Օդա Գասինզիգվա
Օդա Գասինզիգվա (անգլ.՝ Oda Gasinzigwa, 1966[1]), Ռուանդայի պետական ծառայող և քաղաքական գործիչ։ Ծնվել է Տանզանիայում որպես փախստական։ Նա կրթություն է ստացել Մզումբեի Զարգացման կառավարման ինստիտուտում, այնուհետև ութ տարի աշխատել է Դար էս Սալաամի Առևտրի ազգային բանկում։ Երբ 1994 թվականին ավարտվել է Ռուանդայի ցեղասպանությունը, նա տեղափոխվել է Կիգալի և աշխատել տարբեր նախարարությունների հետ, որպեսզի բարելավի կանանց տնտեսական վիճակը և առաջնորդությունը։
| Օդա Գասինզիգվա | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1966[1] |
| Մասնագիտություն | պետական ծառայող և քաղաքական գործիչ |
 Oda Gasinzigwa Վիքիպահեստում | |
2016 թվականին ընտրվել է Արևելյան Աֆրիկայի Օրենսդիր ժողովի (EALA) անդամ։ Նա երկու ժամկետ աշխատել է կազմակերպության վարչական հանձնաժողովում և աշխատել օրենսդրության վրա, որն ուղղված է եղել կազմակերպությանը վարչական և ֆինանսական անկախություն տրամադրելուն, տարածաշրջանում անվտանգության և խաղաղ հարաբերությունների բարելավմանը, ինչպես նաև առևտրային համաձայնագրերի համաժամացմանը։ 2022 թվականին ավարտելով իր լիազորությունները EALA–ում, 2023 թվականից դարձել է Ռուանդայի Ազգային ընտրական հանձնաժողովի նախագահ։ Ռուանդայում ընտրական գործընթացները ներդաշնակեցնելու համար Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի մյուս անդամ երկրների գործընթացների հետ, նա առաջարկել է, որ նախագահական և խորհրդարանական ընտրությունները երկրում անցկացվեն միաժամանակ։ Նրա առաջարկը հավանության է արժանացել Ռուանդայի կաբինետի և խորհրդարանի կողմից, իսկ սահմանադրությունը փոփոխվել է այնպես, որ 2024 թվականի ընտրությունները միաժամանակ անցկացվեն ինչպես գործադիր, այնպես էլ օրենսդիր իշխանության համար։
Վաղ կյանք, կրթություն և ընտանիք
խմբագրելՕդա Գասինզիգվան ծնվել է 1966 թվականին Տանզանիայում բնակվող ռուանդացի փախստականների ընտանիքում ութ եղբայրներից և քույրերից երկրորդը[2][3]։ Նրա մայրը բուժքույր էր, իսկ հայրը՝ ուսուցիչ, ով 1959 թվականին փախել էր հայրենի Ռուանդայից ազգամիջյան կոնֆլիկտի պատճառով։ Չնայած փախստականի կարգավիճակին՝ նրա երկու ծնողներն էլ խրախուսում էին երեխաներին բարձրագույն կրթություն ստանալ։ Գասինզիգվան ավարտել է պետական կառավարման բակալավրի աստիճանը Զարգացման կառավարման ինստիտուտում[3], Մզումբեում, Տանզանիա 1991 թվականին[4]։ Դիպլոմը ստանալուց հետո նա սկսել է աշխատել Դար էս Սալաամի Առևտրի ազգային բանկում ադմինիստրատիվ ոլորտում։ Նա բանկում աշխատել է ութ տարի՝ զբաղեցնելով տարբեր պաշտոններ[5]։ Նա ամուսնացել է Փոլ Գասինզիգվայի հետ 1992 թվականին և ունեցել չորս որդի, այդ թվում՝ երաժիշտ Ուիլյամ Մուհիրը, որը հայտնի է որպես K8 Kavuyo[3][6]։
Կարիերա
խմբագրելԿանանց շահերի պաշտպանություն և զարգացում (1994–2016)
