Ալեքսանդր Գեորգիևիչ Գաբրիչևսկի (ռուս.՝ Александр Георгиевич Габричевский, սեպտեմբերի 6, 1891(1891-09-06)[1], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2] - սեպտեմբերի 3, 1968(1968-09-03)[2][1], Կոկտեբել, Թեոդոսիայի քաղաքային խորհուրդ, Ղրիմի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), պլաստիկ արվեստների պատմաբան, արվեստագետ, գրականագետ, թարգմանիչ, արվեստագիտության դոկտոր։

Ալեքսանդր Գաբրիչևսկի
Ծնվել էսեպտեմբերի 6, 1891(1891-09-06)[1]
Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2]
Մահացել էսեպտեմբերի 3, 1968(1968-09-03)[2][1] (76 տարեկան)
Կոկտեբել, Թեոդոսիայի քաղաքային խորհուրդ, Ղրիմի մարզ, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԿոկտեբելի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  ՌԽՖՍՀ և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունարվեստագետ, արվեստի տեսաբան, գրականագետ, թարգմանիչ, համալսարանի դասախոս և գրականագետ
Հաստատություն(ներ)Մոսկվայի ճարտարապետության ինստիտուտ և Մոսկվայի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտՃարտարապետության պատմություն[3], արվեստագիտություն[3], արվեստի տեսություն[3], գրականագիտություն[3] և թարգմանչական գործունեություն[3]
Ալմա մատերՄոսկվայի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետ
Գիտական աստիճանարվեստագիտության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն[3] և իտալերեն[3]
ՀայրԳեորգի Գաբրիչևսկի
ՄայրԵլենա Բոդիսկո

Կենսագրություն խմբագրել

Ալեքսանդր Գաբրչևսկին ծնվել է 1891 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Մոսկվայում, հայտնի գիտնական Գեորգի Գաբրիչևսկու ընտանիքում։ Ստացել է հիմնավոր տնային կրթություն[4]։ 1915 թվականին ավարտել է Մոսկվայի համալսարանի պատմաբանասիրական ֆակուլտետը։

1918 թվականից դասավանդել է Մոսկվայի համալսարանում, Բարձրագույն գեղարվեստա-տեխնիկական ինստիտուտում, Ճարտարապետաշինարարական բարձրագույն ինստիտուտում, ԽՍՀՄ ճարտարապետության ակդեմիայի ասպիրանտուրայի ինստիտուտում։

Եղել է ԽՍՀմ ճարտարապետության ակադեմիայի թղթակից անդամ, արվեստագիտության դոկտոր, պրոֆեսոր։

1920 թվականին Ալեքսանդր Գաբրիչևսկին ամուսնացել է հայտնի կենսաբան Ալեքսեյ Սևերցով դստեր՝ նկարչուհի Նատալյա Սևերցովայի (1901-1970)[5] հետ։

1920-ական թվականներին Ալեքսանդր Գաբրիչևսկին եղել է Գեղարվեստական գիտությունների պետական ակադեմիայի իսկական անդամ։ 1930 թվականին ակադեմիան ցրվել է, իսկ Գաբրիչևսկին՝ ձերբակալվել։ Հետագայում նա ևս երկու անգամ ձերբակալվել է հարցաքննվել ՆԳԺԿ կողմից, երկու անգամ(1935 և 1941 թվականներին) եղել աքսորում, իսկ 1948 թվականին վտարվել է աշխատանքից կոսմոպոլիտիզմի դեմ պայքարի պատճառով։

1932 թվականին Մաքսիմիլիան Վոլոշինին թաղել է Կոկտեբելում։

Ալեքսանդր Գաբրիչևսկին հեղինակել է բազմաթիվ աշխատություններ՝ նվիրված ճարտարապետության, գեղանկարչության (գլխավորապես Վերածննդի), երաժշտության և գրականության պատմությանն ու տեսությանը։

Ալեքսանդր Գաբրիչևսկին մահացել է 1968 թվականի սեպտեմբերի 3-ին Կոկտեբելում։ Թաղվել է Կոկտեբելի գերեզմանատանը[4]։

