Կառլո Սկարպա (իտալ.՝ Carlo Scarpa, հունիսի 2, 1906(1906-06-02)[1][2][3][…], Վենետիկ, Իտալիա - նոյեմբերի 28, 1978(1978-11-28)[1][2][3][…] կամ նոյեմբերի 29, 1978(1978-11-29)[4], Սենդայ, Ճապոնիա), իտալացի ճարտարապետ, ում գործունեության վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել վենետիկյան մշակույթի պատմությունն ու Ճապոնիան[7]։ Պատմության, ռեգիոնալիզմի, գյուտարարության, արտիստական տեխնիկայի հանդեպ հետաքրքրություններն արտահայտել է ապակու և կահույքի դիզայնի մեջ[8][9][10]։

Կառլո Սկարպա
իտալ.՝ Carlo Scarpa
Ծնվել էհունիսի 2, 1906(1906-06-02)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎենետիկ, Իտալիա
Մահացել էնոյեմբերի 28, 1978(1978-11-28)[1][2][3][…] (72 տարեկան) կամ նոյեմբերի 29, 1978(1978-11-29)[4] (72 տարեկան)
Վախճանի վայրՍենդայ, Ճապոնիա
Ոճ(եր)մոդեռնիզմ
ԿրթությունՎենետիկի գեղարվեստի ակադեմիա
Ուշագրավ աշխատանքներCastelvecchio Museum?
Պարգևներ
ԱնդամությունԳեղարվեստի ակադեմիա
 Carlo Scarpa[6] Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Սկարպան ծնվել է Վենետիկում։ Վաղ մանկությունն անցել է Վիչենցայում, որտեղ ընտանիքը տեղափոխվել էր, երբ նա երկու տարեկան էր։ Տասներեք տարեկանում, կորցնելով մորը, հոր և եղբոր հետ տեղափոխվել է Վենետիկ։ Սովորել է տեղի գեղարվեստի դպրոցում, որտեղ կենտրոնացել է ճարտարապետական ուսումնասիրությունների վրա, աշակերտել է ճարտարապետ Ֆրանչեսկո Ռինալդոյին և ամուսնացել նրա զարմուհու՝ Նինի Լացցարիի հետ (Օնորինա Լացցարի)։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո Սկարպան չի հանձնում Իտալական կառավարության կողմից սահմանված pro forma մասնագիտական քննությունները։ Դատարանի առջև է կանգնել առանց լիցենզիայի ճարտարապետական պրակտիկայի համար, սակայն արդարացվել է։ Սկարպայի հաճախորդները, համախոհները նրան անվանել են «պրոֆեսոր», և ոչ՝ «ճարտարապետ»։

Որպես դիզայներ առաջին պատվերն ստացել է դեռևս գեղարվեստի դպրոցում սովորելու տարիներին՝ համագործակցելով Վենետիկի ապակյա արտադրանքների գործարանի հետ։ 1926 թվականին ավարտելով ակադեմիան՝ դասավանդել է Վենետիկի ճարտարապետության (Istituto universitario di architettura di Venezia) համալսարանում։ Կահույքի առաջին գործերը արել է 1920-ական թվականներին, եղել է ինտելեկտուալ շրջանակներում, որտեղ հանդիպել է Ջուզեպպե Ունգարետտիին, Կառլո Կարային, Ֆելիչե Կազորտիին։ 1933-1947 թվականներին աշխատել է Վենետիկի ապակյա արտադրանքների գործարանում։ 1932 թվականին Վենետիկի Բիենալեի ժամանակ կազմակերպվել է նրա առաջին ցուցահանդեսը, որին մեկ տարի անց հաջորդել է Միլանի տրինալեն։

Թեև Սկարպայի կառուցած աշխատանքների մեծ մասը գտնվում է Վենետոյում, նա կատարել է նաև լանդշաֆտների, այգիների, շենքերի, նախագծեր Իտալիայի, Կանադայի, ԱՄՆ-ի, Սաուդյան Արաբիայի, Ֆրանսիայի և Շվեյցարիայի շրջանների համար։ Նրա անունն ունի 11 տառերը, որոնք նա բազմիցս օգտագործել է իր ճարտարապետության մեջ[11]։