խմբագրելԳասինզիգվան և նրա ընտանիքը վերադարձան Ռուանդա 1994 թվականին, այն բանից հետո, երբ Ռուանդայի Հայրենասիրական ճակատը, որը գլխավորում էր Փոլ Կագամեն, հաղթեց քաղաքացիական պատերազմում և ստեղծեց նոր կառավարություն[7]։ Կիգալի վերադառնալուց հետո Գասինզիգվան աշխատանքի ընդունվեց Կանանց և ընտանիքի խթանման նախարարությունում[7]։ Նրա դերն էր գտնել կանանց, ովքեր բանկերի հետ մշակել էին կենսունակ տնտեսական ծրագրեր, որոնք կարող էին ֆինանսավորել իրենց նախագծերը։ Յոթ տարի անց նա 2001 թվականին տեղափոխվեց Շրջակա միջավայրի նախարարություն՝ աշխատելու ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի հետ պատերազմի և ցեղասպանության հետևանքով տեղահանված մարդկանց վերաբնակեցման ուղղությամբ[7]։ Երբ վերաբնակեցման ծրագիրն ավարտվեց, Գասինզիգվան կարճ ժամանակով աշխատեց գյուղատնտեսության նախարարության հետ գյուղատնտեսության բերքատվությունը բարձրացնելու ծրագրի վրա[7] և այնուհետև 2005-2008 թվականներին աշխատեց Ազգային միասնությունում և Հաշտեցման հանձնաժողովում[8]։ Հանձնաժողովին հանձնարարվել էր գնահատել և առաջարկել բարեփոխումներ պետական կառույցներին, որոնք նախկինում հանգեցրել էին պառակտումների և հակամարտությունների՝ որպես ապագայի համար խաղաղ ճանապարհ գծելու հիմք[9]։
2001 թվականին Գասինզիգվան ընտրվել է կանանց ազգային խորհրդի քարտուղար[3]։ Խորհուրդը համապարփակ ցանց էր, որը ներառում էր մարզային, շրջանային, սեկցիոն, բջջային և տեղական խորհուրդներ, որոնց միջոցով կարելի էր հաղորդել կանանց խնդիրներն ու կարիքները[10]։ Այս խորհուրդների նպատակն էր կազմակերպել և պատրաստել կանանց ամբողջ երկրում, որպեսզի նրանք իրենք դառնան իրենց իրավունքների պաշտպանները, որպեսզի նրանք պատրաստ լինեն պաշտպանել իրենց իրավունքները, երբ տեղի կունենան հետցեղասպանական առաջին ընտրությունները[11]։ 2004 թվականին ընտրվել է Կանանց ազգային խորհրդի ազգային բաժանմունքի նախագահ [3], ծառայել է չորս տարի, մինչ նրան փոխարինել է Դայան Գաշումբան[12]։
Գասինզիգվան դարձել է Գենդերային մոնիտորինգի գրասենյակի գլխավոր մոնիտորը 2008 թվականին[3][8]։ Նրա աշխատանքը ենթադրում էր վերլուծել, թե արդյոք ազգային զարգացման ծրագրի գենդերային թիրախները հասնելու են հավասարության նպատակներին[8]։ Նրա պաշտոնավարման ընթացքում աղջիկների ընդգրկվածությունը դպրոցում աճել է գրեթե երեք տոկոսով, իսկ բանկերում 2008-ից 2012 թվականներին կանանց խնայողությունները 29-ից հասել են 47 տոկոսի[13]։ Նա կազմակերպել է Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի կանանց առաջին տարածաշրջանային գործարար համաժողովը, «Բացելով կանանց համար բիզնես հնարավորությունները EAC-ի ընդհանուր շուկայում», որպեսզի թույլ տա կանանց կիսվել իրենց փորձով բիզնես ձեռնարկություններում առկա մարտահրավերների և հաջողությունների վերաբերյալ[14], 2011 թվականին Կիգալիում անցկացված համաժողովին մասնակցել են ավելի քան 300 բիզնեսի սեփականատերեր, քաղաքականություն