Վոկալ
Վոկալ երաժշտություն, երաժշտության ժանր, որը կատարում է մեկ կամ մի քանի երգիչ, երաժշտական գործիքների նվագակցությամբ կամ առանց դրա, որտեղ հիմնական շեշտը դրված է երգեցողության վրա[1]։ Երաժշտությունը, որը ներգրավվում է երգեցողությունը, բայց նշանակալից կերպով այն չի ներկայացնում, հիմնականում ընդունված է անվանել գործիքային (ինստրումենտալ) երաժշտություն (օրինակ՝ կանանց երգչախումբ, որոնք երգում են առանց բառերի)։ Երաժշտությունը, որում բացի վոկալային գործիքից (մարդու ձայնալարեր) չեն օգտագործվում այլ երաժշտական գործիքներ, անվանվում է կապելլա[2]։
Վոկալ երաժշտությունը երգվող բառերի ամբողջություն է, չնայած կան մի շարք օրինակներ, երբ վոկալ երաժշտության մեջ կատարողը երգում է ոչ լեզվական վանկեր, ձայներ, աղմուկ, կամ որոշ դեպքերում՝ երաժշտական onomatopoeia։ Վոկալ երաժշտությունը հարավում է երաժշտության ամենահին ձևը, քանի որ այն, բացի մարդկային ձայնից, այլ գործիքներ չի պահանջում։ Երաժշտական բոլոր մշակույթները ունեն վոկալ երաժշտության որևէ տեսակ։
Վոկալ երաժշտությունը բաժանվում է մի շարք ժանրերի, որոնցից ամենահիմնականներն են՝ դասական, էստրադային և ժողովրդական ժանրերը։ Դասական երգեցողությունն այս երեքից ամենահինն է և դրանից են սկիզբ առել և այնուհետև առանձնացել մյուս երկու ժանրերը։
Վոկալ երաժշտություն առանց բառերի Խմբագրել
Աշխարհի սովորույթներ Խմբագրել
- Հնդկական դասական երաժշտությունը հիմնված է վոկալային հարուստ ավանդույթների վրա, որտեղ անգամ երաժշտական գործիքներն են գնահատվում մարդկային ձայնին հետևելը, դրան նմանակելու, նույն արտահայտությունը ստեղծելու ունակությամբ։
- Վոկալ իմպրովիզացիաների միջոցով չմշակված տեքստ երգելը թուրքական և միջին Արևելքի երաժշտական մշակույթներում դեռևս համարվում է ամենակարևոր տարրերից։ Այսպիսի երաժշտություն արդեն իսկ գոյություն է ունեցել 13-րդ դարում, ինչպես նաև դեպի Պաղեստին և Երուսաղեմ առաջին խաչակրաց արշավանքների ժամանակներից, հավանաբար 900-ական թվականներից էլ ավելի շուտ։
- Հնագույն Կունգ ցեղի և հարավային Աֆրիկայի կլանների ժամանակակից հետնորդները ևս օգտագործում են երաժշտական նմանատիպ հմտություններ։
- Իմպրովիզացիաների մեկ այլ տեսակ՝ հայտնի thillana անվամբ, հարավային Հնդկաստանի Carnatic երաժշտությանկարևոր մասն է։
- Հասիդական հրեաները օգտագործում են ձայնի իմպրովիզացիայի տեսակ, որը կոչվում է նիգունիմ (nigunim)։ Սա իրենից ներկայացնում է առանց բառերի մեղեդիներ, որոնք հնչում են որպես «բիմ-բիմ-բամ» կամ «այ-յայ-յայ» և հաճախ ուղեկցվում են ռիթմիկ ծափերով և սեղանի վրա թմբկահարելով։
| Հիմնական վոկալ միջակայքերը ՝ ներկայացված ստեղնաշարի վրա |
|
| Սոպրանո |
|
| Կոնտր տենոր կամ Մեցցո-սոպրանո |
|
| Կոնտր ալտ |
|
| Տենոր |
|
| Բարիտոն |
|
| Բաս |
Եվրոպական դասական վոկալ երաժշտություն Խմբագրել
Սոլֆեջիոն յուրաքանչյուր նոտային տալիս է տարբեր վանկեր, ինչպես օրինակ «դո-ռե-մի»։ Նմանատիպ «գործիքների» մեծ պաշար կարելի է գտնել ավանդական հնդկական երաժշտության մեջ։
