Վիքիպեդիա

Ռուսական ռազմանա՛վ, գնա գրողի ծոցը

«Ռուսական ռազմանա՛վ, գնա գրողի ծոցը» (ռուս.՝ Русский военный корабль, иди на хуй), համացանցային մեմ[1][2], արտահայտություն, որն արտաբերվել է 2022 թվականի փետրվարի 24-ին ուկրաինացի սահմանապահի կողմից՝ ի պատասխան ռուսական ռազմանավի անձնակազմի կողմից հանձնվելու վերաբերյալ առաջարկին։ Իրադարձությունը տեղի է ունեցել Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժման ժամանակ, երբ ռուսական ռազմանավը հարձակում էր նախապատրաստում Զմեյնի կղզու վրա։ Այդ ռուսական ռազմանավը ՌԴ Սևծովյան նավատորմի ֆլագմանական նավն էր՝ «Մոսկվա» հածանավը[2][3][4][5][6][7][8], իսկ արտահայտության հեղինակը՝ ուկրաինացի սահմանապահ Ռոման Վալենտինովիչ Գրիբովը[9][10]։

Վահանակ Դնիպրո քաղաքում։

Արտահայտությունն սկսել է ակտիվորեն կիրառվել տարբեր ոլորտներում. ԶԼՄ-ներում, մշակույթում, արվեստում, զանգվածային ակցիաների ժամանակ, ինչպես նաև պաշտոնատար անձանց, արտիստների և քաղաքական գործիչների հայտարարություններում ու խոսվածքում։

Ուկրաինան, ավելի ուշ, վերականգնում է կղզու նկատմամբ վերահսկողությունը։ Այդ կղզում ուկրաինական դրոշը դարձյալ ծածանվել է հունիսի 30-ին։ Ռոման Գրիբովը, գերությունից վերադառնալուց հետո, պարգևատրվում է[11]։ 2022 թվականի ապրիլի 14-ին «Մոսկվա» հածանավը կործանվում է։ Ուկրաինանական կողմը պնդում է, որ նավը շարքից դուրս է եկել իր հրթիռակոծության հետևանքով, իսկ ռուսական կողմը նշում, որ այն վնասվել է սպառազինության պայթյունի և դեպի նավահանգիստ դրա քարշարկման հետևանքով։ Անկախ փորձագետները ևս նշում են ուկրաինական կողմի վարկածը։ Ըստ դրա՝ 2022 թվականի ապրիլի 13-ին Ուկրաինայի ռազմածովային ուժերը «Նեպտուն» թևավոր հրթիռներով հարվածներ են հասցրել նավին[5][12][13][14]։

Պատմություն խմբագրել

Հիմնական հոդված՝ Մարտեր Զմեյնի կղզու համար

BBC-ի ռուսական ծառայության համաձայն՝ ռուսական ռազմանավի առաջարկը հետևյալն է եղել. «Զմեյնի կղզի։ Ես ռուսական ռազմանավն եմ։ Արյունահեղությունից խուսափելու համար՝ առաջարկում եմ զենքերը ցած դնել և հանձնվել։ Հակառակ դեպքում ձեր ուղղությամբ հարված կհասցվի։ Լսո՞ւմ եք, Զմեյնի։ Կապի ավարտ»[15]։

Փետրվարի 28-ին Ուկրաինայի ռազմածովային ուժերի հրամանատարական կազմը հայտարարեց, որ Զմեյնի կղզու ուկրաինացի զինվորականները ողջ են, բայց, ըստ առկա տվյալների, գտնվում են ռուսական գերության մեջ[15]։ Լրացուցիչ տեղեկատվություն այն մասին, թե արդյոք կղզում գտնվող ուկրաինացի զինվորականներին կհանձնվի Ուկրաինայի հերոսի կոչում, թե ոչ, ինչպես նաև այդ կոչումով արդյոք կպարգևատրվեն միայն զինվորականները, թե կղզում գտնվող բոլոր անձինք, հաջորդող շաբաթներին չէր փոխանցվում։