մշակողներ և պաշտոնյաներ, ինչը հանգեցրել է EAC կանանց ձեռներեցների ասոցիացիայի ստեղծմանը[15] և երկրորդ համաժողովի կազմակերպմանը, որը տեղի կունենա 2015 թվականին Նայրոբիում, Քենիա[16]։ Այդ տարի նա հանձնարարել է ուսումնասիրություն կատարել՝ գնահատելու, թե արդյոք ժառանգությունը հավասարության է հասել 1999թ. օրենքի բարեփոխումներից հետո։ Զեկույցը ցույց է տվել, որ չնայած օրենքը պահանջել է ընտանեկան գույքի հավասար բաշխում որդիների և դուստրերի միջև, սակայն ձևակերպումները թույլ էին տալիս կտակարարներին շարունակել որդիներին հող ժառանգելու ավանդական պրակտիկան, իսկ դուստրերին՝ տնային տնտեսություն ստեղծելու համար անհրաժեշտ գույքը։ Գասինգզիգվան սկսեց ճնշում գործադրել լրացուցիչ բարեփոխումների համար՝ բարելավելու կանանց հող ժառանգելու կարողությունը[17]։
2011 թվականին Գասինգզիգվան որոշել է շարունակել իր կրթությունը և սովորել Շիրլի Քեյ Ռանդելի մոտ, ով գենդերային ուսումնասիրությունների առաջին տնօրենն էր Կիգալիի կրթության ինստիտուտի Գենդերային, մշակույթի և զարգացման կենտրոնում, որն այժմ Ռուանդայի համալսարանի մասն է[3][7]։ 2012 թվականին ստացել է գենդերային և զարգացման մագիստրոսի կոչում, իսկ հաջորդ տարի նշանակվել է կանանց և ընտանիքի հարցերով նախարարի պաշտոնում[8]։ Նախարարությունը ստեղծվել է հանրային քաղաքականության և օրենսդրության մեջ գենդերային խնդիրները լուծելու համար և ծառայել է որպես կապող օղակ կանանց կազմակերպությունների և նրանց միջազգային դոնորների միջև[18]։ Իր պաշտոնավարման ընթացքում Գասինգզիգվան նաև ճնշում է գործադրել օրենսդիրների վրա՝ բարելավելու երեխաների և հաշմանդամություն ունեցող մարդկանց իրավունքները պաշտպանող օրենքները։ Իր պաշտոնավարման ընթացքում Գասինզիգվան նաև օրենսդիրներից պահանջել է կատարելագործել երեխաների և հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքները պաշտպանող օրենքները։ Ելույթ ունենալով օրենսդիրների առջև՝ նա ընդգծել է քաղաքականության և օրենքների ընդունման անհրաժեշտությունը՝ պատշաճ բժշկական սպասարկում ապահովելու և հաշմանդամություն ունեցող անձանց մարգինալացումն ու խարանը վերացնելու համար[19]։
2014 թվականին Գասինգզիգվան Նյու Յորքում կայացած «Կանայք աշխարհում» գագաթնաժողովի բանախոսներից մեկն էր, որտեղ նա խոսել է ցեղասպանությունից հետո Ռուանդայում հաշտեցման ջանքերում կանանց առաջնորդության մասին[20]։ 2015 թվականի մարտին Գասինգզիգվան զեկույցով հանդես եկավ կանանց կարգավիճակի հանձնաժողովի 59-րդ նստաշրջանում, որը տեղի ունեցավ Նյու Յորքում և նվիրված էր 1995 թվականին Պեկինի Կանանց կարգավիճակի համաշխարհային խորհրդաժողովից ի վեր կանանց իրավունքների ոլորտում առաջընթացի գնահատմանը։ Նա խոսել է այն քայլերի մասին, որոնք Ռուանդան ձեռնարկել Է Պեկինի գործողությունների նպատակներին հասնելու համար՝ պարզաբանելով, որ երկրի մոտեցումն է միջոցներ հատկացնել ազգային բյուջետային