Բանկիվյան հավ
| Բանկիվյան հավ | |
 Բանկիվյան հավ (արու) | |
 Բանկիվյան հավ (էգ) | |
| Դասակարգում | |
| Ենթատիպ | Ողնաշարավորներ (Vertebrata) |
| Վերնադաս | Չորքոտանիներ (Tetrapoda) |
| Դաս | Թռչուններ (Aves) |
| Կարգ | Հավազգիներ (Galliformes) |
| Ընտանիք | Փասիաններ (Phasianidae) |
| Ենթաընտանիք | Phasianinae |
| Ցեղ | Ջունգլիների վայրի հավեր (Gallus) |
| Տեսակ | Բանկիվյան հավ (G. gallus) |
| Միջազգային անվանում | |
| Gallus gallus | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Բանկիվյան հավ, թփուտային կարմիր հավ (callus gallus), փասիանների ընտանիքի կատարավորների ցեղի վայրի թռչուն։ Ըստ Չ․ Դարվինի բանկիվյան հավը ընտանի հավերի նախահայրն է[1]։
Արտաքին տեսք խմբագրել
Ոչ մեծ թռչուն է (աքաղաղները կշռում են 900–1250 գ, հավերը՝ 500–750 գ)։ Հավերն ածում են 8–12 ձու[2]։
Աքաղաղների մեջքի փետուրները կարմրա-ոսկեգույն են, որովայնի կողմից՝ սև, հավերը՝ գորշավուն։ Գիշերում և հանգստանում է ծառերի վրա։ Բնադրում է գետնի վրա։ Սնվում է սերմերով, պտուղներով և մանր անողնաշարավորներով[3]։ Վայրի բանկիվյան հավը դյուրությամբ ընտելացվում է։ Ընտելացվել է Հնդկաստանում, մեր թվարկությունից 3000 տարի առաջ։ Եվրոպա է թափանցել հավանաբար Իրանի և Հայաստանի վրայով[4]։
Տարածում խմբագրել
Բանկիվյան հավ և աքաղաղը տարածված է Հյուսիսային և Արևելյան Հնդստան (Հայոց ձորի գավառ)ի, Հարավ–Արևելյան Չինաստանի, Հնդկաչինի, Մալայան կղզեխմբի կղզիների ջունգլիներում։ Հավանական է, որ մարդկանց կողմից ներմուծվել են Ֆիլիպիններ, Նոր Գվինեա, Ընկերության կղզիներ, Պոլինեզիա, Ֆիջի, և այլ տեղեր, որտեղ ավելի ուշ վայրենացան։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Бёме Р. Л., Флинт В. Е. Пятиязычный словарь названий животных. Птицы. Латинский, русский, английский, немецкий, французский / Под общ. ред. акад. В. Е. Соколова. — М.: Русский язык, РУССО, 1994. — С. 468. — 2030 экз. — ISBN 5-200-00643-0
- ↑ Mabasa I. (2014 թ․ դեկտեմբերի 30). «When Christmas chicken kills, eats a snake» (անգլերեն). Zimbabwe: The Herald. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 8-ին.
- ↑ Կաղապար:En2 Inheritance of characteristics in domestic fowl. — Washington, D. C., USA: Carnegie Institution of Washington, 1909. — 100 p. — (Carnegie Institution of Washington Publication No. 121; Papers of the Station for Experimental Evolution, No. 14).(անգլ.)
- ↑ «Detailed Record for Gallus domesticus». Animal Genome Size Database (անգլերեն). T. Ryan Gregory — База данных о размерах геномов животных. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 15-ին.
Գրականություն խմբագրել
- «Банкивский петух». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Delacour J. Pheasants of the World. — 1951.(անգլ.)
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Gallus gallus Արխիվացված 2006-09-12 Wayback Machine в Иллюстрированной энциклопедии животных «Филин» (Ուկրաինա)
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բանկիվյան հավ» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բանկիվյան հավ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 282)։ 
|