Ջազ և պոպուլյար (փոփ) երաժշտություն Խմբագրել
Հիփ հոփ երաժշտությունը ունի իրեն հատուկ կատարման ձև, որը հայտնի է որպես բիթբոքսինգ։ Սա իր մեջ ընդգրկում է ռիթմի և հարվածների ստեղծում։
Վոկալ երաժշտություն բառերով Խմբագրել
Երգեր Խմբագրել
Երգերի տեսակների մասին տեղեկությունների համար տ՛ես երգ հոդվածը։
Ընդլայնված տեխնիկա, որը իրենում ընդգրկում է բառեր Խմբագրել
Վիեննայի երկրորդ դպրոցը, հատկապես Ալաբն Բերգը և Արնոլդ Շոենբերգը, ստեղծել են տեխնիկա, որը անվանվում է Sprechstimme, որտեղ երգիչը կիսով չափ խոսում է, կիսով չափ՝ երգում, հիմնականում մոտ աստիճաններ։
Ձայնային մեծ դիապազոն ունեցող կատարողներ Խմբագրել
|
|
Ծանոթագրություն Խմբագրել
- ↑ Allmusic. Vocal music. Retrieved October 23, 2008.
- ↑ Titze, I. R. (2008). The human instrument. Sci.Am. 298 (1):94-101. PM 18225701
- ↑ "Lucrezia Aguiari, dite La Bastardella ou La Bastardina ou Lucrezia Agujari, dite La Bastardella ou La Bastardina. Encyclopédie Larousse"
- ↑ 4,0 4,1 "Encyclopédie Larousse. Chant"
- ↑ Ira Siff, « I vespri siciliani » in Opera News, March 2008.
- ↑ Ardoin John (1991)։ The Callas Legacy։ Old Tappen, New Jersey: Scribner and Sons։ ISBN 0-684-19306-X
- ↑ 7,0 7,1 L'Invité Du Dimanche, The Callas Conversations, Vol. 2 [DVD] 2007, EMI Classics.
- ↑ David A. Lowe, ed (1986). Callas: As They Saw Her. New York: Ungar Publishing Company. ISBN 0-8044-5636-4.
- ↑ F Haböck, Die Gesangkunst der Kastraten, (Vienna, 1923), p. 209
- ↑ Soto-Morettini, D. (2006), Popular Singing: A Practical Guide To: Pop, Jazz, Blues, Rock, Country and Gospel, A & C Black, ISBN 978-0713672664
- ↑ Saint Bris Gonzague (2009)։ La Malibran (French)։ Belfond։ էջ 25։ ISBN 978-2-7144-4542-1
- ↑ Saint Bris Gonzague (2009)։ La Malibran (French)։ Belfond։ էջեր 37 and 104։ ISBN 978-2-7144-4542-1
- ↑ Nicholas E. Limansky (Translated from English by Jean-Jacques Groleau): Mado Robin, soprano (1918 - 1960) Archived 2011-07-19 at the Wayback Machine.
- ↑ Ellen Highstein: 'Yma Sumac (Chavarri, Emperatriz)' Grove Music Online, ed. L. Macy. (Accessed 8 August 2006) Archived 16 May 2008 at the Wayback Machine.
- ↑ Clarke Fountain, "Yma Sumac: Hollywood's Inca Princess (review). Allmovie, reproduced in the New York Times. 1992. [1]
- ↑ David Richards, "The Trill of a Lifetime; Exotic Singer Yma Sumac Meets a New Wave of Fans." The Washington Post, March 2, 1987, STYLE; PAGE B1. Accessed August 6, 2006, via Lexis Nexis, [2] Archived 2009-01-09 at the Wayback Machine.
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=Y3zUkRb9CSU
- ↑ http://therangeplace.forummotions.com/t39-axl-rose