ծրագրի շրջանակներում գենդերային հավասարության ծրագրերին՝ նպատակներին հասնելու համար ռեսուրսների սղությունից խուսափելու համար[13]։ Նույն ամսվա վերջին Ռուանդա վերադառնալուց հետո նա ելույթ ունեցավ Ռուանդայի կին առաջնորդների ցանցի սեմինարին, ինչպես նաև Հարավային Աֆրիկայում ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի մշտական ներկայացուցիչ Սխոլաստիկա Կիմարիոյի հետ՝ առաջնորդության և մենթորական հմտությունների զարգացման թեմայով՝ կանանց ավելի շատ հնարավորություններ ընձեռելու և գործազրկությունը կանխելու համար[21]։
Քաղաքականություն (2016 թվականից առ այսօր)
խմբագրել2016 թվականին Գասինզիգվան ընտրվել է որպես պատգամավոր Արևելյան Աֆրիկայի Օրենսդիր ժողովում (EALA)[22]՝ ավարտելու Քրիստոֆ Բազիվամոյի անավարտ հնգամյա ժամկետը[23]։ EALA-ն տարածաշրջանային օրենսդիր մարմին է, որն աշխատում է իր անդամ երկրների սոցիալ-քաղաքատնտեսական քաղաքականությունների ինտեգրման ուղղությամբ[22], որոնք ներառում են Բուրունդին, Քենիան, Ռուանդան, Տանզանիան, Ուգանդան և Հարավային Սուդանը։ Նա վերընտրվել է 2012 թվականին[24] և կրկին 2017 թվականին[25]։ 2017 թվականին նա նաև ընտրվել է EALA հանձնաժողովում, որը ղեկավարում է օրենսդիր մարմնի բիզնես գործունեությունը և նշանակում հանձնաժողովի անդամներին[26]։ Այդ գործառույթներից մեկը EALA-ի ամբողջական վարչական և ֆինանսական ինքնավարության ծրագրի մշակումն էր։ Ելնելով Համագործակցության խորհրդարանական ասոցիացիայից և լավ կառավարման այլ երկրների ռազմավարություններից՝ պատրաստվել է նախագիծ։ Երբ Ուգանդայի պատգամավոր Սյուզան Նակավուկին 2018 թվականին բանաձև ներկայացրեց, որը հաստատում է օրենսդիր իշխանության անկախությունը Արևելյան Աֆրիկայի նախարարների կաբինետից, Գասինզիգվան աջակցեց[27][28]։ EALA հանձնաժողովում իր երկուսուկես տարի ժամկետն ավարտելուց հետո նա վերընտրվել է 2020 թվականին՝ պաշտոնավարելու ևս մեկ ժամկետ[29]։
Գասինզիգվան աջակցած այլ հարցերի թվում էին օրենքները, որոնք նպաստում էին Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի անդամ երկրների ինտեգրմանը։ Օրինակ, նա հայտարարել է, որ ձեռնարկությունները չեն կարողանա ամբողջ ուժով գործել տարածաշրջանում, Եթե ազգային օրենքները չեղյալ հայտարարեն EALA-ի օրենսդրությունը ՝ խոչընդոտելով քաղաքականության ներդաշնակեցմանը[30]։ Նա պաշտպանեց տարածաշրջանի ռազմավարական անվտանգության վերլուծությունը լայնորեն, ոչ միայն քաղաքական հակամարտությունների տեսանկյունից, այլ այնպիսի գործոնների ընդգրկմամբ, ինչպիսիք են զբաղվածությունը, շրջակա միջավայրի պաշտպանությունը և պարենային անվտանգությունը, որոնք հակառակ դեպքում կարող են անհանգստություն առաջացնել և նվազեցնել ներդրումներն ու զարգացումը[31]։ Նշելով խնդիրների փոխկապակցվածությունը՝ նա հայտարարեց, որ միատեսակ չափորոշիչների բացակայությունը, ստուգումը և պարենային ապրանքների փորձարկումը կազդեն