Վալերիա Ալեքսեևնա Գոնտարևա (ուկրաիներեն՝ Вале́рія Олексі́ївна Го́нтарева, հոկտեմբերի 20, 1964(1964-10-20), Դնեպր, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]), ուկրաինացի ֆինանսիստ և ներդրումային բանկիր, միլիոնատեր[3][4]։ 2014 թվականի հունիսի 19-ից մինչև 2018 թվականի մարտի 15-ը Ուկրաինայի ազգային բանկի նախագահը, առաջին կինը, ով զբաղեցրել է այս պաշտոնը[1][5]։

Վալերիա Գոնտարևա
ուկրաիներեն՝ Валерія Олексіївна Гонтарева
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 20, 1964(1964-10-20) (59 տարեկան)
ԾննդավայրԴնեպր, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա
ԿրթությունԿիևի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ (1987) և Կիևի ազգային տնտեսագիտական համալսարան (1997)
Գիտական աստիճանMaster of Economics? (1997)
Մասնագիտությունբանկիր, տնտեսագետ և քաղաքական գործիչ
Զբաղեցրած պաշտոններGovernor of the National Bank of Ukraine?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Ուկրաինայի նախարարների կաբինետի պատվավոր դիպլոմ և անվանական հրազեն
Կայքbank.gov.ua
 Valeriia Hontareva Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Կրթություն և կարիերայի սկիզբ

խմբագրել

Ավարտել է «Կիևի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի» (ԿՊԻ) գործիքաշինության ֆակուլտետը, որտեղ սովորել է 1981-87թթ։ Նա նաև ավարտել է «Կիևի ազգային տնտեսական համալսարանը», որտեղ սովորել է 1995-97թթ։ Տնտեսագիտության մագիստրոս[1]։

1993 թվականին նա միացել է Ուկրաինայի միջբանկային արժութային բորսային (ՈւՄԱԲ), որտեղ աշխատել է որպես առաջատար տնտեսագետ մինչև 1996 թվականը։

Այնուհետև, մինչև 2000 թվականը, նա եղել է «Société Générale» բանկի Ուկրաինայի ներկայացուցչության խորհրդում, որտեղ պատասխանատու է եղել կապիտալի շուկաներում նրա աշխատանքի համար (տնօրեն, խորհրդի անդամ, կապիտալի շուկայի կառավարիչ)։

2001 թվականի հունվարից մինչև 2007 թվականի դեկտեմբերը՝ առաջին տեղակալ և 2007 թվականի ամառվանից սկսած կառավարման նախագահի պաշտոնակատար, միաժամանակ՝«ԻՆԳ Բանկ Ուկրաինա» ԱԲ ֆինանսական շուկաների բաժնի ղեկավար (մասնագիտացած արժեթղթերի հետ աշխատելու գործում)։ Գոնտարևան եղել է վարչության ղեկավար Ալեքսանդր Պիսարուկի տեղակալը, ով հետագայում, իր գալով ՆԲՈւ, կդառնա այնտեղ Գոնտարևայի առաջին տեղակալը[6]։

2007 թվականի դեկտեմբերից մինչև 2014 թվականի հունիսը եղել է «Ուկրաինայի ներդրումային կապիտալ» (ICU) ընկերությունների խմբի տնօրենների խորհրդի նախագահը, որը մատուցում է ներդրումների կառավարման ծառայություններ[7]։ Նա թողեց իր պաշտոնը և վաճառեց խմբում իր բաժինը ՆԲՈւ-ում նշանակման հետ կապված։ Միևնույն ժամանակ, 2013 թվականի սեպտեմբերից մինչև 2014 թվականի հունիսը եղել է Կիևի «Ավանգարդ» բանկի վերահսկիչ խորհրդի ղեկավարը (երբ այն գնվել է ICU-ի կողմից[8]):

