Թիմոթի Ֆրանց Գայթներ (կարդացվում է՝ Գայթներ[5], անգլ.՝ Timothy Franz Geithner, օգոստոսի 18, 1961(1961-08-18)[1][2][3], Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի տնտեսագետ և ֆինանսիստ, ԱՄՆ ֆինանսների 75-րդ նախարար (2009 թվականի հունվարի 26-ից մինչև 2013 թվականի հունվարի 25-ը)։ Նյու Յորքի Դաշնային պահուստային բանկի 9-րդ նախագահ (2003-2009 թվականներ)։ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի քաղաքականության որոշման տնօրեն։

Թիմոթի Գայթներ
 
Կրթություն՝ Դարտմուտի քոլեջ, Ջոնս Հոփքինսի համալսարան, Պեկինի համալսարան, Պոլ Հ. Նիցեի առաջադեմ միջազգային հետազոտությունների դպրոցը, Պեկինի մանկավարժական համալսարան, Ամերիկյան դեսպանատան դպրոց և Բանգկոկի միջազգային դպրոց
Մասնագիտություն՝ բանկիր, քաղաքական գործիչ և տնտեսագետ
Ծննդյան օր օգոստոսի 18, 1961(1961-08-18)[1][2][3] (62 տարեկան)
Ծննդավայր Բրուքլին, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ
Հայր Պիտեր Ֆրանց Գեյթներ[4]
Մայր Դեբորա Մուր[4]
Ամուսին Դեբորա Մուր[4]
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Բրուքլինում, Նյու Յորքի Ֆորդ հիմնադրամի ասիական ծրագրերի տնօրեն Փիթեր Ֆայթների ընտանիքում, և Լարչմոնթում դաշնամուր նվագող դաշնակահար և ուսուցիչ Դեբորա Մուր Գայթների (անգլ.՝ Deborah Moore Geithner) ընտանիքում, որի հայրը՝ Չարլզ Վ. Մուրը, եղել է նախագահ Դուայթ Էյզենհաուերի խորհրդականը և աշխատել է «Ֆորդ Մոթոր Քոմփանի» ընկերության փոխնախագահի պաշտոնում։

Թիմոթի Գայթները մանկության մեծ մասն անցկացրել է ԱՄՆ-ից դուրս՝ Զիմբաբվեում, Հնդկաստանում և Թաիլանդում։ Ավարտել է Բանգկոկի Միջազգային դպրոցը։ Բարձրագույն կրթությունը ստացել Է ԱՄՆ-ում և Չինաստանում. լեզուն սովորել է Պեկինի համալսարանում 1981 թվականին և Պեկինի մանկավարժական համալսարանում 1982 թվականին, պետական կառավարման և ասիական հետազոտությունների գծով բակալավրիատ է սովորել Դարտմուտի քոլեջում (ավարտել է 1983 թվականին), Արևելյան Ասիայի միջազգային տնտեսագիտության և հետազոտությունների գծով մագիստրատուրա Ջոնս Հոփքինսի համալսարանի ժամանակակից միջազգային հետազոտությունների դպրոցում (ավարտել է 1985 թվականին)։ Սովորել է չինարեն և ճապոներեն լեզուներ։ Ապրել է Չինաստանում և Ճապոնիայում[6]։

1985 թվականին ամուսնացել է համակուրսեցի Քերոլ Մ. Սոննենֆելդի հետ (անգլ.՝ Carole M. Sonnenfeld): Նրանք ունեն երկու երեխա՝ Էլիսը (անգլ.՝ Elise) և Բենջամինը (անգլ.՝ Benjamin):

Պրոֆեսիոնալ կարիերա խմբագրել

Համալսարանից հետո երեք տարի աշխատել է Վաշինգտոնում Հենրի ՔիսինջերիKissinger and Associates») ընկերությունում և 1988 թվականին աշխատանքի է անցել ամերիկյան գանձապետարանի (ֆինանսների նախարարության) միջազգային գործերի բաժնում։

1995-1996 թվականներին եղել է քարտուղարի՝ դրամական և ֆինանսական քաղաքականության գծով օգնականի տեղակալ, 1996-1997 թվականներին՝ քարտուղարի միջազգային հարցերով օգնականի ավագ տեղակալ, 1997-1998 թվականներին՝ քարտուղարի՝ միջազգային գործերով օգնականի տեղակալ։ Հետագայում զբաղեցրել է ԱՄՆ ֆինանսների նախարարի միջազգային հարցերով տեղակալի (1998-2001) պաշտոնները՝ Ռոբերտ Ռուբին և Լոուրենս Սամերս նախարարներին կից։