ինչպես պարենային, այնպես էլ առողջապահական անվտանգության, ինչպես նաև առևտրի վրա՝ հրամայական դարձնելով սահմանային խնդիրների միասնական լուծումը[32]։ Որպես խաղաղության և անվտանգության ռազմավարության մաս, նա հորդորեց մյուս օրենսդիրներին ընդունել ցեղասպանությունը կանխելու համար EALA-ի Տարածաշրջանային հարցերի և հակամարտությունների կարգավորման կոմիտեի նախագահ Ֆաթումա Նդանգիզայի առաջարկած միջոցառումները[33]։ Ըստ Նդանգիզայի, այդ ոլորտում առաջընթաց գրանցելու բանալին Արևելյան Աֆրիկայի Համայնքի Խաղաղության և Անվտանգության դեպարտամենտում բյուջետավորման և անձնակազմի պակասի լուծումն էր[34]։
Երբ 2023 թվականին նրա լիազորությունները EALA-ում ավարտվեցին, Գասինզիգվան ընտրեց Ազգային ընտրական հանձնաժողովի նախագահ։ Փետրվարին նա առաջարկ արեց Ռուանդային նախագահական և խորհրդարանական ընտրություններն անցկացնել միաժամանակ, ինչպես արեցին Արևելյան Աֆրիկայի համայնքի բոլոր մյուս ազգերը[8]։ Նրա առաջարկն ընդունվել է Ռուանդայի կաբինետի կողմից մարտին և ուղարկվել խորհրդարանի հաստատմանը սահմանադրությունը փոփոխելու համար[35]։ Այն ընդունվել է օրենսդիր մարմնի կողմից հուլիսին, ինչի արդյունքում նախկինում նախատեսված խորհրդարանական ընտրությունները, որոնք նախատեսված էին 2023 թվականի սեպտեմբերին[36] փոխարենը կանցկացվեին 2024 թվականի հուլիսին նախագահական ընտրությունների հետ միաժամանակ[37]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 https://www.newtimes.co.rw/article/62093/oda-gasinzigwa-a-champion-for-women-empowerment
- ↑ Gasinzigwa, 2021, էջ 253
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Umutesi, 2011
- ↑ Dalin, Wattel, էջ 12
- ↑ Gasinzigwa, 2021, էջեր 253–254
- ↑ Munezero, 2019
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Gasinzigwa, 2021, էջ 254
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Karuhanga, 2023
- ↑ Longman, 2017, էջ 160
- ↑ Hunt, Carter, էջ 114
- ↑ Hunt, Carter, էջ 117
- ↑ The New Times, 2009
- ↑ 13,0 13,1 The New Times, 2015
- ↑ AllAfrica, 2011
- ↑ Otiti, 2011, էջեր 32–33
- ↑ East African Community, 2016
- ↑ Tashobya, 2015a
- ↑ Mageza-Barthel, 2016, էջ 63
- ↑ Tashobya, 2015b
- ↑ von Hahn, 2014, էջ 30
- ↑ Umutesi, 2015
- ↑ 22,0 22,1 Rwirahira, 2016
- ↑ Musoni, 2011
- ↑ Sebuharara, 2012
- ↑ Karuhanga, 2017
- ↑ The New Vision, 2017
- ↑ Kaaya, 2018
- ↑ The Citizen, 2021
- ↑ The Daily News, 2020
- ↑ Nkurunziza, 2019
- ↑ Karuhanga, 2018
- ↑ Karuhanga, 2022
- ↑ Karuhanga, 2021a
- ↑ Karuhanga, 2021b
- ↑ Mutiso, 2023
- ↑ Xinhua, 2023
- ↑ The EastAfrican, 2023
Մատենագրություն
խմբագրել- «Avenues of Engagement with Women and Men». eac.int. Arusha, Tanzania: East African Community. 2016. Արխիվացված օրիգինալից 22 September 2023-ին. Վերցված է 4 February 2024-ին.