Մարտի 27-ին ռուսաստանցի լրագրողներին տված հարցազրույցում, որոնց թվում էին «Meduza-ի», «КоммерсантЪ-ի», «Новая газета-ի», «Дождь»-ի լրագրողները և «Зыгарь» յութուբյան ալիքի հեղինակ Միխայիլ Զիգարը, Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկին լրագրողների խնդրանքով անդրադարձել է ռուսական ռազմանավի պատմությանը և նշել, թե ինչ է իրականում այնտեղ տեղի ունեցել[16]։

  Մի մասը զոհվել է։ Մի մասն էլ գերեվարվել է... Վերջ։ Նրանք, որոնք գերեվարվել էին, փոխանակվել են։ Տեղի է ունեցել Ռուսաստանի Դաշնության զինվորականների հետ փոխանակում։ Ռուսաստանը կապի է դուրս եկել այդ առաջարկով։ Մենք, առանց մտածելու, նրանց փոխանակել ենք։ Ահա և վերջ։ Նրանք, որոնք զոհվեցին, զոհվեցին..., նրանք փաստացի հերոսներ են մեզ համար։ Իսկ նրանք, որոնք ողջ մնացին, տղերք, մենք փոխանակեցինք, և վերջ։ Մենք երկու փոխանակում ենք արել։  

Ընդհանուր առմամբ, ռուսական կողմի հետ փոխանակվել է Զմեյնի կղզու 19 զինվորական, այլ ոչ 13, ինչպես նշվում էր ի սկզբանե։ Նրանց թվում է նաև եղել Գրիբովը, որին վերագրվում է ռուսական ռազմանավին ուղղված արտահայտությունը։

Հանրային ընկալում խմբագրել

BBC-ի ռուսական ծառայությունը նշում է, որ «ուկրաինական սահմանապահների կողմից արտաբերված անպարկեշտ արտահայտությունը որոշ օգտատերեր սոցիալական ցանցերում դնում են իրենց օգտահաշիվների գլխավոր նկարների վրա»[15]։

Ամերիկյան Navy Times թերթը գրել է, որ սոցիալական ցանցերում ուկրաինացիներն այդ արտահայտությունն ընկալել են որպես համախմբման կոչ, իսկ այն տարածվել է ողջ աշխարհում Ուկրաինայի կողմնակիցների մոտ[17]։ Իր հերթին The Week լրատվական թերթը արտահայտությունը համեմատել է «Հիշիր Ալամո» արտահայտության հետ, որը 19-րդ դարում կիրառում էին Տեխասի միսիայի (միսիոներների համայնքի) պաշտպանները[18]։

Մշակույթի ռուսաստանցի պատմաբան Եվգենի Երմոլինը զուգահեռներ է անցկացրել հանձնվելու առաջարկին ուկրաինացի սահմանապահների պատասխանի և թուրք սուլթանին զապորոժցիների նամակի միջև[19]։

Կիրառում խմբագրել

 
Արտահայտությունը Դնեպր քաղաքի հանրային տրանսպորտի կանգառի էլեկտրոնային վահանակին։

Արտահայտությունն ակտիվորեն օգտագործվում է Ուկրաինայի ողջ տարածքում պաստառների և գովազդային վահանակների վրա[20]։ Բացի այդ, այն տարածված է նաև Լիտվայում (Վիլնյուս[21], Կաունաս[22], Կլայպեդա)։ Ինչպես գրում է «Ազատություն» ռադիոկայանը, այդ երկրում այս արտահայտությունը կիրառվում է «հայրենասիրական և քարոզչական երանգ» հաղորդելու համար[20]։

Փոստային նամականիշ խմբագրել

 
«Ռուսական ռազմանավ, գնա՛…, Փա՜ռք Ուկրաինային» W փոստային նամականիշը

«Укрпочта»-ի գլխավոր տնօրենը մրցույթ էր հայտարարել այս թեմայով փոստային նամականիշի դիզայնի լավագույն նախագծի համար։ Մրցույթի շրջանակներում հանրության ներկայացվել է 50 տարբերակ և հաղթող է ճանաչվել նավով տարբերակը[23]։ «Укрпочта»-ն արդեն 2022 թվականի մարտ ամսին սկսել է թողարկել այդ պատկերով փոստային նամականիշը։ Արտահայտության հեղինակ Ռոման Գրիբովը[23] և «Укрпочта»-ի գլխավոր տնօրեն Իգոր Սմիլյանսկին Կիևում գտնվող գլխավոր փոստատան շենքում ստորագրել են փոստային նամականիշերով առաջին հատուկ ծրարները[24]։

