «Պայծառ գերություն» (1935) և ինքնակենսագրական «Թափառաշրջիկություն» (1941), այնուհետև՝ Չինական բուժում և վերականգնում (1963), որը հիմնված է Չինաստանի վերականգնման իր հետագա կարիերայի վրա։ Նրա վերջին ինքնակենսագրությունը՝ «Դարի պատմություն», լույս է տեսել 1995 թվականին[5]։ Ներածությունը գրել է նրա զարմիկը, դիվանագետ սըր Էնթոնի Փարսոնը[11]։

Պարսոնսը երբեք չի ամուսնացել, և երբ նրան հարցնում էին, թե ինչու, նա պատասխանում էր, որ տղամարդիկ «շատ հաճախ սպառնում էին ինձ արգելելու այն, ինչ ուզում էի անել»[12]։

Հիշատակում խմբագրել

Կլաուդիա Պերսոնսի դասախոսություն խմբագրել

Լաֆբորոյի համալսարանը Պարսոնսի պատվին դասախոսություն է անցկացնում սկսած 2014 թվականից[13]։

2014 - Մեգի Ադերին Պոկոկ[14]

2015 - Քեյթ Բելինգհեմ[15]

2016 - [Հելեն Չերսկի[16]

2017 - Էմիլի Գրոսման[17]

2018 - Ջես Ուեյդ[18]

2019 - դոկտոր Սյուզան Իմբեր[19]

Նիստերի դահլիճ խմբագրել

Լաֆբորոյի համալսարանը անվանակոչել է նիստերի նոր դահլիճը Կլաուդիա Պարսոնսի անվամբ՝ ուսանողների առաջին ընդունելությամբ 2019 թվականի սեպտեմբերին[20][21]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Faceted Application of Subject Terminology
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Lundy D. R. The Peerage
  3. 3,0 3,1 3,2 «Claudia and Verena: Loughborough's original lady engineers». Unbound. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  4. 4,0 4,1 «Claudia Parsons (1900–1998), First Woman to Circumnavigate the World by Car». Art UK. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 «Claudia Parsons». Wonersh History Society. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 «MAGNIFICENT WOMEN: Claudia Parsons» (PDF). Women's Engineering Society. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  7. 7,0 7,1 7,2 Parsons, Claudia (1995). Century Story. Sussex, England: The Book Guild. էջեր 181, 188, 191. ISBN 1857760271.
  8. «Post Magazine». www2.theiet.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  9. «The Woman Engineer». The Woman Engineer. s. 1-11, 15, 16, 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին.
  10. «What not to do when motoring abroad». The Woman Engineer. III (3): 39. June 1930. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին.
  11. Parsons, Claudia (1995). Century Story. The Book Guild. ISBN 1 85776 027 1.
  12. «Welcome to Wonersh our village - Person Page». www.greathead.org. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  13. «Women In Automotive Engineering - National Women In Engineering Day». IET Engineering Communities. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  14. «News and events: The first Claudia Parson's Memorial Lecture». Loughborough University. January 2014. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  15. «TV presenter to talk 'Tech versus Talent in Tomorrow's World'». Loughborough University. 2015 թ․ մայիսի 6. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  16. «BBC presenter and physicist talks bubbles, the ocean and women working in STEM». Loughborough University. 2016 թ․ ապրիլի 26. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  17. «Upcoming Events». Equality Challenge Unit. February 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  18. «Claudia Parsons Memorial Lecture 2018». Loughborough University. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 14-ին.
  19. «2019 | Dr Suzanne Imber - Claudia Parsons memorial lecture | Chemistry | Loughborough University». www.lboro.ac.uk. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.
  20. «Pioneering female engineer honoured through hall name». Loughborough University. 2018 թ․ հունիսի 19. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 7-ին.
  21. «Claudia Parsons | Accommodation | Loughborough University». www.lboro.ac.uk. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 20-ին.