Բենգալերեն, կամ բենգալի (բենգալերեն՝ বাংলা Bāṇlā), բենգալացիների լեզուն, պատկանում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի հնդիրական ճյուղին։ Տարածված է Հնդկաստանի Արևմտյան Բենգալիա նահանգում և Բանգլադեշում։

Բենգալերեն
বাংলা
Բենգալերենի գրերը
Տեսակբնական լեզու և կենդանի լեզու
Ենթադասբենգալա-ասսամական լեզուներ
ԵրկրներԲանգլադեշ Բանգլադեշ
Հնդկաստան Հնդկաստան
ՇրջաններԲենգալիա
Պաշտոնական կարգավիճակԲանգլադեշ Բանգլադեշ
Հնդկաստան Հնդկաստան
Խոսողների քանակ300 000 000 մարդ (2019)[1]
Վերահսկող կազմակերպությունԲանգլա ակադեմիա և Paschimbanga Bangla Akademi?
Լեզվակիրների թիվը250 մլն․
Ռեյտինգ6
Գրերի համակարգբենգալյան գիր և Bengali Braille?
IETFbn
ԳՕՍՏ 7.75–97բեն 100
ISO 639-1bn
ISO 639-2ben
ISO 639-3ben

Բենգալիի տարածվածությունը

Բենգալերենը եւ Բանգլադեշի մյուս լեզուները
 Bengali language Վիքիպահեստում

Խոսողների ընդհանուր թիվը կազմում է շուրջ 250 միլիոն, որի շնորհիվ այն համարվում է աշխարհում 6-րդ ամենախոսվող լեզուն։

Բենգալարենում օգտագործվում է բենգալական այբուբենը։ Առաջացել է սանսկրիտից։

Աշխարհագրական տարածում և կարգավիճակ

խմբագրել

Բենգալերենը պատմականորեն տարածված է հարավային Ասիայի հյուսիսարևելյան մասում՝ Բենգալիա անվամբ հայտնի շրջանում։ Այն Բանգլադեշի պաշտոնական լեզուն է, ինչպես նաև Հնդկաստանի 23 պաշտոնական լեզուներից մեկը։ Հնդկական մարզերի շրջանում լեզուն պաշտոնական կարգավիճակ ունի Արևմտյան Բենգալիայում, որտեղ այդ լեզվով խոսողները կազմում են մարզի բնակչության 85%-ը, և Տրիպուրում, որտեղ այդպիսիների քանակը կազմում է 67%։ Խոսողների հիմնական մասն ապրում է Ասսամ մարզում՝ մարզի բնակչության 28%-ը, Անդամանյան և Նիկոբարյան կղզիներում` 26%, Ջարկհանդում` մոտ 10%, Արունաչալ-Փրադեշում և Միզորամում` ավելի քան 9%, ինչպես նաև Մերձավոր Արևելքում ու արևմտյան երկրներում` ներգաղթածների շնորհիվ։ Բենգալերենը մոլորակի վրա ապրող ավելի քան 200 մլն. մարդկանց համար մայրենի լեզու է և խոսողների քանակով աշխարհում 6-րդն է։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675

Գրականություն

խմբագրել
  • Thompson, Hanne-Ruth (2012). Bengali(չաշխատող հղում). Volume 18 of London Oriental and African Language Library. John Benjamins Publishing. 90-272-7313-8;
  • Dasgupta, Probal (2003). Bangla. In George Cardona and Dhanesh Jain, (eds) The Indo-Aryan languages. London/New York: Routledge, 351-390.
  • Быкова Е. М., Бенгальский язык, М., 1966;
  • Alam, M. 2000. Bhasha Shourôbh: Bêkorôn O Rôchona (The Fragrance of Language: Grammar and Rhetoric). S. N. Printers, Dhaka.
  • Cardona, G. and Jain, D. 2003. The Indo-Aryan languages, RoutledgeCurzon, London.
  • Chatterji, S. K. 1921. Bengali Phonetics. Bulletin of the School of Oriental and African Studies,
  • Chatterji, S. K. 1926. The Origin and Development of the Bengali Language: Part II. Calcutta Univ. Press.
  • Ferguson, C. A. and Chowdhury, M. 1960. The Phonemes of Bengali, Language, Vol. 36, No. 1, Part 1. (Jan. — Mar., 1960), pp. 22–59.
  • Hayes, B. and Lahiri, A. 1991. Bengali intonational phonology, Natural Language & Linguistic Theory, Springer Science.
  • Klaiman, M. H. 1987. Bengali, in Bernard Comrie (ed.), The World’s Major Languages, Croon Helm, London and Sydney, pp. 490–513.
  • Masica, C. 1991. The Indo-Aryan Languages. Cambridge Univ. Press.
  • Radice, William. 1994. Teach Yourself Bengali: A Complete Course for Beginners.Hodder Headlin, Ltd., London.
  • Ray, P, Hai, M.A. and Ray, L. 1966. Bengali language handbook. Center for Applied Linguistics, Washington.
  • Sen, D. 1996. Bengali Language and Literature. International Centre for Bengal Studies, Calcutta.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 390  
 
Վիքիպեդիա

Վիքիպեդիան ունի բաժին
[[:{{{1}}}:|Բենգալերեն լեզվով]]


 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բենգալերեն» հոդվածին։