Ազգային բանկի ղեկավար

խմբագրել

2014 թվականի հունիսի 19-ից՝ Ուկրաինայի ազգային բանկի (ԱԲՈւ) ղեկավար։ Նա այս պաշտոնում փոխարինեց Ստեփան Կուբիվին, ում հրաժարականը կապված է ԱՄՀ-ի հետ բանակցությունների ձախողման հետ[9]։ Նրա նշանակմանը կողմ է քվեարկել Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի 349 պատգամավոր[4]։ Բազմիցս հաղորդվել է, որ նա ցանկանում է հրաժարական տալ[10], ինչն ինքը հերքել է[11]։ Բազմիցս հաղորդվել է նաև, որ տարբեր քաղաքական ուժերի ներկայացուցիչներ ցանկացել են նրան հեռացնել այդ պաշտոնից[12][13]։ ԱՄՀ-ն ցույց տվեց իր աջակցությունը[14]։ 2014 թվականի աշնանը նրա տունը "քարկոծել են" ներկով և ձվերով[15]։

Պաշտոնը ստանձնելուց գրեթե անմիջապես հետո՝ 2014 թվականի օգոստոսին, նա հայտարարեց, որ Ազգային բանկի աշխատակազմը ուռճացված է, և որ ավելի քան 10 հազար աշխատակիցների մինչև 80%-ը, ներառյալ բոլոր ոչ հիմնական գերատեսչությունները, կարող են կրճատվել, այդ թվում ՝ բոլոր ոչ մասնագիտական ստորաբաժանումներից[16]։ 2014-ին Ազգային բանկի հաստիքների փաստացի կրճատումները կազմել են 963 մարդ, իսկ 2015-ի հունիսին Գոնտարևան զեկուցել է, որ անձնակազմի կրճատումն արդեն կազմել է 20% և որպես 2015-ի վերջի կրճատման թիրախ նշել է 50% թիվը[17]։ 2016 թվականի հունիսին Գոնտարևան հայտնել է, որ Ազգային բանկի աշխատակազմի կրճատումը կազմել է 6 հազար մարդ[18]։

Միջազգային ֆինանսական կառույցների ներկայացուցիչներն ասում են, որ Գոնտարևայի գլխավորությամբ երկրում իրականացվող բարեփոխումների ամենամեծ ձեռքբերումը բանկային համակարգի մաքրումն էր և Պրիվատբանկի ազգայնացումը՝ որպես այս գործընթացի գլխավոր եզրափակիչ։

G7 երկրների և Եվրամիության դեսպանների խոսքով, բանկային համակարգի մաքրումից բացի, Ազգային բանկը զգալի աշխատանք է կատարել նաև գնաճի կարգավորման նոր դրամավարկային քաղաքականության ներդրման ուղղությամբ։

Գոնտարևան լավ համբավ ունի մասնագետների շրջանում, քանի որ Ուկրաինայի Կենտրոնական բանկն առաջին անգամ սկսեց գործել օլիգարխների և քաղաքական գործիչների շահերից անկախ։ Նրանք կարծում են, որ ՆԲՈւ-ի ղեկավարն իրականացնում է ժամանակակից դրամավարկային և փոխարժեքային քաղաքականություն, որը նման է Եվրոպական կենտրոնական բանկի կամ Ամերիկյան դաշնային պահուստային համակարգի քաղաքականությանը։ Գոնտարևայի նախորդները, ընդհակառակը, ցանկանում էին, առաջին հերթին, պահպանել ազգային արժույթի կայուն փոխարժեքը։

2017 թվականի ապրիլի 10-ին Գոնտարևան հրաժարականի դիմում է ներկայացրել Ուկրաինայի նախագահ Պետրո Պորոշենկոյին և իր որոշման մասին տեղեկացրել է Ուկրաինայի Գերագույն ռադային։ Գոնտարեւան հայտարարել է.

Կարծում եմ, որ իմ առաքելությունն ամբողջությամբ կատարված է՝ բարեփոխումներն արված են։ Առաջին հերթին ապահովված է մակրոֆինանսական կայունությունը։ Երկրորդ՝ մենք բանկային համակարգը մաքրեցինք անվճարունակ բանկերից և ամրապնդեցինք նրա կայունությունը ապագայի համար։ Երրորդ, մենք իրականացրել ենք Ազգային բանկի ամբողջական վերափոխում. մենք վերակառուցել ենք բոլոր գործընթացները և այն վերածել հզոր ժամանակակից կառույցի։

2018 թվականի մարտի 15-ին Գերագույն Ռադան Վալերիա Գոնտարևային ազատել է Ուկրաինայի Ազգային բանկի (ՆԲՈւ) ղեկավարի պաշտոնից[19]։ Պյոտր Պորոշենկոն հետագայում չափազանց դրական է գնահատել նրա գործունեությունը[20]։