Ապրիլի կեսերի դրությամբ՝ թողարկվել է 700 000 փոստային նամականիշ, որից 200 000-ը ամրագրված է եղել Ռուսաստանի կողմից բռնազավթված ուկրաինական տարածքների համար, այդ թվում Ղրիմի։ Շապիկի հետ միասին նամականիշի երկու էջ փոխանցվել է Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Բորիս Ջոնսոնին՝ ի նշան Ուկրաինային բրիտանական աջակցության[23]։

Թատրոն խմբագրել

Արտահայտությանը միանգամից արձագանքել է Կիևի «DSP» թատերական միությունը՝ բեմադրելով «Հինգ խոսքի» թատերականացված տարբերակը[19][25]։

Առևտրային նշան խմբագրել

2022 թվականի մարտի 17-ին World Trademark Review (WTR) ամսագիրը հայտնել էր, որ Գրիբովի իրավաբանաններն իր ընտանիքի և ուկրաինացի զինվորականների միջոցով հայտ են ներկայացրել ԵՄ-ում այս առևտրային նշանի գրանցման համար ինչպես կյուրեղատառ, այնպես էլ՝ լատինատառ[26]։ Իրավաբանները WTR-ին պարզաբանել են, որ հայտ ներկայացնելու պատճառը ԱՄՆ-ից և Լիտվայից հագուստ արտադրող ընկերությունների համանման հայտերից պաշտպանվելու անհրաժեշտությունն է, որոնք նույնպես փորձել են այդ կարգախոսը գրանցել որպես ապրանքային նշան[26]։

Աշխարհում խմբագրել

  •  
    Փողոցային ցուցարարները պաստառներով շարժվում են Հելսինկիում՝ 2022 թվականին Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժումից հետո։ Պաստառներին գրված են «Պուտլեր կապուտ», «Ռուսական ռազմանա՛վ, գնա գրողի ծոցը», «Աջակցի՛ր Ուկրաինային»…
  •  
    Բողոքի ցույց Մաաստրիխտում (Նիդերլանդներ) Ուկրաինայում պատերազմի դեմ (2022 թվականի փետրվարի 26)
  •  
    Պոզնանում (Լեհաստան) ընդդեմ Ուկրաինայի ինքնիշխան տարածքի Ռուսաստանի Դաշնության ռազմական միջամտության դեմ բողոքի ակցիայի մասնակիցներն ակտիվորեն օգտագործում են հայտնի արտահայտությունը (2022 թվականի փետրվարի 26)։
  •  
    Հակապատերազմական ակցիա Բռնոյում (Չեխիա)։ Կարգախոսը տարածվում է ռուսերենով (2022 թվականի փետրվարի 27)։
  •  
    Բողոքի ակցիա Թել Ավիվի Խա-Բիմա հրապարակում ընդդեմ Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժման։
  •  
    Արտահայտության կիրառմամբ բողոքի ակցիա Կոլումբուսում (Օհայո նահանգ, ԱՄՆ) ի աջակցություն Ուկրաինայի (2022 թվականի փետրվարի 26)։
  •  
    Արտահայտությունը պաստառի վրա, Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիա։
  •  
    Գրվածք Լիտվայի Կաունաս քաղաքում։

