Վիքիպեդիա

Լա Պաս

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Լա Պաս (այլ կիրառումներ)

Լա Պաս (իսպաներեն՝ La Paz, (/lɑː ˈpɑːz/[1]), պաշտոնական անվանումը՝ Nuestra Señora de La Paz (Իսպաներեն արտասանություն՝ [ˈnwestɾa seˈɲoɾa ðe la ˈpas], իսպաներենից բառացի թարգմանած՝ Խաղաղության մեր տիրուհի), այմարերեն անվանումը՝ Չուկի Յապու (Չուկիյագո)[2]), քաղաք Բոլիվիայում, դե ֆակտո (դե ֆակտո) երկրի կառավարության նստավայրն ու մայրաքաղաքը (Բոլիվիա բազմազգ պետության սահմանադրական մայրաքաղաքը Սուկրեն է, որը նաև երկրի բարձրագույն դատական իշխանության նստավայրն է[3])։ Գտնվում է Կենտրոնական Անդերում, Լա Պաս գետի կիրճում, ծովի մակերևույթից մոտավորապես 3700 մ բարձրության վրա (աշխարհի ամենաբարձրադիր մայրաքաղաքն է[4][5])։ Միջազգային օդանավակայան է։

Քաղաք
Լա Պաս
La Paz / Chuqiyapu
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԲոլիվիա Բոլիվիա
ՀամայնքԼա Պազ վարչություն
ՔաղաքապետԽուան Ֆերնանդո դել Գրանադո Կոսիո
Հիմնադրված է1548 թ.
Տվյալ կարգավիճակում1898 թվականից
Մակերես255 կմ²
ԲԾՄ3593 մ
Բնակչություն887 512 մարդ (2009)
Խտություն6275,16 մարդ/կմ²
Ագլոմերացիա2,1 մլն.
Ժամային գոտիUTC-4
Հեռախոսային կոդ+591 2
Փոստային դասիչ0201–0220
Պաշտոնական կայքci-lapaz.gov.bo
Լա Պաս (Բոլիվիա)##
Լա Պաս (Բոլիվիա)

2015 թվականի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 789.541[6]. այդ ցուցանիշով երրորդ տեղն է զբաղեցնում Բոլիվիայում՝ Սանտա Կրուս դե լա Սիեռայից ու Էլ Ալտոյից հետո[7], իսկ մետրոպոլիսային ամբողջ տարածքում ապրում էր մոտավորապես 2,3 միլիոն մարդ[8]։ Քաղաքը միաժամանակ համարվում է Բոլիվիայի Լա Պաս դեպարտամենտի վարչական կենտրոնը։

Լա Պասը Բոլիվիայի քաղաքական, վարչական, տնտեսական կարևորագույն կենտրոնն է. այստեղ է արտադրվում երկրի համախառն ներքին արդյունքի 24%-ը, այստեղ իրենց գրասենյակներն ու արտադրական ձեռնարկություններն ունեն բոլիվիական բազմաթիվ ընկերություններ[9]։

Քաղաքը նաև Լատինական Ամերիկայի մշակութային կարևոր կենտրոն է, որտեղ պահպանվել են գաղութային ժամանակաշրջանի մի շարք նշանակալից պատմաճարտարապետական հուշարձաններ (Սան Ֆրանցիսկո եկեղեցին, Խաղաղության տիրուհու բազիլիկ տաճարը, մետրոպոլիսային տաճարը, Plaza Murillo-ն, Jaén փողոցը...): Լա Պասը համբավվել է նաև իր ինքնատիպ շուկաներով, որոնցից մեկն էլ Վհուկների շուկան է, ինչպես նաև՝ գիշերային եռուն կյանքով[10][11] ու ճոպանուղային ցանցով, որ ամենալայնն է աշխարհում[12]։ 2015 թվականի մայիսին Լա Պասը, Դոհայի, Վիգանի, Դուրբանի, Հավանայի , Բեյրութի ու Կուալա Լումպուրի հետ մեկտեղ, պաշտոնապես ճանաչվել է աշխարհի յոթ նոր հրաշք քաղաքներից մեկըD[13]: 2015 թվականին Globalization and World Cities Research Network (GaWC)-ը Լա Պասն ընդգրկել է աշխարհի գլոբալ քաղաքների ցանկում՝ համարելով "Gamma" տիպի քաղաք[14]։

Անվանում

խմբագրել

Հիմնադրել է իսպանացի կոնկիստադոր Ալոնսո Մենդոսան 1548 թվականին։ Այն սկզբնապես կոչվել է Pueblo Nievo de Nuestra Señora de La Paz, բառացի՝ «խաղաղության մեր տիրուհու նոր քաղաք» (կաթոլիկական կրոնում խաղաղության տիրուհին Աստվածածինն է)։

Անվանումը տրվել է ի հավերժացումն այն հաշտեցման, որ կայացավ երկար ժամանակ իրար թշնամի իսպանացի նվաճողների միջև։ Այդ երկար ու պերճ անվանումից ժամանակի ընթացքում մնաց միայն վերջնամասը՝ La Paz՝ «խաղաղություն»[15]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ «La Paz». Merriam-Webster Dictionary. n.d. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
  2. ↑ Morales, Salustiano Ayma (2011). Aymara aru thakhinchawi (PDF) (այմարա). La Paz, Bolivia: Arcus Industria Gráfica for the Ministry of Education. էջ 25. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ փետրվարի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  3. ↑ «Sucre: National Constitutional Capital, Bolivia». britannica.com. Encyclopedia Britannica. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  4. ↑ «Bolivia Facts». travel.nationalgeographic.com. National Geographic. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  5. ↑ «The Incredible Mountain City of La Paz, Bolivia». amusingplanet.com. Amusing Planet. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  6. ↑ «Bolivia: Proyecciones de población según departamento y municipio 2012-2020» [Bolivia: Population projections by department and municipality 2012-2020.] (Spanish). Instituto Nacional de Estadística (National Institute of Statistics). Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. ↑ «World Gazetteer». World Gazetteer. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 31-ին.
  8. ↑ «La Paz – profile of geographical entity including name variants». World Gazetteer. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հուլիսի 4-ին.
  9. ↑ «La importancia económica de La Paz» [The economic importance of La Paz]. economiabolivia.net (Spanish). Economía Bolivia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  10. ↑ «The Witches' Market in La Paz, Spells are Hot Sellers». news.nationalgeographic.com. National Geographic. 2003 թ․ մայիսի 30. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  11. ↑ «Top 10 Nightlife Cities». travel.nationalgeographic.com. National Geographic. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  12. ↑ «A Bolivian Subway in the Sky». theatlantic.com. The Atlantic. 2015 թ․ օգոստոսի 11. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 14-ին.
  13. ↑ Tejada, Ariel Paolo (2015 թ․ մայիսի 9). «Vigan declared 'Wonder City'». The Philippine STAR. Manila. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 28-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  14. ↑ «The World According to GaWC 2012». www.lboro.ac.uk/gawc/. Globalization and World Cities Research Network. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  15. ↑ Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լա Պաս» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 488)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լա_Պաս&oldid=9505126» էջից