Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան

Անուշավան Գրիգորի Տեր-Ղևոնդյան (մարտի 8, 1887(1887-03-08), Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 6, 1961(1961-06-06), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ կոմպոզիտոր, մանկավարժ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1953), պրոֆեսոր (1934)։

Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան
Ծնվել է	մարտի 8, 1887(1887-03-08) Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մահացել է	հունիսի 6, 1961(1961-06-06) (74 տարեկան) Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Ժանրեր	օպերա
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, երաժշտագետ, դիրիժոր, բանահավաք և երաժշտության ուսուցիչ
Աշխատավայր	Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ և Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ	և

Լուսանկարիչ Գրիգոր Տեր-Ղևոնդյանի որդին, դաշնակահար Հեղինե Տեր-Ղևոնդյանի հայրը։

Կենսագրություն

1915 թվականին ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը և կոնսերվատորիան։ 1917-1925 թթ. դասավանդել է Թիֆլիսի, 1926-1934 թթ. և 1938-1958 թթ.՝ Երևանի (1926-1930 թթ.՝ նաև տնօրեն, 1948-1959 թթ.՝ ամբիոնի վարիչ), 1934-1938 թթ. Բաքվի (նաև՝ տնօրեն) կոնսերվատորիաներում։

1914 թվականին Ռոմանոս Մելիքյանի հետ գրի է առել Շիրակի ժողովրդական երգեր և պարեր, որոնց հիման վրա ստեղծել է հայկական առաջին սիմֆոնիկ երկերից մեկը՝ «Շիրակի էտյուդները» (1916)։ Գրել է «Սեդա» (ըստ Լևոն Շանթի, 1922), «Արեգակի ցոլքերում» (բեմադրվել ՝ 1949-ին) օպերաները, «Հրո հարսը» (ըստ Ջ. Ջաբարլու, 1936), «Անահիտը» (ըստ Ղազարոս Աղայանի, բեմականացվել է 1940-ին) բալետները, «Աղթամար» (1923) սիմֆոնիան, «Վահագնի ծնունդը» (1923) վոկոլ-սիմֆոնիկ պոեմները, խմբերգեր, երգեր, ռոմանսներ և այլն, որոնք աչքի են ընկնում դյուցազներգաքնարական շնչով, հայկական ժողովրդական ու պրոֆեսիոնալ և ռուսական դասական երաժշտության ավանդույթների ինքնատիպ համադրությամբ։ Հանդես է եկել որպես խմբավար, դիրիժոր։

Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանի հուշատախտակը Երևանում

Հեղինակ է «Ռիխարդ Վագներ» գրքույկի (1933) և երաժշտության տեսության դասագրքի (2 հատոր, 1934)։

Պարգևներ և մրցանակներ

• Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (27.06.1956)
• «Պատվո նշան» շքանշան (4.11.1939)
• Հայկական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (26.12.1953)

Հիշատակ

• Երևանի Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանի երաժշտական դպրոցը կոչվում է Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանի անունով։
• Երևանի այն շենքում, որտեղ 1945-1961 թվականներին ապրել է Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանը, տեղադրված է նրան նվիրված հուշատախտակ։

Տես նաև

• Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանի անվան երաժշտական դպրոց

Գրականություն

• Ե. Գիլինա, Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան, Երևան, 1962։
• Тигранов Г. Армянский музыкальный театр.- т. 2, гл. 1.- Ер., 1960.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան» հոդվածին։