2001-2003 թվականներին աշխատել է Արժույթի միջազգային հիմնադրամում՝ որպես քաղաքականության զարգացման և վերլուծության դեպարտամենտի տնօրեն։

2002 թվականից՝ Միջազգային հարաբերությունների խորհրդի միջազգային տնտեսագիտության բաժանմունքի ավագ գիտաշխատող է (անգլ.՝ Senior Fellow):

Աշխատանք ԴՊՀ-ում խմբագրել

2003 թվականի հոկտեմբերին հաստատվել է Նյու Յորքի Դաշնային պահուստային բանկի նախագահի պաշտոնում, ինչը նույնպես նպաստել է նրա հաստատմանը ԱՄՆ Դաշնային պահուստային համակարգի բաց շուկայում գործառնությունների Դաշնային կոմիտեի նախագահի տեղակալի կողմից։ 2006 թվականին դարձել է նաև «Երեսունի խմբի» անդամ։

2008 թվականի մարտին հենց Թիմոթի Գայթներն էր կազմակերպում «Bear Stearns» ներդրումային բանկի փրկությունը և վաճառքը։

ԱՄՆ ֆինանսների նախարար խմբագրել

ԱՄՆ նախագահ ընտրված Բարաք Օբաման 2008 թվականի նոյեմբերի 24-ին առաջարկել Է Թ. Գայթների թեկնածությունը ԱՄՆ ֆինանսների նախարարի պաշտոնում[7][8][9]։ Սակայն Սենատում լսումների ընթացքում խնդիրներ են առաջացել պաշտոնում հաստատվելու հետ կապված՝ Գայթների կողմից 2000-ական թվականների սկզբին բացահայտված հարկերի պատճառով։ Արդյունքում նա Սենատի կողմից հաստատվել է միայն 2009 թվականի հունվարի 26-ին (60 կողմ, 34 դեմ)։ Նույն օրը ԱՄՆ փոխնախագահ Ջոզեֆ Բայդենը երդվել է տվել Թիմոթի Գայթներին[10][11]։ 2012 թվականի նախագահական ընտրարշավի ժամանակ Գայթները հայտարարել էր, որ կհեռանա նախարարի պաշտոնից՝ անկախ նրանից, թե որ թեկնածուն կհաղթի ընտրություններում։

Հուշեր խմբագրել

2014 թվականի մայիսին լույս է տեսել Stress Test-ի Գայթների հիշողությունների գիրքը. «Reflections on Financial Crises»-ը 2008 թվականի համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի մասին[12]։ Գրքում տեղ է գտել 2011 թվականին Բեռլուսկոնիի չորրորդ կառավարության անկմանը հեղինակի մասնակցության մասին պնդումը[13]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 GeneaStar
  3. 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Kindred Britain
  5. Произносить Гейтнер — неправильно, см.: Говорим по-русски // Радио «Эхо Москвы», 30 ноября 2008 г.
  6. «Обама доверил финансы востоковеду». Частный корреспондент. 25 ноября 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 21-ին.
  7. Малков Д. Обама назначит министром финансов Тимоти Гайтнера // «Ведомости». — 24 ноября 2008 г Արխիվացված 2015-03-17 Wayback Machine.(ռուս.) — 26.11.2008.
  8. Обама Б. Не бывает процветающего Уолл-стрита без процветания Мэйн-стрита // Документы Полит.ру, 27 ноября 2008 г Արխիվացված 2008-12-01 Wayback Machine. — 27.11.2008.
  9. Landler M., Calmes J. Geithner, Rescue-Team Veteran, Has Head Start in Seizing Reins // «The New York Times». — November 24, 2008.(անգլ.) — 26.11.2008.
  10. Calmes J. Senate Confirms Geithner for Treasury Post // The New York Times. January 26, 2009.(անգլ.) — 27.01.2009.
  11. Новым министром финансов США стал Тимоти Гайтнер // Новости Полит.ру. 27 января 2009 г.(ռուս.) — 27.01.2009.
  12. Michiko Kakutani (2014 թ․ մայիսի 11). «A Memoir From the Eye of a Financial Storm» (անգլերեն). The New York Times. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 14-ին.
  13. Paolo Mastrolilli (2014 թ․ մայիսի 13). «L'ex ministro Usa: funzionari europei ci proposero di far cadere Silvio» (իտալերեն). la Stampa. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 14-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թիմոթի Գայթներ» հոդվածին։