- Dalin, Per; Wattel, Anthonie; Rwegasira, Kami S.P.; Yona, Daniel A.N.; Poley, Janet (14 September 1989). Strøm, Kari Milner (ed.). Evaluation of the Tanzanian Institute of Development Management (PDF) (Report). Oslo, Norway: Imtec International Learning Cooperative. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 3 February 2024-ին. Վերցված է 3 February 2024-ին.
- «EA Legislative Assembly Keen on Full Autonomy». The Citizen. Dar es Salaam, Tanzania. 11 April 2021. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին.
- «EALA Elects 12 Commissioners to Serve in Fourth Assembly». The Daily News]. Dar es Salaam, Tanzania. 29 June 2020. – via ProQuest 2418037292 (subscription required)
- Gasinzigwa, Oda (2021). «Oda Gasinzigwa's story». In Randell, Shirley; Yerbury, Hilary; Escrig-Pinol, Astrid (eds.). Gender and Learning in Rwanda (1st ed.). Sydney, Australia: University of Technology Sydney Press. էջեր 252–256. doi:10.5130/aag. ISBN 978-0-9775200-7-7. Արխիվացված օրիգինալից 27 October 2023-ին.
- Hunt, Swanee; Carter, Jimmy (2017). Rwandan Women Rising. Durham, North Carolina: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-6257-9. – via Project Muse (subscription required)
- Kaaya, Sadab Kitatta (12 February 2018). «EALA Snubs Ministers, Votes to Set Own Pay». The Observer. Kampala, Uganda. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին.
- Karuhanga, James (19 May 2017). «Parliament Elects Rwanda's Representatives to EALA». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 26 January 2024-ին. Վերցված է 26 January 2024-ին. – via ProQuest 2014477712 (subscription required)
- Karuhanga, James (15 March 2018). «EALA Urges Comprehensive Action to Tackle Insecurity». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 1900195742 (subscription required)
- Karuhanga, James (23 November 2021a). «Lawmaker Wants Genocide Prevention Mechanism in Region's Peace and Security Strategy». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 26 January 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 2600816760 (subscription required)
- Karuhanga, James (24 November 2021b). «MPs Move to Rescue Poorly Funded, Understaffed EAC Peace and Security Department». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 2601335265 (subscription required)
- Karuhanga, James (7 June 2022). «Regional Parliament Wants Rusumo Border Trade Bottlenecks Addressed». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 7 June 2023-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 2673573184 (subscription required)
- Karuhanga, James (15 February 2023). «What Next after NEC Proposes New Schedule for Next Legislative Polls?». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 4 February 2024-ին. Վերցված է 4 February 2024-ին. – via ProQuest 2776755583 (subscription required)
- Longman, Timothy (2017). «5. From Violent Repression to Political Domination: Transitional Justice, Political Reform, and Development». Memory and Justice in Post-Genocide Rwanda. Cambridge, Cambridgeshire: Cambridge University Press. էջեր 135–186. ISBN 978-1-139-08625-7.(subscription required)
- Mageza-Barthel, Rirhandu (2016). Mobilizing Transnational Gender Politics in Post-Genocide Rwanda (Reprint ed.). Abingdon, Oxon: Routledge. ISBN 978-1-4724-2649-9.
- «Mbidde, Nakawuki Elected EALA Commissioners». New Vision. Kampala, Uganda. 21 December 2017. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին.
