Սիենֆուեգոս

Սիենֆուեգոս
Բնակավայր
	Սիենֆուեգոս
	Զինանշան
Երկիր	Կուբա
Հիմնադրված է	ապրիլի 22, 1819 թ.
Մակերես	333 000 000 քառակուսի մետր
ԲԾՄ	25 մետր
Բնակչություն	▼164 924 մարդ (2012)
Ժամային գոտի	UTC-5
Հեռախոսային կոդ	43
Փոստային դասիչ	55100–55500
Ավտոմոբիլային կոդ	CF
	Սիենֆուեգոս (Կուբա)
	Սիենֆուեգոս (Կուբա)
	Սիենֆուեգոս Վիքիպահեստում

Սիենֆուեգոս (իսպ.՝ Cienfuegos, [sjemˈfweɣos]), քաղաք Կուբայում, նույնանուն նահանգի կենտրոնը։

Աշխարհագրական դիրք խմբագրել

Գտնվում է Կարիբյան ծովի ափին՝ Սիենֆուեգոս ծովախորշի արևելյան ափին^[1], Հավանայից 250 կմ հարավ-արևելք^[2]։

Պատմություն խմբագրել

Քաղաքը 1819 թվականին հիմնադրել են ֆրանսիացի ներգաղթյալները^[1], կոչվել է Ֆերնարդինա դե Խագուան (Fernardina de Jagua)։ Քաղաքը ժամանակաից անվանումը ստացել է 1829 թվականին։ Հաճախ սխալմամբ համարվում է, որ վերանվանվել է ի պատիվ Կամիլո Սիենֆուգոսի, սակայն իրականում կոչվել է Կուբայի իսպանացի գեներալ-կապիտան (նահանգապետ) Խոսե Սիենֆուեգոս Հովելյանոսի պատվին։

1887-1889 թվականներին այստեղ կառուցվել է «Թերի» թատրոնը (ճարտարապետ՝ Լ․Սենչես Մարմոլ)^[1]։

Իսպանա-ամերիկյան պատերազմ>ից հետո 1898 թվականի մայիսի 11-ին ԱՄՆ զորքերը մարտով գրավել են Սիենֆուեգոսը։ 1924 թվականին քաղաքի բնակչության թիվը կազմում էր 73 480 մարդ^[3]։

1925 թվականին Սիենֆուեգոսի Ազգային աշխատանքային կոնգրեսում ստեղծվել է Կուբայի աշխատավորների ազգային կոնֆեդերացիան^[4]։

1956 թվականի սեպտեմբերի 5-ին քաղաքում սկսվել է ռազմածովային կայազորի ապստամբությունը Ֆ.Բատիստայի դիկտատուրայի դեմ, սակայն այն ճնշվել է։ 1958 թվականի սեպտեմբերին Սիենֆուեգոսում նոր ապստամբություն է սկսվել^[4]։

1959 թվականին Կուբայի հեղափոխության հաղթանակից հետո այստեղ սկսվել է զարգանալ արդյունաբերությունը։ 1964 թվականի հոկտեմբերին իր աշխատանքն է սկսել «José Gregorio Martínez» դիզելային շարժիչների արտադրության գործարանը^[5]^[6]։ Կառուցվել է նաև «Պունտա Գորդա» հանգստի գոտին^[1]։

1970 թվականին բնակչության թիվը կազմում էր 85,2 հազար բնակիչ, քաղաքը քիմիական, սննդի (այդ թվում՝ պտղահումքային), ծխախոտի, կաշվի-կոշիկի և տեքստիլ արդյունաբերության, շինանյութերի արտադրության և նավաշինության կենտրոն էր։ Այստեղ գործում էին ՋԷԿ և խեցգետին որսալու ֆլոտիլիա^[1]^[2]։

1980-ականների սկզբին քաղաքն իրենից ներկայացնում էր վարչական, կրթական և առևտրաարդյունաբերական կենտրոն՝ 100 հազար բնակչությամբ։ Բացի սննդարդյունաբերական ձեռնարկություններից, այստեղ կառուցվել են ազոտական պարարտանյութերի արտադրության գործարան^[7], կերային խմորիչների արտադրության գործարան, գլյուկոզայի արտադրության գործարան, ձկնաբուծական կոմբինատ, ցեմենտի գործարան, մի քանի մեքենաշինական գործարաններ։ Միևնույն ժամանակ սկսվել է կղզու խոշորագույն նավթավերամշակման գործարանի և առաջին ԱԷԿ-ի շինարարության նախապատրաստումը^[5]։

2005 թվականին քաղաքի պատմական կենտրոնը մտցվել է Համաշխարհային ժառանգության ցանկ։

Ժամանակակից դրություն խմբագրել

Խոսե Մարտի այգի

Ներկայումս Սիենֆուեգոսը խոշոր ծովային նավահանգիստ է, շաքարի, ծխախոտի և սուրճի վաճառքի կենտրոն։ Քաղաքում կա նավթարդյունաբերական գործարան։

Տրանսպորտ խմբագրել

Ավտոմոբիլային ճանապարհների հանգույց^[1] և երկաթուղու կայարան^[1]։
Ծովային նավահանգիստ^[1]^[2]^[3]^[5]։

Հայտնի բնիկներ խմբագրել

Յուդել Մորենո՝ կուբացի նիզակ նետող, միջազգային մրցաշարերի մրցանակակիր։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Сьенфуэгос // Латинская Америка. Энциклопедический справочник / редколл., гл. ред. В. В. Вольский. том 2. М., издательство «Советская энциклопедия», 1982.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Сьенфуэгос // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 25. М., «Советская энциклопедия», 1976.
↑ ^3,0 ^3,1 Կաղապար:ВТ-ЭСГ
↑ ^4,0 ^4,1 Куба // Советская историческая энциклопедия / редколл., гл. ред. Е. М. Жуков. том 8. М., государственное научное издательство «Советская энциклопедия», 1965.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Республика Куба // Экономическая география зарубежных социалистических стран (Европа, Куба). Изд. 3-е. под ред. Н. В. Алисова, Э. Б. Валева. М.: изд-во Московского университета, 1984. стр.326-359
↑ Una empresa de nuevo tipo // журнал "Bohemia" от 16 мая 2018
↑ Куба (Республика Куба) // Страны мира: краткий политико-экономический справочник. — М.: Политиздат, 1974. — С. 326-330.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիենֆուեգոս» հոդվածին։

[autogenerated8-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 ^1,7 Сьенфуэгос // Латинская Америка. Энциклопедический справочник / редколл., гл. ред. В. В. Вольский. том 2. М., издательство «Советская энциклопедия», 1982.

[autogenerated1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Сьенфуэгос // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 25. М., «Советская энциклопедия», 1976.

[autogenerated2-3] 3,0 ^3,1 Կաղապար:ВТ-ЭСГ

[autogenerated3-4] 4,0 ^4,1 Куба // Советская историческая энциклопедия / редколл., гл. ред. Е. М. Жуков. том 8. М., государственное научное издательство «Советская энциклопедия», 1965.

[autogenerated5-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Республика Куба // Экономическая география зарубежных социалистических стран (Европа, Куба). Изд. 3-е. под ред. Н. В. Алисова, Э. Б. Валева. М.: изд-во Московского университета, 1984. стр.326-359

[6] Una empresa de nuevo tipo // журнал "Bohemia" от 16 мая 2018

[7] Куба (Республика Куба) // Страны мира: краткий политико-экономический справочник. — М.: Политиздат, 1974. — С. 326-330.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]