Տորու Իվատանի (ճապ.՝ 岩谷 徹, հունվարի 25, 1955(1955-01-25), Մեգուրո, Տոկիո, Ճապոնիա), տեսախաղերի ճապոնացի դիզայներ։ Իր կարիերայի մեծ մասն անցկացրել է աշխատելով Namco ընկերությունում։ Նա առավել հայտնի է որպես Pac-Man (1980) արկադային խաղի ստեղծող։ 2009 թվականին նա ընտրվել է համակարգչային խաղեր լուսաբանող կայքի կողմից որպես բոլոր ժամանակների լավագույն 100 խաղեր ստեղծողներից մեկը[1]։

Տորու Իվատանի
ճապ.՝ 岩谷徹
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 25, 1955(1955-01-25) (69 տարեկան)
ԾննդավայրՄեգուրո, Տոկիո, Ճապոնիա
Քաղաքացիություն Ճապոնիա
ԿրթությունTokai University?
ԵրկերPac-Man?
Մասնագիտությունուսուցիչ, դիզայներ և video game designer
ԱշխատավայրՕքսֆորդի համալսարան և Tokyo Polytechnic University?
Պարգևներ և
մրցանակներ
 Tōru Iwatani Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Վաղ տարիներ

խմբագրել

Իվատանին ծնվել է 1955թ. հունվարի 25-ին Ճապոնիայի Տոկիոյի Մեհուրո շրջանում, երեք երեխաներից կրտսերն է։ Հոր՝ NHK-ից տեղափոխվելու պատճառով նա Մեհուրո մանկապարտեզից տեղափոխվեց Ակիտա Սիթիի Ակիտա Կեյզայի համալսարանի մանկապարտեզ, որտեղ նա ստիպված էր վազվզել դաշտերում և հաղթահարել լեռների բարձունքներ։ Ասում են, որ այս ժամանակաշրջանում նրա կյանքի փորձառությունները, ինչպիսիք են գոմաղբի մեջ ընկնելը և ձյունից խրճիթ կառուցելը, հայտնի խաղի հետագա ստեղծման մեկնարկային կետն էր[2]։ Հոր տեղափոխության շնորհիվ նա տարրական դպրոցական տարիներն անցկացրել է նախ Իվատե նահանգի Մորիոկա քաղաքում, այնուհետև Միյագի նահանգի Սենդայ քաղաքում, հետագայում վերադարձել է Մեհուրո՝ հիմնական դպրոց հաճախելու համար։ Դպրոցում ուսանելու տարիներին ծանոթացել է փինբոլի հետ, իսկ ավելի ուշ ընդունվել Տոկիոյի պետական համալսարանի ճարտարագիտության բաժին, ավարտել հաղորդակցության ճարտարագիտության ֆակուլտետը[3]։ Իվատանին ինքնուս սովորում է համակարգչային ճարտարագիտություն՝ առանց անցնելու գրաֆիկական դիզայնի որևէ ֆորմալ դասընթաց[4]։ Նա հաճախ իր դպրոցական տետրերը լցնում էր մանգաներով, որոնք, ինչպես նա պնդում է, հետագայում մեծ ազդեցություն է ունեցել իր խաղերի կերպարների դիզայնների համար[5]։

Աշխատանքային գործունեություն

խմբագրել

1977 թվականին նա աշխատանքի է ընդունվել Namco-ում` ճապոնական բազմազգ տեսախաղերի և զվարճանքի ընկերությունում։ Այստեղ նա զարգացրեց «Pac-Man» խաղի գաղափարը։ 1980 թվականին նա ծրագրավորող Շիգեո Ֆունակիի (ճապ.՝ 舟木茂雄), և ձայնի համար պատասխանատու Տոշիո Կայի (ճապ.՝ 甲斐敏夫) հետ ավարտեց մշակումը։ Նույն թվականի մայիսի 22-ին խաղը թողարկվեց Ճապոնիայում և մեծ ժողովրդականություն ձեռք բերեց՝ գրավելով արկադային ծրագրավորող Midway-ի հետաքրքրությունը, ով ձեռք բերեց այս ապրանքը ԱՄՆ-ում վաճառելու իրավունքը։ Այստեղ նա դուրս եկավ Pac-Man անունով։ Այս խաղը նորամուծությունների շնորհիվ դասականների շարքում համարվում է լավագույններից մեկը։