- Munezero, Martin (11 January 2019). «K8 Kavuyo uba muri Amerika yashimishijwe cyane na Meddy n'umukunzi we bakiri i Kigali kuba basuye ababyeyi be» [K8 Kavuyo Who Lives in America Was Very Impressed with Meddy and His Girlfriend While They Were in Kigali Visiting His Parents]. Umuryango (Kinyarwanda). Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 3 February 2024-ին. Վերցված է 3 February 2024-ին.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - Musoni, Edwin (14 June 2011). «Bazivamo Elected to EALA». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 4 February 2024-ին. Վերցված է 4 February 2024-ին. – via Կաղապար:Gale (subscription required)
- Mutiso, John (26 March 2023). «Rwanda to Synchronise Presidential, Parliamentary Polls». Uzalendo News. Nairobi, Kenya. Agence France-Presse. Արխիվացված օրիգինալից 26 March 2023-ին. Վերցված է 6 February 2024-ին.
- Nkurunziza, Michel (5 February 2019). «PSF Urges Regional MPs to Back Business Friendly Policies». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 1 October 2023-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 2175659119 (subscription required)
- «NWC Elects New Head». The New Times. Kigali, Rwanda. 14 June 2011. Արխիվացված օրիգինալից 3 February 2024-ին. Վերցված է 4 February 2024-ին. – via Կաղապար:Gale (subscription required)
- Otiti, A. K. (October–December 2011). «EAC Entrepreneur Women in Socio-Economic Development and Business Conference in Kigali». The ServiceMag. No. 7. Kigali, Rwanda: Sandra Idossou. էջեր 32–33. Վերցված է 4 February 2024-ին.
- «Rwanda Reaffirms Commitment to Implement Beijing Declaration». The New Times. Kigali, Rwanda. 13 March 2015. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 1663370136 (subscription required)
- «Rwanda to Hold Presidential, Parliamentary Polls in July 2024». The EastAfrican. Nairobi, Kenya. Reuters. 12 December 2023. Արխիվացված օրիգինալից 4 February 2024-ին. Վերցված է 6 February 2024-ին.
- «Rwandan Parliament Votes to Harmonize Presidential, Parliamentary Polls». Beijing, China. Xinhua. 6 July 2023. Արխիվացված օրիգինալից 6 February 2024-ին. Վերցված է 6 February 2024-ին.
- Rwirahira, Rodrigue (19 October 2016). «Oda Gasinzigwa Replaces Bazivamo at EA Assembly». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 4 February 2024-ին. Վերցված է 4 February 2024-ին. – via ProQuest 1830430309 (subscription required)
- Sebuharara, Sylidio (6 June 2012). «Hon. Margaret Nantongo Zziwa yatorewe kuyobora EALA» [Hon. Margaret Nantongo Zziwa Was Elected to Lead EALA]. Kigali Today (Kinyarwanda). Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 4 February 2024-ին. Վերցված է 4 February 2024-ին.
{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - Tashobya, Athan (5 March 2015a). «Advocates Push for Gender Sensitive Matrimonial Bill». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 1660820298 (subscription required)
- Tashobya, Athan (19 March 2015b). «Legislators Seek Better Care for Children with Disabilities». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 1664848166 (subscription required)
- Umutesi, Doreen (14 October 2011). «Oda Gasinzigwa: A Champion for Women Empowerment». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 3 February 2024-ին. Վերցված է 3 February 2024-ին.
- Umutesi, Doreen (27 March 2015). «Women Leaders Commit to Accelerate Empowerment». The New Times. Kigali, Rwanda. Արխիվացված օրիգինալից 5 February 2024-ին. Վերցված է 5 February 2024-ին. – via ProQuest 1667191006 (subscription required)
- von Hahn, Karen (9 April 2014). «Working to Unlock the Female Potential». Toronto Star. Toronto, Ontario. էջ 30. Վերցված է 5 February 2024-ին – via Newspapers.com.
- «Women Urged to Take Advantage of Regional Conference». AllAfrica. Washington, D.C. 3 August 2011. ProQuest 880963772.(subscription required)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օդա Գասինզիգվա» հոդվածին։ |