Օլե-Յոհան Դալ
Օլե-Յոհան Դալ (նորվ.՝ Ole-Johan Dahl, հոկտեմբերի 12, 1931, Մանդալ, Վեստ-Ագդեր, Նորվեգիա - հունիսի 29, 2002, Ասքեր, Ակերսհուս, Նորվեգիա[1]), հաշվողական համակարգի թեորիայի բնագավառի նորվեգացի գիտնական։ Թյուրինգի մրցանակի դափնեկիր է։ Քրիսթեն Նյուգորի հետ միասին համարվում է օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման և Սիմուլի օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման լեզվի համահեղինակը։
Օլե-Յոհան Դալ նորվ.՝ Ole-Johan Dahl | |
|---|---|
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 12, 1931 Մանդալ, Վեստ-Ագդեր, Նորվեգիա |
| Մահացել է | հունիսի 29, 2002 (70 տարեկան) Ասքեր, Ակերսհուս, Նորվեգիա[1] |
| Քաղաքացիություն |  Նորվեգիա[2] |
| Մասնագիտություն | համակարգչային գիտնական, ճարտարագետ և համալսարանի դասախոս |
| Հաստատություն(ներ) | Օսլոյի համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | ինֆորմատիկա |
| Անդամակցություն | Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիա և Եվրոպական ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Օսլոյի համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | նորվեգերեն և անգլերեն |
| Պարգևներ | |
Կենսագրություն և կարիերա խմբագրել
Օլե-Յոհան Դալը ծնվել է 1931 թվականի հոկտեմբերի 12-ին նորվեգական Մանդալ քաղաքում։ Նրա հայրը սուզանավի կապիտան էր։ Բացի Օլե-Յոհանից, ընտանիքում կային ևս երկու երեխաներ։
Մեծանուն գիտնականը ամուսնանում է 1963 թվականին Թովե Թորգետի հետ (նորվ.՝ Tove Torget): Համատեղ ամուսնական կյանքում նրանք ունեցան երկու երեխաներ[6]։
Օլե-Յոհան Դալը սովորել է 1949 թվականից մինչև 1957 թվականը Օսլոյի համալսարանում։ Այստեղ ստանում է հաշվողական մաթեմատիկայի մագիստրոսի որոկավորում։ 1952-ից 1963 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում աշխատել է Նորվեգիայի ռազմական գիտահետազոտական ինստիտուտում (նորվ.՝ Forsvarets forskningsinstitutt): Դրանից հետո Օլե-Յոհան Դալը աշխատանքի է անցնում Նորվեգիայի հաշվողական կենտրոնում։ Պրոֆեսորի կոչմանը գիտնականը արժանանում է 1968 թվականին։ Օլե-Յոհան Դալը դարձավ Նովեգիայի պատմության մեջ առաջին ինֆորմատիկը[7]։ Ալմա Մատերում նա աշխատեց ընդհուպ 1999 թվականը[6] Քրիսթեն Նյուգորի հետ միասին։ Նրանք ուսումնասիրում էին օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորման լեզվի վրա։ Միասին նրանք ստեղծեցին առաջին օբյեկտ կողմնորոշված ծրագրավորում լեզուն՝ Simula I, ավելի ուշ Simula 67: Օլե-Յոհան Դալը և Քրիստենը առաջ քաշեցին այնպիսի հասկացություններ, որոնք հետագայում կոչվեցին.
Այսօր սրանք հանդիսանում են ժամանակակից ծրագրավորման անբաժանելի մասերը, առանց որոնց անհնար է պատկերացնել Java և C++ ծրագրավորման լեզուները։ Բացի այս ահռելի ավանդից, Օլե-Յոհան Դալը աշխատել է նաև կառուցվածքային ծրագրավորման վրա՝ Օսլոյի համալսարանում[8]։
2000 թվականից սկսած Օլե-Յոհան Դալը համարվում է Սուրբ Օլաֆի շքանշանի ասպետ։ Քրիսթեն Նյուգորի հետ միասին Թյուրինգի մրցանակի դափնեկիր են, ինչպես նաև IEEE մեդոլով, որը կրում է Ջոն ֆոն Նեյմանի անունը[7]։
Օլե-Յոհան Դալը հետաքրքվել է կամերային երաժշտությամբ։ Մեծ գիտնականը սիրում էր բրիջ և բիլիարդ խաղալ[6]։
Պարգևներ խմբագրել
Հոդվածներ խմբագրել
- Discrete event simulation languages, Academic Press, 1968.
- Structured Programming, med C. A. R. Hoare og Edsger Dijkstra, Academic Press, 1972
- Verifiable Programming, Prentice-Hall, 1992
- Simula: an ALGOL-based simulation language (med Nygaard), i Communications of the ACM, 9(1966).
- Class and subclass declarations (med Nygaard). I IFIP konferanse om simuleringssprog, Oslo, Mai 1967
Գրականություն խմբագրել
- From Object-Orientation to Formal Methods: Essays in Memory of Ole-Johan Dahl, Olaf Owe, Stein Krogdahl og Tom Lyche (red.), Springer Verlag, 2004.
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Aftenposten, Aftenposten(նորվ.) — Schibsted Norge, 1860. — ISSN 0804-3116; 0807-2027
- ↑ LIBRIS — 2012.
- ↑ https://amturing.acm.org/award_winners/dahl_6917600.cfm
- ↑ https://www.ieee.org/about/awards/bios/vonneumann-recipients.html#2019%20-%20Eva%20Tardos
- ↑ https://inf.ethz.ch/de/departement/auszeichnungen-und-rankings/ehrendoktoren.html
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Информация об учёном Արխիվացված 2009-01-17 Wayback Machine на виртуальной выставке университета Клагенфурта (անգլ.)
- ↑ 7,0 7,1 Страница памяти профессора Даля Արխիվացված 2009-03-25 Wayback Machine (անգլ.)
- ↑ OleJohanDahl
- ↑ «ACM Award Citation / Ole-Johan Dahl». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
Տես նաև խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Сайт профессора Даля Արխիվացված 2009-03-25 Wayback Machine при университете Осло (անգլ.)
- Страница памяти профессора Даля Արխիվացված 2009-03-25 Wayback Machine (անգլ.)
- Страница памяти профессора Даля (անգլ.)
- Информация об учёном Արխիվացված 2009-01-17 Wayback Machine на виртуальной выставке университета Клагенфурта (անգլ.)
- «Главные достижения» (անգլերեն). olejohandahl.info. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 3-ին.