1978 թվականին նա տեսախաղերի զարգացման բաժնի պատասխանատուն էր։ Իվատանին ի սկզբանե ցանկանում էր ստեղծել փինբոլի մեքենաներ, սակայն Namco-ի ղեկավարները հրաժարվեցին այդ գաղափարից՝ արտոնագրային խնդիրների պատճառով։ Որպես փոխզիջման տեսակ՝ Իվատանիին թույլատրվեց ստեղծել վիդեո խաղ՝ հիմնված Pinball հայեցակարգի վրա։ Ծրագրավորող Շիգեյչի Իշիմուրայի աջակցությամբ Իվատանին ստեղծեց Gee Bee-ն։ GB-ն կարողացավ ապահովել ավելի քան 10,000 միավորի առաքում դեպի Ճապոնիա՝ ստեղծելով Namco-ի համար ցատկահարթակ՝ լուրջ մուտք գործելու տեսախաղերի արդյունաբերություն։ Այնուամենայնիվ, Space Invaders-ի բումի պատճառով վաճառքները դանդաղ էին։

1979-ի վերջին Իվատանին հիասթափվեց վիդեո խաղերի արդյունաբերությունից՝ մտածելով, որ շուկան գրավում է միայն տղամարդկանց՝ բռնի «պատերազմ» խաղերը, ինչպիսիք են Space Invaders-ը և սպորտային խաղերը, որոնք հիշեցնում են Պոնգը։ Նա որոշեց ստեղծել մի տեսախաղ, որը գրավում է կանանց՝ գեղեցիկ, գունագեղ կերպարների դիզայնով՝ հիմնված ուտելու գաղափարի վրա։ Աշխատելով ինը աշխատակիցներից բաղկացած փոքր թիմի հետ՝ Իվատանին ստեղծեց Pac-Man-ը, որը փորձարկվեց 1980 թվականի մայիսի 22-ին և հուլիսին թողարկվեց Ճապոնիայում, իսկ հոկտեմբերին՝ Հյուսիսային Ամերիկայում։ Թեև Ճապոնիայում այն չափավոր հաջողություն ունեցավ՝ գերազանցելով Namco-ի սեփական Galaxian-ը, Pac-Man-ը մեծ հաջողություն ունեցավ Հյուսիսային Ամերիկայում՝ արագ վաճառելով ավելի քան 100,000 արկադային միավորներ և դառնալով բոլոր ժամանակների ամենավաճառվող և ամենաբարձր եկամուտ ունեցող արկադային խաղը։

«Pac-Man»-ը այդ ժամանակվանից դարձել է Namco-ի բոլոր ժամանակների ամենահաջող տեսախաղը։ Այնուհետև Իվատանիին առաջարկվեց -ի շարքերում՝ ի վերջո դառնալ Namco ընկերության վարչակազմի վերահսկման պատասխանատու։ Չնայած Pac-Man-ի հաջողությանը, Իվատանին չի ստացել որևէ բոնուս կամ աշխատավարձի փոփոխություն[6]։ Իվատանին 1983 թվականին շարունակեց նախագծել «Libble Rabble» գլուխկոտրուկ՝ հիմնված մի խաղի վրա, որը նա խաղացել էր իր մանկության տարիներին։ Իվատանին պնդում է, որ «Libble Rabble»-ն իր սիրելի խաղն է։ Նա նաև որպես պրոդյուսեր է աշխատել Namco-ի արկադային խաղերից շատերում, այդ թվում՝ Rally-X, Galaga, Pole Position, և Time Crisis:

