Նեգև (անապատ)
Նեգև[1] (եբրայերեն՝ הנגב հա Նեգև, հին եբր.՝ הַנֶגֶב հան Նեգև, արաբ․՝ النقب, ան Նակաբ, ան Նակբ), անապատ Մերձավոր Արևելքում, գտնվում է Իսրայելում և զբաղեցնում է նրա տարածքի մոտ 60% -ը[2]։ Նեգևում տեղակայված են ավելի քան 160 բնակավայրեր, որոնց ընդհանուր բնակչությունը 2003 թվականին գերազանցել է 500 հազար մարդը (այդ թվում՝ ավելի քան մեկ երրորդը Բեեր Շևա քաղաքում)։
| Նեգև | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | անապատ և վարչատարածքային միավոր |
| Երկիր |  Իսրայել |
| Վարչատարածք | Իսրայել |
| Ամենաբարձր կետ | Ռամոն լեռ |
| Մակերես | 13 000 կմ² |
 | |
 | |
Տնտեսություն խմբագրել
Նեգևում արդյունահանվում են կալիումի կարբոնատ, բրոմ, մագնեզիում (Սդոմ արդյունաբերական գոտում՝ Մեռյալ ծովի հարավում)[3], ֆոսֆատներ (Օրոնի արդյունաբերական գոտի և Ցինի լեռները արևելքում), կավ, գիպս և մարմար (Մախթեշ Ռամոն), բնական գազ (Արադ, Ռոշ Զոհարի նավթային դաշտ) և քվարցային ավազ։ Հին ժամանակներից ի վեր Տիմնայի հովտում արդյունահանվել է պղինձ, մեր ժամանակներում Իսրայելը որոշ ժամանակ շարունակեց արդյունահանումը (1966-1976 և 1980-1984 թվականներին)։ Վերամշակման համար հումքը ներմուծվում է նաև Մեռյալ ծովից։ Միջերկրական ծովի ափին գտնվող Էյլաթից մինչև Աշկելոն նավթատար է անցկացվել[4]։ Բացի այդ, զարգանում է բարձր տեխնոլոգիաների արտադրությունը, որը կենտրոնացած է հիմնականում Բեեր Շևայի արդյունաբերական պարկերում[2]։ 1957 թվականին անապատի գոտու ուսումնասիրության Նեգևի ինստիտուտը, որը հետագայում տեղափոխվեց Սդե-Բոկեր, սկսեց աշխատանքը Բեեր Շևայում։ 1965 թվականին Բեեր Շևայում բացված բարձրագույն կրթության ինստիտուտը հետագայում վերափոխվեց Բեն Գուրիոնի համալսարանի[4]։
Նեգևի հյուսիս-արևմտյան մասում բերրի հողերի տարածքը կազմում է ավելի քան 160,000 հա[3]։ Գյուղատնտեսական նշանակության հողերի ոռոգումը ապահովվում է Համաիսրայելական ջրատարով, ինչպես նաև մաքրված կեղտաջրերի և ջրհորների ջրով[2]։ Մարզի տնտեսության գյուղատնտեսական բաղադրիչը ներառում է Նեգևի հյուսիսարևմտյան մասում ցիտրուսային մրգերի մշակումը, Արևմտյան Նեգևում և Արաբիայում ծաղկաբուծությունն ու բանջարաբուծությունը։ Հյուսիսարևմտյան Նեգևի ներքին շրջաններում աճում են բամբակ, կերային մշակաբույսեր, շաքարի ճակնդեղ, ցորեն և այլ հացահատիկային կուլտուրաներ (վերջիններս ոռոգվող կամ մասամբ ոռոգվող հողերում)[2]։ Զբոսաշրջությունը կարևոր դեր ունի Նեգևի տնտեսության մեջ. այցելուներին գրավում են Կենտրոնական Նեգևի լեռները, Էյլաթի առողջարանները և Արադի և Մեռյալ ծովի հարավում գտնվող առողջարանները[4]։
Նեգևում մայրուղիների ցանցը բավականին զարգացած է։ Դրանց թվում են Իսրայելական ընդհանուր նշանակության Սդոմ-Էյլաթ և Բեեր Շևա-Դիմոնա-Միցպե-Ռամոն-Էյլաթ մայրուղիները։ Հարավում կա երկաթուղային կապ Բեեր Շևայի, Կիրյաթ Գաթի, Լոդի, Դիմոնայի և արդյունաբերական գոտիների միջև[4]։ 2013 թվականին հաստատվել է պլան՝ 260 կմ երկարությամբ երկաթուղի կառուցելու համար[5]։ Նեգևի տարածքում կան նաև մի քանի օդանավակայաններ[4]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 250.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Կաղապար:Encyclopaedia Judaica
- ↑ 3,0 3,1 Կաղապար:Британника онлайн
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Негев՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
- ↑ «Утвержден долгожданный проект железной дороги Тель-Авив – Эйлат». 9 канал. 2013 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
Գրականություն խմբագրել
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Управление развития Негева» (եբրայերեն). Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նեգև (անապատ)» հոդվածին։ |