Վիքիպեդիա

Անջելիկո

Անջելիկո, Ֆրա Անջելիկո (ծնյալ Գվիդո դի Պիետրո[10]), (1400[1] կամ 1387[2][3], Վիկիո, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա[3] - փետրվարի 18, 1455(1455-02-18)[4][5][6][…] կամ փետրվարի 18, 1455[2][3], Հռոմ, Պապական մարզ[7][2][3]), Վաղ Վերածննդի շրջանի իտալացի նկարիչ, ֆլորենտական դպրոցի ներկայացուցիչ։ Ջորջո Վազարիի «Նկարիչների կյանքը» գրքում ներկայացված է որպես «հազվագյուտ և կատարյալ տաղանդի տեր արվեստագետ»[11]։

Անջելիկո
Angelico
Fra Angelico portrait.jpg
Ի ծնեիտալ.՝ Guido di Pietro
Ծնվել է1400[1] կամ 1387[2][3]
ԾննդավայրՎիկիո, Ֆլորենցիա, Տոսկանա, Իտալիա[3]
Վախճանվել էփետրվարի 18, 1455(1455-02-18)[4][5][6][…] կամ փետրվարի 18, 1455[2][3]
Մահվան վայրՀռոմ, Պապական մարզ[7][2][3]
Ազգությունիտալացի[8]
ԴավանանքՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտություննկարիչ, մանրանկարիչ, դոմինիկյան քահանա և գծագրող
ՈճԻտալական Վերածնունդ և Վաղ Վերածնունդ[7]
Ժանրհոգևոր արվեստ[9]
Թեմաներpainter and varnisher?
Ուշագրավ աշխատանքներCortona Triptych?, Կապելլա Նիկկոլինա, Fiesole Altarpiece?, Սան Մարկոյի զոհասեղան և Ավետում (Ֆրա Անջելիկո, Պրադո)
ԱշակերտներZanobi Strozzi? և Բենոցո Գոցոլի
Fra Angelico Վիքիպահեստում

Իր ժամանակակիցներին նա հայտնի էր Fra Giovanni da Fiesole (Եղբայր Ջովանի Ֆիեզոլեից) և Fra Giovanni Angelico (Հրեշտակային եղբայր Ջովանի) անուններով։ Արդի իտալերենում նրան անվանում են Beato Angelico (Երանելի և հրեշտակային անձ)[12]։

1982 թվականին Հովհաննես Պողոս Երկրորդ պապը հռչակեց նրան beatification[13]՝ ի գնահատումն նրա սրբակենցաղ կյանքի, և այդպիսով պաշտոնական ձևակերպում տվեց "Երանելի" տիտղոսային մականվանը։ Նա ներառված է կաթոլիկ եկեղեցու կողմից հռչակված սրբերի ու երանելիների ցանկում [14] որպես Beatus Ioannes Faesulanus, cognomento Angelicus—"Երանելի Ջովանի Ֆիեզոլեից՝ մականվանյալ Հրեշտակային": Համարվում է նկարիչներին հովանավորող սուրբը։

Վազարին Ֆրա Անջելիկոյի մասին գրել է, որ «անսահման գովեստի է արժանի այս սուրբ հայրը, ով իր գործերում ու խոսքերում եղել է չափազանց համեստ, խոնարհ, և ում նկարներն արված են այդքան մեծ հմտությամբ ու բարեպաշտությամբ»"[11]:

ԿենսագրությունԽմբագրել

Ծնվել է Վիկիոյում (Տոսկանա)։ Եղել է Ֆլորենցիայի Սան Մարկո վանքի վանահայրը։ Սկզբում ստեղծագործել է որպես մանրանկարիչ։ 1420–ական թվականներին կրել է ուշ գոթական գեղանկարչության ազդեցությունը։