2018 թվականից Գոնտարևան ապրում է Լոնդոնում և աշխատում է Լոնդոնի տնտեսագիտության դպրոցի պետական քաղաքականության դպրոցի գլոբալ հարաբերությունների ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող[21]։

2019 թվականի վերջին «Financial Times»-ի ամերիկյան հրատարակությունը Վալերիա Գոնտարևային ներառել է աշխարհի ամենաազդեցիկ կանանց ցուցակում[22]։

2020 թվականի մայիսին Գոնտարևան Լոնդոնում հրատարակեց իր «Առաքելությունը իրագործելի է. Ուկրաինայի բանկային մեծ բարեփոխումների իրական պատմությունը և օգնություն այլ ազգերին» գիրքը։ Գիրքը գրված և հրատարակված է անգլերենով և խոսում է այն մասին, թե ինչպես կարելի է արմատական ​​բարեփոխումներ իրականացնել ճգնաժամի ժամանակ[23]։ Գրքի առաջաբանում պրոֆեսոր Էրիկ Բերգլոֆը Գոնտարևային անվանել է «ականավոր բարեփոխիչ, ով արժանի է հիացմունքի»։

Զելենսկու օրոք

խմբագրել

Բրիտանական The Economist շաբաթաթերթի փոխանցմամբ, Վլադիմիր Զելենսկու՝ Ուկրաինայի նախագահ ընտրվելը հանգեցրել է օլիգարխ Իգոր Կոլոմոյսկու ազդեցության ուժեղացմանը[24][прим. 1]։ Մասնավորապես, Կոլոմոյսկին սկսեց դատական ​​կարգով հետ կանչել իր բանկի ազգայնացումը[24]։ 2019 թվականի մայիսին, երկու տարվա բացակայությունից հետո, Կոլոմոյսկին վերադարձավ Ուկրաինա[25]։

2019 թվականի ապրիլի 22-ին Ուկրաինայի Գլխավոր դատախազությունը Գոնտարևային կանչել է հարցաքննության՝ Սերգեյ Կուրչենկոյի գործով կասկածներ ներկայացնելու համար, սակայն նա հերքել է իր մասնակցությունն այս գործին և հրաժարվել է գալ Ուկրաինա[26][27]։ Նա ասաց, որ պատրաստ է ցուցմունք տալ, եթե դատախազները մեկնեն Լոնդոն, որտեղ նա ապրում է[28]։

Իգոր Կոլոմոյսկին ասել է, որ կարող է ինքնաթիռ տրամադրել Վալերիա Գոնտարևային, եթե նա ցանկանա մեկնել Ուկրաինա՝ հարցաքննության կամ եթե նրան արտահանձնեն[29]։

2019 թվականի օգոստոսի 30-ին Լոնդոնում Գոնտարևան վրաերթի է ենթարկվում, որից հետո նրան տեղափոխում են հիվանդանոց[30]։ Նա չի բացառում, որ դա Իգոր Կոլոմոյսկու վրեժն է[31]։ Դրանից հետո անհայտ անձինք այրում են Գոնտարևայի որդու մեքենան, իսկ նրա տունը հրկիզվում[24]է։ Իգոր Կոլոմոյսկին հերքում է իր մասնակցությունն այս իրադարձություններին[24]։ Այս իրադարձությունների նախօրեին Գոնտարևան հայտարարեց Կոլոմոյսկու մշտական ​​սպառնալիքների մասին[32]։

Այնուհետև Վալերիա Գոնտարևան հայտարարեց, որ Ուկրաինայում իր ունեցվածքի հրկիզման գործով հետաքննության մեջ «ոչինչ չի կատարվում»[33]։

2021 թվականի հուլիսին «Գլավկոմ» հրատարակչությանը տված հարցազրույցում Վալերիա Գոնտարևան ասաց, որ, ամենայն հավանականությամբ, չի վերադառնա Ուկրաինա, քանի որ իր տան հրկիզումից հետո նա վերադառնալու տեղ չունի[34]։