Սկարպայի վերջին նախագծերից մեկը մնացել է անավարտ նրա մահվան պատճառով։ 2006 թվականի հոկտեմբերին նրա որդին Տոբիան փոփոխություններ է կատարել Մոնսելիչեի Villa Palazzetto կառույցում, որը Սկարպայի առավել հավակնոտ լանդշաֆտային, պարտեզային նախագծերից էր։

1978 թվականին Ճապոնիայի Սենդայ քաղաքում մահացել է դժբախտ պատահարի արդյունքում։ Թաղված է Վենետոյի Բրիոն գերեզմանատանը։

Հայտնի աշխատանքներ

խմբագրել
  • Վենետիկի Ակադեմիայի պատկերասրահ, Վենետիկ, Իտալիա
  • Padiglione del libro d'arte, Giardini di Castello, Վենետիկի Բիենալե, 1950-1952[12]
  • Palazzo Abatellis: La Galleria Di Sicilia,Պալերմո, 1953-1954[13]
  • Palazzo Ca'Foscari, Վենետիկ, Իտալիա, 1935 – 1956
  • Venezuelan Pavilion (1954–1956), Բիենալե, Վենետիկ, Իտալիա[14]
  • Veritti տուն, Ուդինե, Իտալիա 1955 - 1961[15]
  • Museo Canova di Possagno, Իտալիա, 1955 - 1957[16]
  • Կաստելվեկկոյի թանգարան, Վերոնա, Իտալիա, 1956 – 1964[17]
  • Negozio Olivetti, piazza S. Marco, Վենետիկ, Իտալիա, 1957 – 1958[18]
  • Քվերինի Ստամպալիայի հիմնադրամ, Վենետիկ 1961–1963[19][20]
  • Բրիոն գերեզմանատուն, San Vito d'Altivole, Իտալիա, 1969 – 1978[21]
  • Banca Popolare di Verona, Իտալիա, 1973 - 1978[22]

Մատենագրություն

խմբագրել
  • Francesco Dal Co; Giuseppe Mazzariol (1984). Carlo Scarpa : Opera Completa. Milan: Electa.[23]
  • Francesco Dal Co; Giuseppe Mazzariol (1985). Carlo Scarpa : The Complete Works. Milan: Electa; New York: Rizzoli.
  • Maria Antonietta Crippa, edited by Marina Loffi Randolin.(1986). Carlo Scarpa : Theory, Design, Projects. Cambridge, Mass : MIT Press[24]
  • Nicholas Olsberg, et al. (1999). Carlo Scarpa Architect: Intervening With History. Montréal, Quebec : Canadian Center for Architecture; New York : The Monacelli Press[25]
  • Sergio Los (1967). Carlo Scarpa : architetto poeta. London: RIBA.[26]
  • Sergio Los (1995). Carlo Scarpa, guida all’architettura.Venice: Arsenale.[27]
  • Sergio Los (2009). SCARPA. Taschen, Koln.[28]
  • Franca Semi (2010). A Lezione Con Carlo Scarpa. Venice : Cicero[29]
  • Carla Sonego (1995). Carlo Scarpa. Gli anni della formazione. Venice: IUAV, (unpublished thesis, Professor Marco De Michelis, Supervisor).

