Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտ
Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտ, առաջին աշխարհամարտի ժամանակ իտալական ռազմաճակատում (Պիավե գետի վրա) Անտանտի զորքերի հարձակողական գործողություն, որն իրականացվել է 1918 թվականի Հոկտեմբերի 25-ից Նոյեմբերի 3-ը։
| Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Առաջին համաշխարհային պատերազմի մաս, իտալական ռազմաճակատ | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Հակառակորդներ | |||||||
 Իտալիա.svg){kind=small} Մեծ Բրիտանիա Ֆրանսիա ԱՄՆ
|
.svg){kind=small} Ավստրո-Հունգարիա
| ||||||
| Հրամանատարներ | |||||||
| Իտալիա Արմանդո Դիազ
|
Ավստրո-Հունգարիա Սվետոզար Բորոևիչ ֆոն Բոյնա
| ||||||
| Կողմերի ուժեր | |||||||
| Իտալիա 51 դիվզիա Մեծ Բրիտանիա 3 դիվիզիա Ֆրանսիա 2 դիվիզիա ԱՄՆ 1 դիվիզիա[1] մոտավորապես 970 հազ․ 7700 զենք |
Ավստրո-Հունգարիա 52 դիվիզիա 6300 զենք մոտավորապես 440 հազ․ | ||||||
| Կորուստներ | |||||||
| 38 000 զոհված և վիրավոր | 30 000 զոհված կամ վիրավոր 300 000 գերեվարված | ||||||
Հարձակումից առաջ Խմբագրել
Հարձակման սկզբում ավստրո-հունգարական զորքերը գործնականում կորցրել էին իրենց մարտունկությունը։ Հունգարական դիվիզիաները լքել են ռազմաճակատը, չեխական և խորվաթական զորամասերը դադարեցրել են պայքարը։ Ավստրո-հունգարական կայսրությունը փլուզման եզրին էր։ Չեխոսլովակյան ազգային խորհուրդը սեպտեմբերի 26-ին Փարիզում հայտարարել է Չեխոսլովակյան պետության ստեղծման մասին՝ Թոմաշ Մասարիկոյի գլխավորությամբ, հոկտեմբորի 4-ին Զագրեբում ձևավորվել է խորվաթների, սերբերի և սլովենների Ազգային խորհուրդը, 1918 թվականի հոկտեմբերի 21-ին Ռայխստագի գերմանախոս պատգամավորներն իրենց հայտարարել են գերմանական Ավստրիայի Ժամանակավոր ազգային ժողով, իսկ մեկ շաբաթ անց՝ հոկտեմբերի 30-ին, հռչակել են նրա միավորումը Գերմանական հանրապետությանը՝ որպես դրա բաղկացուցիչ մաս։
Հարձակում Խմբագրել
Դաշնակիցները՝ 57 դիվիզիայով (51 իտալական, 3 բրիտանական, 2 ֆրանսիական,1 ամերիկյան), 7700 հրանոթով և 1745 ականանետերով ճեղքել են ավստրո-հունգարական զորքերի պաշտպանությունը (58 դիվիզիա ոչ լրիվ կազմով և 6300 հրանոթ) և հարվածելով Վիտտորիո-Վենետոի կենտրոնին (8-րդ и 12-րդ բանակներ)՝ մասնատել նրանց ռազմաճակատը։ Որոշ ավստրո-հունգարական զորամասեր ընդվզել և հրաժարվել են հնազանդվել, հոկտեմբերի 28-ին արդեն գրեթե 30 դիվիզիաներ են հրաժարվել կռվել։ Իրավիճակը ավստրիացիների համար դարձել էր ճգնաժամային։ 6-րդ ավստրիական բանակը անկանոն նահանջել է, իտալական զորքերը հարձակվել են ամբողջ ռազմաճակատով և դիմադրության չհանդիպելով՝ հարձակումը արագ տեմպերով շարունակվել է։ Շարունակական հարձակման արդյունքում զբաղեցվել է Տրիեստ ծովային դեսանտի կողմից։ Դաշնակիցների զորքերը ստիպել են ավստրո-հունգարական բանակին անձնատուր լինել։ Հրադադարը ստորագրվել է նոյեմբերի 3-ին Վիլլա-Ջուստիում։ Մարտական գործողությունները դադարել են նոյեմբերի 4-ին ժամը 15-ին:Հրադադարի պահին իտալացիները գերի էին վերցրել 387 000 ավստրիացիների և ավելի քան 2300 հրանոթ։ Ավստրո-հունգարական բանակը իտալական ռազմաճակատում դադարել է գոյություն ունենալ, իսկ Ավստրո-Հունգարիան բաժանվել է առանձին մասերի։
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ Duffy Michael (1 февраля 2002)։ «The Battle of Vittorio Veneto, 1918»։ FirstWorldWar.com։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-02-23-ին։ Վերցված է 2007-03-17
Գրականություն Խմբագրել
- Книга:Зайончковский А. М.: Первая мировая война
- 1914—1918 թթ. Առաջին համաշխարհային պատերազմի պատմությունը / խմբագրվել է Ի. Ի. Ռոստունովայի կողմից. — М.: Նաուկա , 1975. — Т. 2. — 608 с.
- Книга:Лиддел Гарт: History of the WW1
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտ կատեգորիայում։ |