Ունեցվածք

խմբագրել

2013 թվականին Գոնտարևան ստացել է 3,85 մլն գրիվնա եկամուտ։ Նա ունի 106 մ² բնակարան, 250 մ² տուն և 900 մ² հողատարածք, ինչպես նաև երեք մեքենա՝ Infiniti FX35, Porsche Panamera և Porsche Cayenne: Նրա հաշիվներում կա ավելի քան 10 մլն գրիվնա[4]։

Մինչև ՆԲՈՒ-ի ղեկավար նշանակվելը, նա տիրապետում էր «Ներդրումային կապիտալ Ուկրաինա» (ICU) ընկերության բաժնետոմսերի 22.74% Արխիվացված է Մայիս 8, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով: Նախքան իր նշանակումը Գոնտարևան վաճառել է ընկերության բաժնետոմսերի իր բաժինը՝ վճարման ժամանակացույցի համաձայն Արխիվացված է Մայիս 8, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով: Վալերիա Գոնտարևան ստանում է հաջորդ տրանշը յուրաքանչյուր օրացուցային տարվա վերջում՝ սկսած 2014 թվականից։ Բաժնետոմսերը հետգնվել են ICU-ի կողմից համաձայնեցված հնգամյա հաշվարկային ժամանակացույցի համաձայն՝ նախատեսելով հինգ տրանշի ստացում մինչև 2018 թվականը ներառյալ։

Ըստ հայտարարագրի՝ 2016 թվականի դրությամբ Ազգային բանկի նախագահ Վալերիա Գոնտարևայի դեպոզիտային հաշիվներում գումարը ՊԱՈ «Պետական ​​Էքսպորտ-Իմպորտ բանկ»-ում կազմել է 2,655 մլն ԱՄՆ դոլար։ 2016 թվականին ստացված տոկոսները կազմել են 2,365,115 գրիվնա, որից վճարվել են հարկեր ավանդներից ստացված եկամուտներից՝ 402,354 գրիվնա և զինվորական տուրք՝ 33,529 գրիվնա։

Անձնական կյանք

խմբագրել

Ամուսին՝ Օլեգ Բորիսովիչ Գոնտարև (ծնվ․ 1964 թվականի մայիսի 26-ին), Investment Capital Ukraine-ի հիմնադիր, երկու որդի՝ Անտոն Գոնտարև (ծնվ․ 1988) և Նիկիտա Գոնտարև (ծնվ․ 2000 թ.)[1]։ 2018 թվականին նա տեղափոխվել է Լոնդոն[35]։

