Սապոպան (իսպ.՝ Zapopan), քաղաք և մունիցիպալիտետ Մեքսիկայի Խալիսկո նահանգում, Գվադալախարա նահանգի վարչական կենտրոնի հյուսիսային արվարձան, որի հետ կազմում է միասնական ագլոմերացիա։ Բնակչությունը կազմում է 1 155 790 մարդ։  

Սապոպան
flag of Zapopan? Զինանշան


ԵրկիրՄեքսիկա Մեքսիկա
Մասն էGuadalajara metropolitan area?
Կարգավիճակքաղաք, մեծ քաղաք և մետրոպոլիա
Մտնում էZapopan Municipality?
ԲԾՄ1571 ± 1 մետր
Բնակչություն1 476 491 մարդ (2020)[1]
Տարածք1902,23 կմ²
Հիմնադրված է1541 թ.
Սահմանակցում էԳվադալախարա, Տեկիլա (Խալիսկո), San Cristóbal de la Barranca Municipality?, Amatitán?, El Arenal?, Տալա, Ixtlahuacán del Río?, Tlajomulco de Zuñiga? և Tlaquepaque Municipality?
Ժամային գոտիCDT?
Հեռախոսային կոդ33
Փոստային ինդեքսներ45010, 45068[2], 45180, 45136, 45160, 45134, 45236, 45235, 45186, 45185, 45221, 45200, 45130, 45019, 45134[3], 45133, 45066, 45135, 45138, 45012, 45239, 45157, 45050, 45188, 45138, 45147[4], 45110, 45189, 45120, 45237, 45118, 45170, 45010, 45187, 45185, 45200, 45100, 45190, 45830, 45148, 45146, 45149, 45145, 45150, 45177, 45178, 45199, 45201, 45203, 45205, 45235, 45046, 45049, 45053, 45054, 45070, 45085, 45117 և 45020
ՄականունCiudad de los niños, Villa exmaicera, "lugar de zapotes, Muestro signo vence, Hoc Signum Vincit և ciudad de los niñas y niños
zapopan.gob.mx(իսպ.)
Գլխավոր զոհասեղանը Սապոպանի կույսի հետ

Քաղաքը հայտնի է որպես Սապոպանի Կույսի հայրենիք, նրա XVI դարի պատկերը կաթոլիկ եկեղեցու կողմից ճանաչվել է որպես հրաշքներ գործող, նույնիսկ Հովհաննես Պողոս II պապն է այցելել քաղաք։ Քաղաքում է հիմնվել մեքսիկական ամենահայտնի ֆուտբոլային ակումբներից մեկը՝ Գվադալախարան։

Բնակչություն խմբագրել

Սապոպան անվանումը ծագել է Նաուաթլ լեզվից․ «tzapopantl» բառը նշանակում է «Սապոտայի ծառերի միջև»։

Պատմություն խմբագրել

Նախքան իսպանական գրավումը այս աշխարհը բնակեցրել են ժողովուրդներ՝ սապոտեկներ, նաուաներ, մայաներ, ացտեկներ։

Տարածքը իսպանական հսկողության տակ է անցել 1530 թվականին՝ կոնկիստադոր Նունո դե Գուսմանի կողմից, սակայն իսպանական բնակավայրը չի կազմակերպվել մինչև 1541 թվականը՝ չիչեմեկների հետ իսպանական գաղութարարների Միքսթոն պատերազմի պատճառով։ Այդ տարի էկոմենդայի շրջանակներում Ֆրանսիսկո դե Բոբադիլյան իրեն պատկանող տարածքներից բերել է մոտ 130 հնդիկների՝ Սապոպանի մերձակայքում բնակչության վերականգնման համար։

Սապոպանի Կույսը և նրա բազիլիկը խմբագրել

 
Կամարի մուտքը

Սապոպանի Կույսի պաշտամունքը մշտական բնույթ է ստացել 1689 թվականին՝ բազիլիկի կառուցման շնորհիվ[5]։ Կառուցումը ավարտվել է միայն 1892 թվականին։

Այլ տեսարժան վայրեր խմբագրել

Քաղաքապետարանը կառուցվել է 1942 թվականին և նախապես եղել է դպրոց։ Քաղաքում են «Չիվաս» կոչվող մարզադաշտը՝ 45 000 տեղով, արվեստի թանգարանը, համալսարանը, թատրոն Գալերիասը։

Կլիմա խմբագրել

Սապոպանի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 36.0
(96.8)
39.0
(102.2)
40.5
(104.9)
42.0
(107.6)
41.0
(105.8)
41.0
(105.8)
36.5
(97.7)
38.5
(101.3)
37.0
(98.6)
39.0
(102.2)
39.0
(102.2)
39.0
(102.2)
42.0
(107.6)
Միջին բարձր °C (°F) 25.1
(77.2)
27.3
(81.1)
29.9
(85.8)
32.3
(90.1)
33.5
(92.3)
31.1
(88)
27.8
(82)
27.8
(82)
27.6
(81.7)
27.5
(81.5)
26.6
(79.9)
25.0
(77)
28.5
(83.3)
Միջին օրական °C (°F) 16.8
(62.2)
18.4
(65.1)
20.4
(68.7)
22.6
(72.7)
24.2
(75.6)
23.6
(74.5)
21.8
(71.2)
21.8
(71.2)
21.7
(71.1)
20.7
(69.3)
18.7
(65.7)
17.0
(62.6)
20.6
(69.1)
Միջին ցածր °C (°F) 8.4
(47.1)
9.5
(49.1)
10.8
(51.4)
13.0
(55.4)
15.0
(59)
16.1
(61)
15.8
(60.4)
15.7
(60.3)
15.7
(60.3)
14.0
(57.2)
10.8
(51.4)
9.0
(48.2)
12.8
(55)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −4.0
(24.8)
−2.0
(28.4)
1.0
(33.8)
1.0
(33.8)
7.0
(44.6)
7.0
(44.6)
7.0
(44.6)
6.0
(42.8)
8.0
(46.4)
7.0
(44.6)
1.0
(33.8)
−7.0
(19.4)
−7.0
(19.4)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 15.1
(0.594)
10.0
(0.394)
4.5
(0.177)
4.2
(0.165)
23.0
(0.906)
195.5
(7.697)
264.1
(10.398)
217.8
(8.575)
163.8
(6.449)
60.4
(2.378)
13.5
(0.531)
12.1
(0.476)
984.0
(38.74)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.1 mm) 2.1 1.1 0.5 1.0 3.1 14.2 20.0 18.7 14.1 6.2 1.6 2.1 84.7
աղբյուր: Servicio Meteorológico Nacional[6][7]

Պատկերասրահ խմբագրել

 
Սապոպանի բազիլիկը
 
Քաղաքապետարանը

Քույր քաղաքներ խմբագրել

և այլն․․․

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 https://www.milenio.com/politica/comunidad/cual-es-el-municipio-mas-poblado-en-jalisco-inegi
  2. https://micodigopostal.org/jalisco/zapopan/
  3. https://micodigopostal.org/codigo-postal/45134/
  4. Apple Maps
  5. История Сапопана Արխիվացված 2011-06-16 Wayback Machine
  6. «NORMALES CLIMATOLÓGICAS 1951-2010» (Spanish). Servicio Meteorológico Nacional. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. «Extreme Temperatures and Precipitation for Zapopan 1941-2010» (Spanish). Servicio Meteorológico Nacional. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սապոպան» հոդվածին։