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 European Theatre ArchitectureArts and Theatre Institute.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  5. https://web.archive.org/web/20210109231742/https://www.thersa.org/about/royal-designers-for-industry/past-royal-designers-for-industry
  6. 6,0 6,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.
  7. Carlo Scarpa and Japan. The influence of Japanese art and architecture in the work of Carlo Scarpa. lincoln.ac.uk
  8. Albertini, Bianca; Bagnoli, Alessandro (1988). Carlo Scarpa: Architecture in Details. Cambridge, Mass: MIT Press. ISBN 0262011077.
  9. Barovier, Marina (1991). Carlo Scarpa: I Vetri Di Murano 1927-1947. Venezia : Il cardo.
  10. Smith, Roberta. «Clear, Opaque and Oh, So Delizioso 'Venetian Glass by Carlo Scarpa' at the Met». The New York Times.
  11. Frascari, Marco (1999 թ․ հունիս). «Architectural Traces of an Admirable Cipher: Eleven in the Opus of Carlo Scarpa». Nexus Network Journal. 1 (1–2): 7–22. doi:10.1007/s00004-998-0002-4.
  12. Museo Nazionale della Arti Dell XXI Secolo (1950). «Collezioni XX secolo torna indietro Padiglione del libro d'arte, Giardini di Castello». MAXXI. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  13. Polano, Sergio (1989). «Carlo Scarpa: Palazzo Abatellis : La Galleria della Sicilia, Palermo 1953-1954». Milan : Mondadori Electa.
  14. Scarpa, Carlo. «Venezuelan Pavilion (1954-1956), Venice Architecture Biennale 2014». La Biennale. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  15. Olsberg, Nicholas; Ranalli, George; Bedard, Jean-Francios; Polano, Sergio; Di Lieto, Alba; Friedman, Mildred (1999). «Carlo Scarpa, architect : Intervening With History». Getty Search Gateway. Montreal, Quebec, Canada : Canadian Centre For Architecture New York : Monacelli Press.
  16. «L'ampliamento di Scarpa al Museo di Possagno». Museo Canova.
  17. Murphy, Richard (1990). «Carlo Scarpa and the Castelvecchio». London ; Boston : Butterworth Architecture, 1990.
  18. Camerlengo, Lia (1984). «Negozio Olivetti, Procuratie vecchie, piazza S. Marco, Venezia, 1957 – 1958». Getty Search Gateway. Milano : Electa. էջ 120.
  19. «Carlo Scarpa». Fondazione Querini Stampalia. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 26-ին.
  20. Murphy, Richard (1993). «Querini Stampalia Foundation : Carlo Scarpa». Getty Search Gateway. London : Phaidon.
  21. Duboy, Phillipe; Noever, Peter; Noever, editor, Peter (1989). «Carlo Scarpa : the other city : the architect's working method as shown by the Brion cemetery in San Vito d'Altivole». Getty Search Gateway. Berlin : Ernst & Sohn,. {{cite web}}: |first3= has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  22. Olsberg, Nicholas; Ranalli, George; Bedard, Jean-Francios; Polano, Sergio; di Lieta, Alba; Friedman, Mildred (1999). «Carlo Scarpa, architect : intervening with history». Getty Search Gateway. Montreal, Quebec, Canada : Canadian Centre For Architecture ; New York : Monacelli Press.
  23. Dal Co, Francesco; Mazzariol, Giuseppe (1984). «Carlo Scarpa : opera completa». Getty Search Gateway. Milano : Electa.
  24. Crippa, Maria Antonietta.; Loffi Randolin, Ed. Marina (1986). «Carlo Scarpa : theory, design, projects». Getty Search Gateway. Cambridge, Mass. : MIT Press.
  25. Olsberg, Nicholas; Ranalli, George; Polano, Sergio; Di Lietio, Alba; Freidman, Mildred; Bedard, Jean-Francois; Guidi (photographer), Guido (1999 թ․ մայիսի 1). Carlo Scarpa, Architect: Intervening with History (First ed.). Canadian Centre For Architecture;. էջ 256. ISBN 1580930352.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  26. Los, Sergio (1994). «Carlo Scarpa, architteto poeta». Getty Search Gateway. London : RIBA.
  27. Los, Sergio (1995). «Carlo Scarpa : guida all'architettura». Venezia : Arsenale,.{{cite web}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  28. Los, Sergio (2002). Carlo Scarpa. Köln ; London Los Angeles Madrid Paris Tokyo : Taschen. ISBN 3822821128.
  29. Semi, Franca (2010). A Lezione con Carlo Scarpa. Venezia : Cicero. ISBN 9788889632260.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլո Սկարպա» հոդվածին։