ԱրվեստԽմբագրել

Անջելիկոյի արվեստը ներթափանցված է քվաթրոչենտոյի դարաշրջանին բնորոշ լուսավոր քնարականությամբ։ Գլխավոր գործերից են՝ «Մադոննա դելլա Ստելլա»–ն (1430–1433), Լինայուոլի եռանկարը (1433), «Մադոննա Աննալենա»–ն (բոլորն էլ՝ Սան Մարկո վանքում, այժմ՝ Անջելիկոի թանգարան), «Մարիամի թագադրումը» (մոտ 1434-1435 թվականներ, Լուվր, Փարիզ), ինչպես և որմնանկարներ՝ նախկին Սան Մարկո վանքում (1438-1445), Նիկողայոս V կապելլայում (Վատիկան, 1445-1448)։ Մահացել է փետրվարի 18-ին։

ԳրականությունԽմբագրել

  • Hood, William. Fra Angelico at San Marco. Yale University Press, 1993. 9780300057348
  • Morachiello, Paolo. Fra Angelico: The San Marco Frescoes. Thames and Hudson, 1990. 0-500-23729-8
  • Frederick Hartt. A History of Italian Renaissance Art, Thames & Hudson, 1970. 0-500-23136-2
  • Giorgio Vasari. Lives of the Artists. first published 1568. Penguin Classics, 1965.
  • Donald Attwater. The Penguin Dictionary of Saints. Penguin Reference Books, 1965.
  • Luciano Berti. Florence, the city and its Art. Bercocci, 1979.
  • Werner Cohn. Il Beato Angelico e Battista di Biagio Sanguigni. Revista d’Arte, V, (1955): 207–221.
  • Stefano Orlandi. Beato Angelico; Monographia Storica della Vita e delle Opere con Un’Appendice di Nuovi Documenti Inediti. Florence: Leo S. Olschki Editore, 1964.

ՊատկերասրահԽմբագրել

  • Ավետում, 1430 – 1432, Պրադո, Մադրիդ

  • Մարիամի թագադրումը, 1434 – 1435, Ուֆիցի, Ֆլորենցիա

  • Noli me tangere, ок. 1437 – 1446, „Սան Մարկո“ թանգարան, (Ֆլորենցիա)

  • Ահեղ դատաստան, (մոտ. 1432 – 1435: Փայտ, տեմպերա, 105x210. „Սան Մարկո“ թանգարան (Ֆլորենցիա)

  • „Ադամի գանգը Գողգոթայի ստորոտին “, (1435, փայտ, տեմպերա: Ֆլորենցիայի „Սան Նիկոլո դել Չեպո“ եկեղեցի)


  • Սբ. Պետրոսի նահատակությունը, 1429 Ֆլորենցիա, „Սան Մարկո“ թանգարան

  • Pala di Annalena, 1430 „Սան Մարկո“ թանգարան

  • Երկրորդ գալուստը, 1431 „Սան Մարկո“ թանգարան

  • Աստվածամոր տոնը, 1435, Փարիզ, Լուվր

  • Pala di Perugia , 1438, Galleria Nazionale dell'Umbria

  • Ողբ սբ. Ֆրանցիսկոսի մասունքների վրա, 1429; 1440 ; Βερολίνο, Πινακοθήκη

  • 1437 and 1440 Museo Nazionale di San Marco

  • Սուրբ Լավրենտիոսի ձեռնադրությունը, 1448, Cappella Niccolina

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 https://www.nga.gov/collection/artist-info.99.html
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 https://rkd.nl/explore/artists/1856
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 RKDartists
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 https://www.metmuseum.org/toah/hd/fang/hd_fang.htm
  8. ↑ https://www.britannica.com/biography/Fra-Angelico
  9. ↑ http://vocab.getty.edu/page/ulan/500029319
  10. ↑ Metropolitan Museum of Art
  11. ↑ 11,0 11,1 Giorgio Vasari, Lives of the Artists. Penguin Classics, 1965.
  12. ↑ Andrea del Sarto, Raphael and Michelangelo were all called "Beato" by their contemporaries because their skills were seen as a special gift from God
  13. ↑ Bunson Matthew, Bunson Margaret (1999)։ John Paul II's Book of Saints։ Our Sunday Visitor։ էջեր 156։ ISBN 0-87973-934-7 
  14. ↑ Roman Martyrology—the official publication which includes all Saints and Blesseds recognised by the Roman Catholic Church

Արտաքին հղումներԽմբագրել

  Անջելիկո Վիքիպահեստում
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 434)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անջելիկո&oldid=7738494» էջից