Օլեգ Լոբով (պատմաբան)

ռուս պատմաբան, գավառագետ, գրող, պահեստազորի գնդապետ, Հայրենական մեծ պատերազմի վետերան, կազակության վերածննդի ակտիվ մասնակից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Օլեգ Լոբով (այլ կիրառումներ)

Օլեգ Նիկոլաևիչ Լոբով (ռուս.՝ Олег Николаевич Лобов, դեկտեմբերի 19, 1924(1924-12-19), Ռոստովի մարզ, ԽՍՀՄ - ապրիլի 17, 2009(2009-04-17), Նովոչերկասկ, Ռոստովի մարզ, Ռուսաստան), ռուս պատմաբան, գավառագետ, գրող, պահեստազորի գնդապետ, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի Արևելյան ռազմաճակատի («Հայրենական մեծ պատերազմ», 1941-1945) վետերան, կազակության վերածննդի ակտիվ մասնակից։ Նախաձեռնող խմբի կազմում մասնակցել է Դոնի կայսր Ալեքսանդր III-ի անվան կադետական կորպուսի վերաստեղծմանը[1], որտեղ հետագայում երկար տարիներ աշխատել է մանկավարժ և թանգարանի պահապան։ Նովոչերկասկ քաղաքի պատվավոր քաղաքացի (2006)[2][3]։

Օլեգ Լոբով
Ծնվել էդեկտեմբերի 19, 1924(1924-12-19)
ԾննդավայրՌոստովի մարզ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էապրիլի 17, 2009(2009-04-17) (84 տարեկան)
Վախճանի վայրՆովոչերկասկ, Ռոստովի մարզ, Ռուսաստան
ԳերեզմանՌոստովի մարզ
Մասնագիտությունպատմաբան և գրող
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունԿաբարդինո-Բալկարիայի պետական ​​համալսարան
Ժանրերարձակ
Պարգևներ
Կարմիր դրոշի շքանշան «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան Հայրենական պատերազմի II աստիճանի շքանշան Կարմիր Աստղի շքանշան «Խիզախության համար» մեդալ (ԽՍՀՄ) «Մարտական ծառայությունների» մեդալ «Մոսկվայի պաշտպանության համար» մեդալ Մեդալ «Ստալինգրադի պաշտպանության համար» և Խիզախության համար մեդալ

Կենսագրություն

խմբագրել

1941 թվականի հունիսին Օլեգ Լոբովը ավարտել է միջնակարգ դպրոցի իններորդ դասարանը։ Դեռ 16 տարին չլրացած, օգոստոսին կամավոր համալրել է Կարմիր բանակի շարքերը։ Մի քանի ամիս սովորել է Վլադիմիրի հետևակային ուսումնարանում։ 1941 թվականի նոյեմբերի 7-ին Կարմիր հրապարակի նշանավոր զորահանդեսի մասնակիցների շարքերում մեկնել է ռազմաճակատ։ Մոսկվայի մատույցներում տեղի ունեցած երկարատև արյունալի մարտերի ընթացքում Օլեգ Լոբովը ստացել է իր առաջին մարտական շքանշանը` «Արիության համար» մեդալը։

1942 թվականի սեպտեմբերի 1-ից Լոբովը հանդես է եկել Ստալինգրադյան ռազմաճակատում, որտեղ պարգևատրվել է «Ստալինգրադի պաշտպանության համար» մեդալով։ 1943 թվականից Կուրգան քաղաքում սովորել է Ստալինգրադի տանկային ուսումնարանում՝ «Т-34» տանկի հրամանատար մասնագիտությամբ։ Դեկտեմբերին նրան շնորհվել է «կրտսեր լեյտենանտի» զինվորական կոչում։

Ուկրաինայի ազատագրության գործողությունների ընթացքում տանկի անձնակազմը կրտսեր լեյտենանտ Լոբովի հրամանատարությամբ մասնակցել է Կորսուն-Շևչենկովսկայա ֆաշիստական խմբավորման ջախջախմանը։ Այս մարտերում Լոբովը ծանր վիրավորվել է։ Երեք ամիս կրտսեր լեյտենանտն անցկացրել է հոսպիտալում, որտեղ նրան շնորհվել է «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշան։ Հետագայում Լոբովը պարգևատրվել է ևս մեկ «Հայրենական պատերազմի» I աստիճանի շքանշանով, «Հայրենական պատերազմի» II աստիճանի երկու շքանշաններով, Կարմիր աստղի երկու շքանշաններով։

1944 թվականի ամռանից Լոբովը կրկին եղել է տանկի հրամանատար, բայց արդեն Դոնի 5-րդ գվարդիական կազակական հեծելազորային կորպուսի 12-րդ գվարդիական կազակական դիվիզիայի 54-րդ տանկային գնդում։

1944 թվականի նոյեմբերի վերջին, երբ կատաղի մարտեր են տեղի ունեցել Հունգարիայի ազատագրության համար. 54 տանկային գնդի առջև խնդիր է դրված եղել 43-րդ և 45-րդ Դոնի հեծելավաշտային կազակական գնդերի հետ սերտ համագործակցությամբ գրավել Դանուբի գետանցումը և Մոհաչ քաղաքը։