Մրցանակներ

խմբագրել
  • Ուկրաինայի Նախարարների կաբինետի պատվոգիր (2008թ. հունիս)՝ Ուկրաինայի արժեթղթերի շուկայի զարգացման գործում անձնական ներդրման և բարձր պրոֆեսիոնալիզմի համար[2]։
  • Պարգևատրվող զենք՝ «Ֆորտ-9» ատրճանակ[36]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Вскоре после избрания Зеленского Коломойский вернулся из эмиграции и его личный юрист А. И. Богдан возглавил президентскую администрацию.
Նշումներ
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Кому доверили НБУ. Досье — BBC Ukrainian
  2. 2,0 2,1 «Биография Валерии Гонтаревой | РИА Новости». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 21-ին.
  3. «Новый руководитель НБУ Гонтарева продала свой бизнес — портал новостей LB.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 20-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 53 (օգնություն)
  4. 4,0 4,1 4,2 «Главой НБУ стала Гонтарева (документы) — Должность Степана Кубива заняла инвестбанкир из ICU — LB.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 21-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 21-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 39 (օգնություն)
  5. «Валерия Гонтарева возглавила Нацбанк Украины | Новости. Новости дня на сайте Подробности». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 21-ին.
  6. «Первым зампредседателя Нацбанка станет Александр Писарук — бывший начальник Валерии Гонтаревой. Деловой портал «Капитал». Бизнес начинается с Капитала». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 57 (օգնություն)
  7. «Гонтарева продала долю в группе ICU — Новость Экономика — ЛІГА.Финансы». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 21-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 36 (օգնություն)
  8. «Валерия Гонтарева вошла в «Авангард»». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 21-ին.
  9. «Главе Нацбанка грозит увольнение к концу года — Банковские новости — Банковский портал». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 46 (օգնություն)
  10. «Миллиардер Джордж Сорос может возглавить Нацбанк | Экономика | Mignews.com.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին.
  11. «Гонтарева утверждает, что за 9 месяцев работы ни разу не писала заявления об отставке / Новости / Finance.UA». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 16-ին.
  12. «В Раде с первых минут «взялись» за Гонтареву | Экономика | Mignews.com.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին.
  13. «В ВР зарегистрирован проект постановления об отставке главы Нацбанка Гонтаревой | Политика | Mignews.com.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 19-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին.
  14. «Руководство МВФ поддержало Яресько и Гонтареву | События — В Украине | Mignews.com.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 57 (օգնություն)
  15. «Дом главы НБУ забросали краской и яйцами | События — В Украине | Mignews.com.ua». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 7-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 51 (օգնություն)
  16. «Штат Нацбанка могут сократить на 80%». ZN.ua. 2014 թ․ օգոստոսի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 13-ին.
  17. «Нацбанк сократит свой штат на 50% - Гонтарева». glavcom.ua. 2015 թ․ հունիսի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 13-ին.
  18. Севгиль Мусаева-Боровик, Павел Шеремет (2016 թ․ հունիսի 6). «Валерия Гонтарева: Я не против, если господин Ахметов сегодня придет и захочет купить банк». Українська правда. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 7-ին. {{cite web}}: External link in |publisher= (օգնություն)
  19. «Рада уволила Гонтареву». pravda.com.ua. 2018 թ․ մարտի 15. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 15-ին.
  20. «…всё, что делала госпожа Гонтарева, она делала в пользу Украины с высоким профессиональным уровнем, с нулевой толерантностью к коррупции» (П. Порошенко, лето 2019) https://nv.ua/ukraine/politics/poroshenko-o-svoih-oshibkah-novosti-ukrainy-50035193.html Արխիվացված է Մարտ 24, 2022 Wayback Machine-ի միջոցով:
  21. «Гонтарева не приедет в Украину для допроса, но готова свидетельствовать в Лондоне. Капитал». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 25-ին.
  22. «Гонтарева попала в топ-16 женщин, которые вдохновляют читателей Financial Times». Экономическая правда (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  23. Финансовый клуб (2020-14-05). «В Лондоне вышла книга Гонтаревой о банковской реформе в Украине». Финансовый клуб (ռուսերեն). Финансовый клуб. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  24. 24,0 24,1 24,2 24,3 «Can Volodymyr Zelensky live up to the expectations he has created?». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 28-ին.
  25. Deutsche Welle (www.dw.com). «Олигарх Игорь Коломойский вернулся в Украину | DW | 16.05.2019». DW.COM (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  26. «ГПУ вызывает окружение Порошенко для вручения подозрений в деле Курченко». Украинская правда. 2019 թ․ ապրիլի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 8-ին.
  27. «Гонтарева о вызове ГПУ: Пусть прилетают в Лондон». Украинская правда. 2019 թ․ ապրիլի 22. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 8-ին.
  28. «Экс-глава Нацбанка Гонтарева готова дать показания ГПУ, но только в Лондоне | Громадское телевидение». hromadske.ua (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  29. «Коломойский готов помочь Гонтаревой прилететь в Украину | Громадское телевидение». hromadske.ua (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  30. «Гонтарева попала в ДТП». NEWS-ONLINE. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  31. «Гонтареву сбил автомобиль в Лондоне. Она не исключает, что это месть Коломойского | Громадское телевидение». hromadske.ua (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  32. «Коломойский мне постоянно угрожает — Гонтарева | Громадское телевидение». hromadske.ua (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  33. «Россия травит, Украина подрывает и жжет. Администрация президента дала задание давить на меня — Гонтарева». biz.nv.ua (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  34. «Ексглава Нацбанку Валерія Гонтарева: Повертатися мені просто нікуди». glavcom.ua (ուկրաիներեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  35. «Экс-глава НБУ Гонтарева переехала жить в Лондон» (ռուսերեն). 2018 թ․ նոյեմբերի 6.
  36. Роман Романюк, Марія Жартовська (2017 թ․ հունվարի 13). «Нагородний фронт. Кому Аваков подарував 400 стволів» (ուկրաիներեն). «Украинская правда». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 13-ին.

Արտաքի հղումներ

խմբագրել