Տես նաև խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Andrew Keen (2022 թ․ մարտի 4). «"Go Fuck Yourself." On Putin's Propaganda and the Week in Ukrainian Resistance». Literary Hub.
  2. ↑ 2,0 2,1 Евгений Жуков (2022 թ․ ապրիլի 14). «Минобороны РФ: Крейсер «Москва» затонул при буксировке». Deutsche Welle. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  3. ↑ «В Черном море загорелся крейсер «Москва». Власти Украины заявили о ракетном ударе по кораблю, Минобороны РФ — о пожаре и детонации боеприпаса». Meduza. 2022 թ․ ապրիլի 13. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 14-ին.
  4. ↑ Peter Suciu (2022 թ․ ապրիլի 21). «Moskva: The Story of Russia's Navy Warship That Ukraine Destroyed». 19FortyFive (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Sunken Russian warship Moskva: What do we know?». BBC News. 2022 թ․ ապրիլի 18. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  6. ↑ Sandboxx News (2022 թ․ ապրիլի 20). «Moskva: How Russia's Sunken Warship Will Change Naval Warfare Forever». 19FortyFive (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  7. ↑ Robert Farley (2022 թ․ ապրիլի 14). «Meet the Moskva: How Ukraine Nearly Sank Russia's Black Sea Flagship». 19FortyFive (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 26-ին.
  8. ↑ Steve Balestrieri (2022 թ․ մայիսի 2). «Putin Is Angry: Ukraine Sinks Two Russian 'Raptor' Patrol Boats». 19FortyFive (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 4-ին.
  9. ↑ «Ukraine Immortalizes "Russian Warship, Go Fuck Yourself" on a Postal Stamp».
  10. ↑ Sebastien Roblin (2022 թ․ մայիսի 5). «Snake Island: Where the Russian Navy Goes to Die». 19FortyFive (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 6-ին.
  11. ↑ Sauer, Pjotr (2022 թ․ մարտի 29). «Ukraine gives medal to soldier who told Russian officer to 'go fuck yourself'». The Guardian. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 31-ին.
  12. ↑ Jack Buckby (2022 թ․ ապրիլի 20). «Neptune: The Missile That Killed Russia's Moskva Warship». 19FortyFive (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 29-ին.
  13. ↑ Brent M. Eastwood (2022 թ․ ապրիլի 20). «How the Moskva Was Sunk: Meet Ukraine's Neptune Anti-Ship Missile». 19FortyFive (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 29-ին.
  14. ↑ Peter Suciu (2022 թ․ ապրիլի 21). «Moskva: The Story of Russia's Navy Warship That Ukraine Destroyed». 19FortyFive (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 29-ին.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Герои мема «Русский военный корабль, иди на…» с острова Змеиный живы, но взяты в плен // Русская служба Би-би-си, 25.02.2022.
  16. ↑ ««Это не просто война. Всё гораздо хуже». Интервью Владимира Зеленского». Meduza. 2022 թ․ մարտի 28. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 3-ին.
  17. ↑ Geoff Ziezulewicz (2022 թ․ փետրվարի 25). «Ukrainians trapped on Snake Island to the Russians demanding their surrender: 'go f*ck yourself.'». Navy Times (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 25-ին.
  18. ↑ Weber, Peter (2022 թ․ փետրվարի 25). «How 'Russian warship, go f--k yourself' became Ukraine's 'Remember the Alamo!'». The Week (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 25-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 Ермолин Е. А. (2022-02-28). «Русский военный корабль плывет в вечность» (ռուսերեն). Zeitung Aussiedlerbote. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 7-ին.
  20. ↑ 20,0 20,1 «Ukraine: Signs Of War». Радио Свобода/RadioFreeEurope/RadioLiberty (անգլերեն). 2022 թ․ հունիսի 30. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 3-ին.
  21. ↑ Reklamos stenduose – garsioji Ukrainos pasieniečių frazė - MadeinVilnius.lt - Vilniaus naujienų dienoraštis
  22. ↑ Legendinė ukrainiečių frazė — ir Kaune: stendo savininkas sulaukė įvairių reakcijų | 15min.lt
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 «'Russian warship, go …!': Ukrainians queue for stamp celebrating act of defiance». The Guardian. 2022 թ․ ապրիլի 19.
  24. ↑ Ukrainische Post zeigt Russland mit neuer Briefmarke den Stinkefinger. In: focus.de. 13 April 2022, retrieved 14 April 2022. (in German)
  25. ↑   Русский военный корабль иди нах… (текст Александра Смелянская) — театральна спільнота DSP (26 лют. 2022 р.)
  26. ↑ 26,0 26,1 Lince, Tim (2022 թ․ մարտի 17). «Ukrainian Snake Island soldier seeks trademark for iconic phrase, as major brand challenges grow in Russia». Վերցված է 2022 թ․ մարտի 31-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռուսական_ռազմանա՛վ,_գնա_գրողի_ծոցը&oldid=9451690» էջից