«Т-34» տանկը, աշտարակին «Դոնի կազակ» գրությամբ, դուրս է եկել գետի ափ հինգ հոգանոց անձնակազմով, որի մարտական մեքենայի հրամանատարն է եղել լեյտենանտ Օլեգ Լոբովը։ Հարմար դիրք գրավելով և վաշտի երեք տանկերը նախապատրաստելով գրոհի՝ լեյտենանտ Լոբովը ստորաբաժանումներին տարել է հերթական հարձակման։ Սակայն թշնամին կատաղի կրակ է թափել նրանց վրա՝ գրոհի նետելով երեք տանկեր, երկու զրահամեքենա տասնյակ ավտոմատավորներով։ Ճանապարհի աջից և ձախից ուղիղ կազակների ուղղությամբ մարտի են նետվել երկու «Հովազներ»։ Դրանցից յուրաքանչյուրի հետևից շարժվել են զրահամեքենաները, իսկ ճանապարհի կենտրոնով գնոացել է անսովոր ահեղ ծանր տանկ։ Կազակները ոչինչ չեն իմացել գերմանական զորամասերում հայտնված «Արքայական վագրի» մասին։ Հիտլերի մտահղացմամբ դրանք պետք է բեկում մտցնեին պատերազմում և առաջին անգամ են հանդիպել խորհրդային տանկիստներին։ Լեյտենանտ Լոբովի անձնակազմի կողմից խփված «Արքայական վագրը» դարձել է այդ տիպի միակ տանկը 5-րդ գվարդիական Դոնի կազակական հեծելազորային կորպուսի մարտական հաշվում։ Իրենց մարտական ուղին դոնականները ավարտել են 1945 թվականի մայիսի 9-ին՝ Ավստրիական Ալպերում։ «Դոնի կազակ» մակագրությամբ տանկերի աշտարակների մյուս կողմում հայտնվել է սուվորովյան լոզունգը «Փառք Ալպերին»։

Նովոչերկասկում Օլեգ Լոբովն ապրել է իր կյանքի միայն երկրորդ կեսը` արժանանալով պատվավոր քաղաքացու կոչման։ Նովոչերկասկում Լոբովին ճանաչել են ոչ միայն որպես մոլի կոլեկցիոներ, այլ նաև գավառագետ։ Նա եղել է ծանր տանկերի գնդի հրամանատար՝ տեղակայված դեռևս մինչպատերազմական ժամանակներից հայտնի հրամանատարական կազմի կատարելագործման Կարմրադրոշ հեծելազորային դասընթացների կազմակերպման տարածքում։ Մինչ հեղափոխությունն այստեղ տեղակայված է եղել Դոնի կայսր Ալեքսանդր III-ի կադետական կորպուսը։ Երբ վերակառուցման ժամանակահատվածում պահեստի սպաների նախաձեռնող խումբը սկսել է զբաղվել նույն անվամբ ուսումնական հաստատության վերակառուցմամբ։

Իր ամբողջ կյանքում Օլեգ Լոբովը հավաքել է Նովոչերկասկի վերաբերյալ ֆոտոբացիկներ, պարբերական հրատարակություններ և նամականիշեր։ Պահեստազորում լինելով, նա ավարտել է Կաբարդինո-Բալկարական պետական համալսարանի պատմական ֆակուլտետը, դառնալով պատմաբան։ Մի շարք բուհերում դասավանդել է ռազմական արվեստի պատմություն, եղել համալսարաններից մեկի ուսումնական մասի վարիչը։

 
Նովոչերկասկի կադետական կորպուսը, պատկերված բացիկի վրա, մինչև հեղափոխություն

1992 թվականին «Հայրենիքի հուշարձաններ» գործակալությունը «Դոնը հին բացիկներում» անվանակարգում թողարկել է «Նովոչերկասկ» ժողովածուն, որի կազմի մեջ մտել են Լոբովի հավաքածուի 20-րդ դարի սկզբի 28 փոստային բացիկներ։ Իսկ տասը տարի անց Ռոստովում նրա հավաքածուի հիման վրա լույս է տեսել «Նովոչերկասկ Դոնի կազակների մայրաքաղաք» բացիկների հավաքածուն։ Քաղաքային կենտրոնական գրադարանի գավառագիտության բաժնի նյութերի օգնությամբ Օլեգ Լոբովը նախապատրաստել է «20-րդ դարի դոնականները։ Դոնական սպաները` 1914-1918 թթ. Առաջին համաշխարհային պատերազմի գեորգիևյան ասպետները» ժողովածուն, որը հրատարակվել է Ռոստովում 2004 թվականին։

Երկար տարիներ համագործակցել է «Ստանիցայի լրատու» ամսագրի խմբագրության հետ, որը հրատարակվել է Կանադայում կազակ էմիգրանտների հետնորդների կողմից։ Լոբովն ամսագրի համար պատրաստել է Դոնի ժամանակակից կազակության, Նովոչերկասկի և Դոնի կադետական կորպուսի մասին բազմաթիվ հոդվածներ։ Դրան ի պատասխան նա ստացել է բազմաթիվ նամակներ և ծանրոցներ ամսագրի համարներով, որտեղ հրապարակվել են նրա գործերը։

Լոբովը մահացել է 2009 թվականի ապրիլի 17-ին։ Ապրիլի 20-ին նրան թաղել են Նովոչեկասկյան նոր գերեզմանատան Փառքի ծառուղում։

Պարգևներ

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. История
  2. «Почетные граждане города Новочеркасска». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  3. Почетные граждане города Новочеркасска

Արտաքին հղումներ

խմբագրել