Լուիս Բարագան

Լուիս Բարագան; իսպ.՝ Luis Barragán
Ի ծնե	իսպ.՝ Luis Ramiro Barragán Morfín
Ծնվել է	մարտի 9, 1902[…]
Ծննդավայր	Գվադալախարա, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Մահացել է	նոյեմբերի 22, 1988[…] (86 տարեկան)
Վախճանի վայր	Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Ուշագրավ աշխատանքներ	Luis Barragán House and Studio?
Պարգևներ	Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ և Ազգային պարգև արվեստի և գիտությունների ոլորտում
	Luis Barragán Վիքիպահեստում

Լուիս Բարագան (Luis Barragán, մարտի 9, 1902(1902-03-09)^[1]^[2]^[3]^[…], Գվադալախարա, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ^[4] - նոյեմբերի 22, 1988(1988-11-22)^[1]^[2]^[3]^[…], Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ^[5]^[4]), 20-րդ դարի մեքսիկացի ամենաազդեցիկ ճարտարապետը։ Սկզբնական շրջանում հարել է Լե Կորբյուզիեի ինտերնացիոնալ ոճին (նրան համարում էր իր ուսուցիչը), սակայն ավելի ուշ անցել է հարթ ձևերով բնորոշ մինիմալիզմին` պահպանելով ազգային ավանդույթները։ Օգտագործել է վառ գույներ, մեքսիկական ավանդական նյութեր, առատ ջուր և շատրվաններ, բնական կանաչ։ Ճարտարապետն իր ոճն անվանում էր «զգայական ճարտարապետություն»։ Մեխիկոյի իր առանձնատունը (1947) Համաշխարհային ժառանգության հուշարձան է։ Երկրորդ ճարտարապետն է, որ ստացել է Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ։

Կյանքը խմբագրել

Բարագանը ծնվել է Խալիսկո նահանգի Գվադալախարա քաղաքում։ 1923 թվականին ավարտել է Գվադալախարայի ինժեներական դպրոցը։ Շատ է ճանապարհորդել, եղել է Իսպանիայում և Ֆրանսիայում։ Ֆրանսիայում ծանոթացել է գրող, դիզայներ և նկարիչ Ֆերդինանդ Բաքի գործերին, որոնցից մեջբերումներ է արել ողջ կյանքի ընթացքում^[6]։ Երկար ժամանակ Նյու Յորքում ապրելուց հետո 1931 թվականին նա կրկին մեկնել է Ֆրանսիա` այնտեղ ծանոթանալով մեքսիկացի բնանկարիչ Օրոսկոյի, ճարտարապետական ամսագրի խմբագիր Ֆրեդերիկ Կեյզլերի հետ։ Ֆրանսիայում Բարագանը հանդիպել է Լե Կորբյուզիեին, այցելել Ֆերդինանդ Բաքի հիմնած այգիներ։

Գվադալախարայում նրա նախագծով կառուցվել են տասնյակ առանձնատներ։ Այդ տներն իրար մոտ են` մեկը մյուսից մի քանի րոպե քայլելու հեռավորությամբ։

1945 թվականին Լուիս Բարագանն սկսում է աշխատել Մեխիկոյում բնակելի համալիրի նախագծի շուրջ։ 1947 թվականին նա կառուցում է սեփական առանձնատուն և ստուդիա։ 1957 թվականին նրա նախագծով կառուցվում են Torres de Satélite ինքնատիպ 7 շենքերը, որոնք աչքի են ընկնում իրենց բարակ, երկար ձևերով։ Այս նախագծի համար Բարագան 1957 թվականին ստացել է Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակ։ 1964 թվականին ճարտարապետ Խուան Մադալենոյի հետ նախագծել է Լոմաս Վերդես բնակելի թաղամասը։ Նույն թվականին նա Մեխիկոյում իրականացնրել է իր ամենահայտնի գործերից մեկը` San Cristóbal Estates նախագիծը։

Բարագանի իրականացրած նախագծերը հիմնականում գտնվում են Մեխիկոյում։

Պատկերասրահ խմբագրել

Fuente de los Amantes
Casa Gilardi
Casa Gilardi
Torres de Satélite

Լուիս Բարագանի տուն-ստուդիան խմբագրել

Բարագանը իր ստուդիան է հիմնել Մեխիկոյում։ Ներկայումս այն թանգարան է, սակայն էքսկուրսիաներ կազմակերպվում են միայն նախօրոք ներկայացված հայտերով։ Տուն-ստուդիան կառուցվել է 1948 թվականին։ Այնտեղ է ճարտարապետն ապրել իր ողջ կյանքում։ Տունը լավագույնս ներկայացնում է Բարագանի ճարտարապետական ոճի էությունը։ 2004 թվականին տուն-ստուդիան Համաշխարհային ժառանգության հուշարձան է հռչակվել^[7]։