Արքայախնձորի ջուր չքնաղ տիկնոջ համար

Արքայախնձորի ջուր չքնաղ տիկնոջ համար; ռուս.՝ Ананасная вода для прекрасной дамы
Տեսակ	գրավոր աշխատություն
Ժանր	վեպ
Ձև	վեպ
Հեղինակ	Վիկտոր Պելևին
Բնագիր լեզու	ռուսերեն
Գրվել է	2010
Հրատարակչություն	Էքսմո
Հրատարակվել է	2010

«Արքայախնձորի ջուր չքնաղ տիկնոջ համար» (ռուս.՝ «Ананасная вода для прекрасной дамы»), ռուս ժամանակակից գրող Վիկտոր Պելևինի պատմվածքների ժողովածուն, որը վաճառքի է հանվել 2010 թվականի դեկտեմբերին։ Գիրքը բաղկացած է երկու անհավասար մասերից. «Աստվածներ և մեխանիզմներ» (ավելի մեծ), «Մեխանիզմներ և Աստվածներ» (ավելի փոքր)։ Առաջին մասը բաղկացած է երկու վիպակից. «Burning Bush» գործողություն և «Ալ-Էֆեսբիի զենիթային օրենսգրքերը»։ Երկրորդ մասը բաղկացած է երեք պատմվածքից. «Ստվերի դիտողը», «Թհագի» և «Լավ մարմնավորումների հյուրանոցը»։

Ժողովածուն ընդգրկվել է «Մեծ գիրք» ազգային գրական մրցանակի երկար ցուցակում (2010/11 թվականներ)։

Սյուժե խմբագրել

««Burning Bush» գործողություն» խմբագրել

Գլխավոր հերոս Սեմյոն Լևիտանը մանկուց տարվել էր իր հեռավոր ազգական^[1], հանրահայտ ռադիոհաղորդավար Յուրի Լևիտանի ձայնն ընդօրինակելով։ Հասուն տաիքում նա անգլերեն է դասավանդում հետվերակառուցումային Մոսկվայում։ Այս երկու հանգամանքներն էլ ստիպում են նրան ներգրավվել պետական անվտանգության ուժերի գաղտնի գործողության մեջ. նա պետք է Աստծո ձայնով խոսի ԱՄՆ-ի Նախագահ Ջորջ Բուշի հետ^[2]։ Դա անելու համար Սեմյոնը գաղտնի հիմունքներով անցնում է արագացված աստվածաբանական դասընթացներ՝ կրոնական բովանդակության տեքստերի և թմրանյութերի օգտագործմամբ, որոնց ընթացքում նա ապրում է միստիկական վերապրումներ^[3]^[4]։

Գործողության ընթացքում պարզվում է, որ ամերիկացիները ևս նման գործողություն են իրականացնում ԽՍՀՄ ու Ռուսաստանի ղեկավարների դեմ` այն տարբերությամբ, որ հեռարձակումը հրեշի անունից է։ Սեմյոնը ստիպված է լինում հնչունավորել նաև հրեշին։ Գործողության ավարտին Սեմյոնը հայտնվում է Իսրայելում, որտեղ նրան դեռ օգտագործում է ևս մեկ հետախուզական ծառայություն, ամենայն հավանականությամբ՝ Կենտրոնական հետախուզական վարչությունը^[3]^[4]։

«Ալ-Էֆեսբիի զենիթային օրենսգրքերը» խմբագրել

Վիպակը բաղկացած է երկու մասից՝ «Freedom liberator» և «Խորհրդային ռեքվիեմ»։ Առաջին մասում նկարագրվում է, թե ինչպես ամերիկացիները, կորցնելով Աֆղանստանում ռազմական գործողությունների արդյունավետությունը՝ WikiLeaks-ում մշտական տեղեկատվական արտահոսքի և պատերազմը վարելու անմարդկային մեթոդների մեղադրանքների պատճառով, Անօդաչու թռչող սարքերում (դրոն, ԱԹՍ) որոշում են օգտագործել ինքնավար արհեստական բանականություն^[5]։

Այդ սարքերը գործում են անսովոր արդյունավետությամբ մինչև Աֆղանստանում ռուսական գործակալ Սավելի Սկոտենկովի հայտնվելը, որն այնտեղ ստանում է Ալ-Էֆեսբի մականունը (իբր, Եփեսոսից, տարբերակ՝ ԱԴԾ-ից, ռուս.՝ ФСБ)։ Ռուսաստանից և Արևմուտքից վիրավորված՝ Սկոտենկովը մշակում է արտակարգ պաշտպանություն անօդաչու թռչող սարքերից. նա երկրի վրա գրում է կարգախոսներ, որոնք շեղում են արհեստական բանականությունը, ինչը հանգեցնում է Անօդաչու թռչող սարքերի վթարի։ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վատթարացումից հետո ամերիկացիներին հաջողվում է հասնել Սկոտենկովի հետկանչմանը, ապա նրան առևանգում են արդեն Ռուսաստանից^[5]։

