Ծիծաղի օր, հիմարների օր, համաշխարհային տոն, որը բազմաթիվ երկրներում նշվում է ապրիլի 1-ին։

Ծիծաղի օր

Տեսակպարբերական իրադարձություն և annual commemoration?
ԵնթադասՍովորույթ և Q106832578?
ԱմսաթիվԱպրիլի 1
սկսածենթդ․ 1564
ՆմանQ127424968?

Այս տոնի ժամանակ մարդիկ ծաղրում են իրենց ընկերներին և ծանոթներին, կամ պարզապես կատակում են նրանց հետ։ Ավանդաբար այնպիսի պետություններում և երկրներում, ինչպիսիք են Նոր Զելանդիան, Իռլանդիան, Մեծ Բրիտանիան, Ավստրալիան և Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունը, կատակում են մինչև կեսօր, իսկ նրանք, ովքեր կատակում են կեսօրից հետո, կոչվում են «ապրիլյան հիմարներ»։

Պատմություն

խմբագրել

1509 թվականին մի ֆրանսիացի պոետ հիշատակել է «Poisson d’Avril» արտահայտությունը՝ գուցե նկատի ունենալով տոնը[1]։ Հայտնի է, որ 1539 թվականին մի ֆլամանդացի ազնվական կատակել է իր ծառաների հետ՝ նրանց տալով ապրիլմեկյան զվարճալի հանձնարարություններ[1]։ Տոնի առաջին հիշատակումը թվագրված է 1686 թվականին, երբ Ջոն Օբրին հիշատակել է «Հիմարների տոնը» (անգլ.՝ Fools Holiday)[1]։ Տասը տարի անց մի քանի լոնդոնցիներ փորձել են զվարճացնել մարդկանց՝ հրավիրելով զվարճանալու Թաուերի «առյուծների լվացարանում»[1]։

Գրեթե ամբողջ Եվրոպայում տարածված ապրիլի մեկին խաբելու սովորույթի ծագման մասին բազմաթիվ կարծիքներ կան։ Մինչև հիմա սովորաբար բացատրում էին Փրկչի ճակատագրի վերաստեղծումը՝ ուղարկված Աննայից Կաիաֆային, Պիղատոս Պոնտացուց Հերովդեսին։ Այս բացատրությունը հիմնված էր այն փաստի վրա, որ միջնադարում Սուրբ Զատիկ տոնի ընթացքում՝ հիմնականում ապրիլին, այս տեսարանը կրոնական գաղափարների (միստերիաներ) մի մասն էր։ Ոմանք այդ ամենում տեսնում էին միայն ապրիլյան եղանակի փոփոխական լինելու ակնարկ։ Հին Գերմանիայում այդ սովորույթն անհայտ էր և, ինչպես ենթադրում է Գրիմը, այնտեղ տարածվել է վերջին դարերում։ Չնայած այնտեղ դրա ծագման դեռևս հստակ չլինելուն՝ հիմք կա ենթադրելու, որ սա հեթանոսական, գուցե հնագույն կելտական տոնի մնացորդ է, որը նշվում է գարնանամուտի առթիվ։

Հայտնի կատակներ

խմբագրել
  • Տասնորդական ժամանակ․ տարածված կատակ՝ հիմնված նրա վրա, որ ժամանակը պաշտոնապես փոխարինում են տասնորդականով[2]։
  • Էփլը գնել է Բիթլզը․ երաժշտական որոշ լրագրողներ լուրեր են տարածել, որոնք երաժշտական միջավայրում շրջանառվում են առ այսօր[3];
  • 1915 թվականի ապրիլի 1-ին՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմի վճռորոշ պահին, գերմանական ճամբարի վրա հայտնվել է բրիտանական ինքնաթիռ և ցած նետել հսկայական ռումբ։ Գերմանացիները փախուստի են դիմել, սակայն պայթյուն չի եղել։ Ռումբի վրա գրված էր «Շնորհավոր ապրիլի մեկ» մակագրությունը[4]։
  • 1957 թվականին «BBC» ընկերությունն Իտալիայում հրապարակել է մակարոնի չտեսնված առատության մասին ռեպորտաժ։ Ընկերությունն ստացել է բազմաթիվ պատասխան նամակներ. ինչ-որ մեկը զարմացել է, որ մակարոնն աճում է ոչ թե հորիզոնական, այլ ուղղահայաց, ինչ-որ մեկը խնդրել է տնկիներ ուղարկել, և միայն քչերն են մի փոքր շփոթվածություն արտահայտել, քանի որ մինչ այժմ նրանք վստահ էին, որ մակարոնը պատրաստված է ալյուրից։
  • «Taco Liberty Bell»․ 1996 թվականին «Taco Bell» ընկերությունը հայտարարել է, որ գնել է Ազատության զանգը՝ երկրի ազգային պարտքը կրճատելու համար, և այն վերանվանվել է «Տակո Ազատության զանգ»[5] (անգլ.՝ The Taco Liberty Bell
  • Վոփփեր ձախլիկների համար․ 1998 թվականին Բուրգեր Քինգը հաղորդել է, որ հորինել է «Ձախակողմյան եղջերու», որը հատուկ նախատեսված է ձախլիկների համար[6]։ Նույն օրը շատ մարդիկ, գալով իրենց հաստատություններ, աջլիկների համար «հին» աշխատող էին խնդրում[7]։
  • Ապրիլի 1-ին ՎԿ սոցիալական ցանցում անցում է կատարվել նախառեֆորմյան ուղղագրությանը։ Միևնույն ժամանակ տերմինաբանությունը նույնպես հարմարեցվում է համապատասխան դարաշրջանին, օրինակ՝ տեքստային հաղորդագրությունների փոխարեն հայտնվում են նամակներ։
  • 2013 թվականին Գուգլ ընկերությունն ապշեցրել է օգտվողներին՝ գործարկելով իր «Google Nose» ծառայությունը, որն իբր թե կարող է հոտ հանձնել անմիջապես այն սարքին, որով աշխատում է օգտագործողը[8]։ Գովազդային հոլովակը նույնիսկ հայտնվել է ընկերության պաշտոնական յություբյան ալիքում[9]։ Որպեսզի հասկանային, թե իրենց խաղարկում էին, թե ոչ, անհրաժեշտ էր սեղմել «Օգնություն» կոճակը, և էջի վերջին արտահայտությունը կհայտներ․ «Շնորհավոր ապրիլի մեկ»[10]։
  • Ապրիլի 1-ին առցանց համակարգչային խաղերում երբեմն ներմուծվում են խաղի անսովոր ռեժիմներ (օրինակներ՝ World of Tanks, World of Warships, War Thunder

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Boese, Alex (2008) «April Fools Day — Origin » Museum of Hoaxes
  2. «April Fools' Day, 1993». Museum of Hoaxes. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 2-ին.
  3. «Did Apple buy Beatles label EMI?». NJN Network. 2010 թ․ ապրիլի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 31-ին.
  4. The Top 100 April Fool’s Day Hoaxes of All Time: Bombs Away!
  5. «Entry at Museum of Hoaxes». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 2-ին.
  6. «Original press release». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2007 թ․ մարտի 29-ին.
  7. «Follow-up press release, revealing the joke». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 7-ին.
  8. «Google Nose». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  9. Рекламное видео о новой службе
  10. «Помощь с Google Nose». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ծիծաղի օր» հոդվածին։