Ընտանիք խմբագրել

Մատենագիտություն խմբագրել

  • Габричевский А. Г. Теория и история архитектуры: Избранные сочинения / Под ред. А. А. Пучкова. — Киев: Самватас, 1993. — XLIV, 256 с. — ISBN 5-8238-0151-3. — Тираж 500 экз.
  • Габричевский А. Г. Морфология искусства / Сост., введ., прим. и коммент. Ф. О. Стукалова-Погодина. — М. : Аграф, 2002. — 864 с. — ISBN 5-7784-0167-1. — Тираж 2000 экз.
  • Александр Георгиевич Габричевский: Биография и культура: Документы, письма, воспоминания / Сост. О. С. Северцева; Вступ. ст., очерки к разделам В. И. Мильдона. — М.: Российская политическая энциклопедия (РОССПЭН), 2011. — 775 с.: ил. — ISBN 978-5-8243-1619-3. — Тираж 1000 экз.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Габричевский Александр Георгиевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  4. 4,0 4,1 Фадеева Т. М., Шапошников А. К., Дидуленко А. И. Старый добрый Коктебель. — Симферополь: Бизнес-Информ, 2008. — 328 с. — ISBN 966-648-056-5.
  5. http://www.famhist.ru/famhist/ardov/0001147d.htm

Գրականություն խմբագրել

  • Александр Георгиевич Габричевский (1891–1968): К 100-летию со дня рождения / Авт.-сост. О. С. Северцева, Я. В. Брук, Т. А. Лыкова; Под ред. Я. В. Брука; ГТГ. — М.: Сов. художник, 1992. — 240 с.: ил. — ISBN 5-269-00854-8. — Тираж 1500 экз.
  • Алпатов М. В. Памяти Александра Георгиевича Габричевского // Архитектура СССР. — 1969. — № 8.
  • Исаев В. Ю. Сокровища Дома Волошина: Альбом. — Симферополь: СОНАТ, 2004. — 400 с. — ISBN 966-8111-40-0.
  • Гаврюшин Н. К. Эрос пространственности: А. Г. Габричевский и русская эстетика 1920-х гг. // Вопросы философии. — 1994. — № 3.[1]
  • Пучков А. А. Габричевский: Концепция архитектурного организма в мыслительном процессе 20–30-х годов / Под ред. В. И. Ежова. — Киев: Издательский дом А.С.С, 1997. — 154 с. — ISBN 5-7707-8973-5. — Тираж 300 экз.
  • Пучков А. А. Исследование архитектуроведческого наследия А. Г. Габричевского в контексте отечественной архитектурной теории первой трети XX века: Автореф. дис. … канд. архитектуры: 18.00.01. — Киев: КГТУСА, 1996. — 20 с.
  • Олександр Георгійович Габричевський (1891—1968): Бібліографчний покажчик / Упоряд. А. О. Пучков. — Київ: НДІТІАМ, 1994. — 32 с.
  • Пучков А. О. Орнаментальні реалії О. М. Гінзбурга та архітектурознавчі споглядання О. Г. Габричевського: Спроба методологічних кореляцій і культурний контекст // Архітектурна спадщина України: Маловивчені проблеми історії архітектури і містобудування / За ред. В. І. Тимофієнка. — К.: НДІТІАМ, 1994. — Вип. 1. — С. 180—187.
  • Пучков А. А. Отечественная архитектурная эстетика 1920-х годов (А. Г. Габричевский, А. И. Некрасов, С. В. Шервинский): Опыт создания паралогического контекста // Архитектура Мира: Материалы конф. «Запад — Восток: Личность в истории архитектуры». — М.: Architectura, 1994. — Вып. 4. — С. 45—50.
  • Пучков А. А. Александр Габричевский: Головокружение от текста (Опыт технического оправдания) // Пучков А. А. Архитектуроведческие этюды. — Киев: НИИТИАГ, 1996. — С. 23—35.
  • Раппапорт А. Г. Тунгусский метеорит отечественного архитектуроведения // Искусствознание. — 2008. — № 3. — С. 96—144. [2]

Արտաքին հղումներ խմբագրել