«Ստվերի դիտողը» խմբագրել

Պատմվածքում նկարագրվում է Հնդկաստանում ռուս ուղեկցորդ Օլեգի փորձը` երկար մեդիտացիայից ընթացքում սովորել սեփական ստվերից։ Հերոսը հազիվ ողջ է մնում, և պատմվածքը չի տալիս պատասխան՝ տեսածը պատրա՞նք էր, թե՞ իրական փորձ։ Պատմվածքը ներծծված է ինչպես հնդկական մշակույթ եվրոպացիների ներթափանցելու փորձերի նկատմամբ, այնպես էլ բուն Հնդկաստանի հանդեպ հեգնանքով^[5]։

«Թհագի» խմբագրել

Նախորդ պատմվածքի երկրորդական հերոս Բորիսը շարունակում է թհագի աղանդի անդամների՝ հնդկական Կալի աստվածուհու գաղտնի երկրպագուների և նրան մարդկային զոհեր մատուցողների որոնումները։ Բորիսը ցանկանում է միանալ այդ աղանդին, բայց վերջում ինքն է դառնում զոհ։ Պատմվածքը լույս է տեսել 2010 թվականի հունիսին «Սնոբ» ամսագրում^[6]։

«Լավ մարմնավորումների հյուրանոցը» խմբագրել

Ժողովածուի վերջին պատմվածքը պատմում է մի աղջկա հոգու նախագոյության մասին, որին հրեշտակը հրավիրում է վերամարմնավորվելու որպես օլիգարխի դուստր։ Հանգամանքներին և հրեշտակի բացատրություններին կարճ ծանոթանալուց հետո նա կտրականապես հրաժարվում է մարմնավորվել այս կերպարով և կորցնում է իր անհատականությունը կյանքի սկզբնաղբյուրում։ Հենց այս պատմվածքի մեջ է հանդիպում արքայախնձորի ջրով մի բանկա, որն իր անունն է տվել ժողովածուին և մեջբերում է Վլադիմիր Մայակովսկուց^[7]։

Կարծիքներ և քննադատություն խմբագրել

«Արքայախնձորի ջուր չքնաղ տիկնոջ համար» հեղինակային ժողովածուն Պելևինի վերջին տարիների լավագույն գիրքն է։ Այն ներառում է երկու ներդաշնակ վիպակներ և երեք անկախ պատմվածքներ «Դեղին սլաքի» լավագույն ավանդույթներով՝ հոյակապ, բայց ավելացված, ակնհայտորեն, հիմնականում ծավալի համար։ Հրաժարվելով ջանադիր և ինչ-որ չափով միապաղաղ հեգնանքներից... նա վերադառնում է իր ավելի վաղ, իսկապես մեծ տեքստերի սրտաճմլիկ և մաքուր տոնայնությանը։

Դժվար է ազատվել այն տպավորությունից, որ երկու կերպարներն էլ՝ և՛ Լևիտանը, և՛ Սկոտենկովը, կլանել են մեծ քանակությամբ պելևինյան հատկություններ^[8]։

- Գալինա Յուզեֆովիչ

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ «Возвращение главного героя. "Ананасная вода для прекрасной дамы" Виктора Пелевина». Газета "Коммерсантъ" №228 от 09.12.2010, стр. 14.
↑ «Не пойти ли Пелевину в политику? - Аргументы Недели». argumenti.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.
↑ ^3,0 ^3,1 «Виктор Пелевин, Ананасная вода для прекрасной дамы (сборник), читать онлайн полностью – ЛитРес». www.litres.ru. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.
↑ ^4,0 ^4,1 «Ананасная вода для прекрасной дамы» (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.(չաշխատող հղում)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 «Центральная библиотека Ленинского района | Новые поступления». www.biblio-vidnoe.ru. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.
↑ Виктор Пелевин. «Ананасная вода для прекрасной дамы. Отрывок из новой книги». Сноб. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.
↑ Вам ли, любящим баб да блюда, // жизнь отдавать в угоду?! // Я лучше в баре блядям буду // подавать ананасную воду! (В. В. Маяковский, «Вам!»).
↑ Юзефович, Галина (2016). Удивительные приключения рыбы-лоцмана: 150 000 слов о литературе. М.: АСТ. էջեր 30—32. ISBN 978-5-17-099672-8.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

[1] «Возвращение главного героя. "Ананасная вода для прекрасной дамы" Виктора Пелевина». Газета "Коммерсантъ" №228 от 09.12.2010, стр. 14.

[2] «Не пойти ли Пелевину в политику? - Аргументы Недели». argumenti.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.

[:0-3] 3,0 ^3,1 «Виктор Пелевин, Ананасная вода для прекрасной дамы (сборник), читать онлайн полностью – ЛитРес». www.litres.ru. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.

[:1-4] 4,0 ^4,1 «Ананасная вода для прекрасной дамы» (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.(չաշխատող հղում)

[:2-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 «Центральная библиотека Ленинского района | Новые поступления». www.biblio-vidnoe.ru. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 28-ին.

[6] Виктор Пелевин. «Ананасная вода для прекрасной дамы. Отрывок из новой книги». Сноб. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հուլիսի 8-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 22-ին.

[7] Вам ли, любящим баб да блюда, // жизнь отдавать в угоду?! // Я лучше в баре блядям буду // подавать ананасную воду! (В. В. Маяковский, «Вам!»).

[8] Юзефович, Галина (2016). Удивительные приключения рыбы-лоцмана: 150 000 слов о литературе. М.: АСТ. էջեր 30—32. ISBN 978-5-17-099672-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]