2005 թվականի ապրիլից նա դասավանդում է Օսակայի Արվեստի համալսարանում, որպես հրավիրյալ պրոֆեսոր։ 2007 թվականին Իվատանին լքել է Namco-ն 2007 թվականի մարտին՝ դառնալով Տոկիոյի պոլիտեխնիկական համալսարան լրիվ դրույքով դասախոս։ 2007թվականին Իվատանին վերադարձավ իր արմատներին՝ «Pac-Man»-ին, երբ նա մշակեց Xbox 360-ի համար «Pac-Man Championship Edition», որը նա նշում է, որ վերջին խաղն է, որը նա մշակելու է[7]։

2010 թվականի հունիսի 3-ին Խաղերի փառատոնում Իվատանին ստացավ վկայական Գինեսի համաշխարհային ռեկորդների կողմից այն բանի համար, որ «Pac-Man»-ն ունի ամենաշատ «մետաղադրամով աշխատող արկադային մեքենաները» տեղադրված ամբողջ աշխարհում՝ 293,822 հատ։ Ռեկորդը սահմանվել և ճանաչվել է 2005 թվականին և գրանցվել «Գինեսի համաշխարհային ռեկորդների գրքում[8]։

Ադամ ՍենդլերիPixels գիտաֆանտաստիկ կատակերգական արկածային ֆիլմում նրան մարմնավորել է դերասան Դենիս Ակիյաման[9],:

Աշխատանքներ

խմբագրել
Խաղ Թողարկման տարին Դեր
Gee Bee 1978 Դիզայներ
Cutie Q 1979 Դիզայներ
Pac-Man 1980 Դիզայներ
Rally-X 1980 Պրոդյուսեր
Galaga 1981 Պրոդյուսեր
Pole Position 1982 Պրոդյուսեր
Super Pac-Man 1982 Դիզայներ
Pole Position II 1983 Պրոդյուսեր
Libble Rabble 1983 Դիզայներ
Pac-Land 1984 Պրոդյուսեր
Pac-Mania 1987 Տնօրեն
Quester 1987 Պրոդյուսեր
Ridge Racer 1993 Պրոդյուսեր
Time Crisis 1995 Պրոդյուսեր
Pac-Man Championship Edition 2007 Ծրագրի ղեկավար

Աշխատություններ

խմբագրել
  • Iwatani, Toru (2005 թ․ սեպտեմբերի 17). Pakkuman no Gēmu Gaku Nyūmon [Pacman's Methods [sic]]. Enter Brain. ISBN 978-4757717527.
  • Iwatani, Toru (2012 թ․ հունիսի 21). Gēmu no Ryūgi [The style of game [sic]]. Ohta Books. ISBN 978-4778313265.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «IGN - 99. Toru Iwatani». IGN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2023 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
  2. ^ a b c 岩谷徹第1回インタビュー前半:生い立ちから大学入学まで生稲史彦ほか、立命館大学ゲーム研究センター
  3. https://thinkingcapco.medium.com/creative-computer-science-with-game-Դիզայներ-toru-iwatani-dcc3f99ad840
  4. https://programmersatwork.wordpress.com/toru-iwatani-1986-pacman-Դիզայներ/(չաշխատող հղում)
  5. Kohler, Chris (2016). Power-Up: How Japanese Video Games Gave the World an Extra Life. էջ 52.
  6. Pfeffer, Helen (2007 թ․ հունիսի 6). «Exclusive: Pac-Man Creator Speaks!». VH-1. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 7-ին.
  7. Ransom-Wiley, James (2007 թ․ հունիսի 7). «Chasing pellets: Pac-Man tries to make history again». Joystiq. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 18-ին.
  8. Müller, Martijn (2010 թ․ հունիսի 3). «Pac-Man wereldrecord beklonken en het hele verhaal» (հոլանդերեն). NG-Gamer. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին.
  9. {{cite web |title= Pixels-ը Pac-Man-ի ստեղծողին տալիս է իր փառքի պահը |url=https://www.cultofmac.com/316208/pixels-gives-pac-man-creator-his-moment-of-fame/ |publisher=Cult of Mac} }

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Տորու Իվատանի հոդվածին