Չիչեմեկներ
Չիչեմեկներ, Մեքսիկայի տարածքում ապրած հին ժողովուրդներ են, որոնք գոյություն են ունեցել մինչև 1519 թվականը։ Չիչեմեկիները հիմնականում քոչվոր ցեղեր են, ովքեր իրենց գոյության ողջ շրջանում պայքարել են անկախության համար։ 12-րդ դարի սկզբին նրանք սկսեցին շարժվել դեպի հարավ, և 13-րդ դարին նրանք հայտնվեցին Տոլտեկների հիմնած իշխանության մայրաքաղաքում։ Նրանք հաղթելով տոլտեկներին հաստատվեցին այս տարածքներում և իշխանության կենտրոնը դարձրեցին Տենայուկա քաղաքը։
13-րդ դարում նրանք քոչելով Մեքսիկայի մի շարք շրջաններով տեղափոխվեցին Տեսկոկո գետի հովտի հարակից շրջանները և հիմնեցին իրենց պետությունը։ Կարճ ժամանակ անց պետությունը թուլացավ, քանի որ երկրի հզոր առաջներդները փորձում էին հաստատել իրենց վերահսկողությունը երկրի տարբեր մասերում։
Ի վերջո 1418 թվականին հարևան հնդկացիական ցեղերը գրավեցին չիչեմեկների կենտրոն Տենայուկա քաղաքը և գրավեցին երկրի մեծ մասը։ Չիչեմեկները կարողացան իրենց պետականությունը պահպանել մինչև 1429 թվականը, երբ նրանց մնացած հողերը գրավվեցին հին մեքսիկացիների՝ ացտեկների կողմից։ 1519 թվականին Իսպանիայից ժամանած կոնկիստադորները գերության վերցրեցին և ոմանց էլ ոչնչացրեցին։
ԳրականությունԽմբագրել
- Andrews, J. Richard (2003)։ Introduction to Classical Nahuatl (Revised ed.)։ Norman: University of Oklahoma Press
- Gradie, Charlotte M. (1994)։ «Discovering the Chichimeca»։ Americas (The Americas, Vol. 51, No. 1) 51 (1): pp.67–88։ JSTOR 1008356։ doi:10.2307/1008356
- Karttunen, Frances (1983)։ An Analytical Dictionary of Nahuatl։ Austin: University of Texas Press
- Lockhart, James (2001)։ Nahuatl as Written։ Stanford University Press
- Lumholtz, Carl (1987) [1900]։ Unknown Mexico, Explorations in the Sierra Madre and Other Regions, 1890-1898. 2 vols (reprint ed.)։ New York: Dover Publications
- Powell, Philip Wayne (1969)։ Soldiers, Indians, & Silver: The Northward Advance of New Spain, 1550-1600։ Berkeley, CA: University of California Press
- Secretariá de Turismo del Estado de Zacatecas (2005)։ «Zonas Arqueológicas» (իսպաներեն)
- Smith, Michael E. (1984)։ «The Aztlan Migrations of Nahuatl Chronicles: Myth or History?» (PDF online facsimile)։ Ethnohistory (Columbus, OH: American Society for Ethnohistory) 31 (3): pp.153–186։ ISSN 0014-1801։ JSTOR 482619։ OCLC 145142543։ doi:10.2307/482619