Ստեֆ Վերտհայմեր
Ստեֆ Վերտհայմեր (գերմ.՝ Stef Wertheimer, եբրայերեն՝ סטף ורטהיימר, հուլիսի 16, 1926[1], Kippenheim), իսրայելցի ձեռնարկատեր և հասարակական գործիչ։ Միլիարդատեր, Գալիլեայի և Նեգևի արդյունաբերական պարկերի ստեղծող, 9-րդ գումարման Քնեսեթի պատգամավոր (Ժողովրդավարական շարժում հանուն փոփոխությունների խմբակցությունից), 1991 թվականի Իսրայելի մրցանակի դափնեկիր։
| Ստեֆ Վերտհայմեր | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 16, 1926[1] (97 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Kippenheim |
| Քաղաքացիություն |  Իսրայել և  Գերմանիա |
| Կրոն | հուդայականություն |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և գործարանատեր |
| Աշխատավայր | Rafael Advanced Defense Systems և ISCAR Metalworking? |
| Ամուսին | Lynn Holstein? |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Քնեսեթի պատգամավոր |
| Կուսակցություն | Դեմոկրատական շարժում հանուն փոփոխությունների, Movement for Change and Initiative?, Շինույ, Centre Party? և Hatnuah? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Երեխաներ | Eitan Wertheimer? |
 Stef Wertheimer Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ստեֆ Վերտհայմերը ծնվել է Քիփենհայմում (Գերմանիա) 1926 թվականին։ 1937 թվականին նրա ընտանիքը, փախչելով նացիստական ռեժիմից, գաղթել է մերձդնեստրյան Պաղեստին։ Ստեֆը սովորել է Թել Ավիվի «Նորդաու» դպրոցում, սակայն 14 տարեկանում հեռացվել է կռվի պատճառով՝ միջնակարգ կրթությունը այդպես էլ չավարտելով։ Նա աշխատանք է գտել տեսախցիկների վերանորոգման արհեստանոցում, այնուհետև աշխատել է օպտիկական տեխնիկա վաճառող խանութում[2]։ 1943 թվականին Ստեֆը որպես կամավոր մեկնել է բրիտանական զինված ուժեր՝ դառնալով Բահրեյնի ռազմաօդային ուժերի բազայի օպտիկայի վերանորոգման տեխնիկ։ Պաղեստինում պատերազմից հետո վերադառնալով՝ նա մտել է «Արմավենիների» մեջ և ավարտել թռիչքային դասընթացները[3], դրանից հետո աշխատել է ընդհատակյա արհեստանոցում՝ զենք նախագծելով[2], իսկ 1948 թվականին «Պալմահի» կազմում միացել է «Իֆտահ»-ի դիվերսիոն ստորաբաժանմանը[4]։
Վերտհայմերը Նագարիում ստեղծել է «Իսկար» (եբրայերեն՝ ישקר) ֆիրման՝ զբաղվելով գերամուր համաձուլվածքներից կտրող գործիքների մշակմամբ և թողարկմամբ։ Ավելի ուշ՝ 1968 թվականին, երբ Ֆրանսիան, որն Իսրայելին տուրբիններ էր մատակարարում ավիացիոն շարժիչների համար, էմբարգո է մտցրել, Վերտհայմերը հիմնադրել է նոր ընկերություն՝ «Տեխնոլոգիատ Լեհավիմ»-ը՝ կարողանալով իսրայելական ռազմաօդային ուժերի համար ներկրվող դետալները փոխարինել հայրենական ինքնաթիռներով[2]։ 1982 թվականին նրա նախաձեռնությամբ ստեղծվել է Գալիլեայի Թեֆեն արդյունաբերական պարկը, և հետագայում Վերտհայմերն ակտիվորեն մասնակցել է Գալիլեայում և Նեգևում, ինչպես նաև Թուրքիայում, նման արդյունաբերական գոտիների ստեղծմանը։ Նրա կողմից հիմնվել է Գալիլեայի Կֆար Վրադիմ ավանը, որի սկզբնական բնակչությունը բաղկացած էր նրա ձեռնարկությունների աշխատակիցների[3]։
70-ականների կեսերին Վերտհայմերը հետաքրքրվել է քաղաքականությամբ և դարձել Փոփոխությունների համար ժողովրդավարական շարժման ստեղծողներից մեկը։ Երբ նոր կուսակցությունը հաջողությամբ հանդես է եկել 1977 թվականին Քնեսեթի ընտրություններում, Վերտհայմերը դարձել է պատգամավոր, շարժման պառակտումից հետո Փոփոխությունների համար ժողովրդավարական շարժումը մնացել է «Շինույ» խմբակցության շարքերում։ Նա Քնեսեթում ընդգրկված էր արտաքին գործերի ու պաշտպանության և տնտեսության հարցերով հանձնաժողովում[4], սակայն, իր իսկ խոսքերով՝ շուտով այն եզրակացությանն է հանգել, որ որպես որպես արդյունաբերող հասարակությանը ավելի մեծ օգուտ կարող է տալ, քան որպես քաղաքական գործիչ[5]։
2006 թվականին հաղորդվել էր Ուորեն Բաֆեթի կողմից «Իսկար» ընկերության բաժնետոմսերի 80%-ի ձեռքբերման մասին։ Գործարքի չափը կազմել է 4 մլրդ դոլար, և Վերտհայմերը, որի անձնական կապիտալն արդեն 2005 թվականի վերջին կազմում էր 2,4 մլրդ դոլար, դրանից հետո պաշտոնապես դարձել է ամենահարուստ իսրայելացին[6]։ «Իսկարի» բաժնետոմսերի մնացորդը Բաֆեթը Վերտհայմերի ընտանիքից գնել է 2013 թվականին՝ երկու միլիարդ դոլարով[7]։ Մեկ տարի անց «Տեխնոլոգիյատ Լեհավիմ»-ի բաժնետոմսերի 51%-ը վաճառվել է ամերիկյան Pratt & Whitney կոնցեռնին, գործարքի ծավալը չի հրապարակվել, բայց գնահատվում է հարյուր միլիոնավոր դոլարներ[8]։
Ստեֆ Վերտհայմերն ամուսնացած է, ունի չորս երեխա։ Ստեֆի ավագ որդին՝ Էյթան Վերտհայմերը, «Իսկարա»-ի նախկին գլխավոր տնօրենն է և Իսրայելում խոշորագույն տոհմային ձիաբուծարանի սեփականատերը[9]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 חה"כ זאב (סטף) ורטהיימר — Knesset.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Danna Harman. (2015 թ․ մարտի 13). «How is one of Israel's wealthiest men voting in the election?». HaAretz. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ 3,0 3,1 Вертхаймер Зеев՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
- ↑ 4,0 4,1 Կաղապար:Knesset.gov.il
- ↑ Stacy Perman. (2008 թ․ մարտի 14). «Who Is Stef Wertheimer?». Bloomberg BusinessWeek. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ «Уоррен Баффет приобрел за 4 миллиарда долларов израильскую компанию Iscar». NEWSru.co.il. 6 мая 2006. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ David Shamah. (2015 թ․ մարտի 10). «Stef Wertheimer: Zionism needs economic recalibration». Times of Israel. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ «Pratt & Whitney buys Israel's Blades Technology». Globes. 2014 թ․ մայիսի 1. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
- ↑ Стеф Вертхаймер и семья на сайте Forbes(անգլ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեֆ Վերտհայմեր» հոդվածին։ |