Ռոլանդ Միչեներ (անգլ.՝ Roland Michener, ապրիլի 19, 1900(1900-04-19)[1][2], Lacombe, Ալբերտա, Կանադա - օգոստոսի 6, 1991(1991-08-06)[1][2], Տորոնտո, Կանադա), կանադացի քաղաքական գործիչ, թագավորական փաստաբան։ 1953-1962 թվականներին Կանադայի Համայնքների պալատի պատգամավոր առաջադիմական Պահպանողական կուսակցության դրոշների ներքո և 1967-1974 թվականներին Կանադայի 20-րդ գեներալ-նահանգապետը։

Ռոլանդ Միչեներ
 
Կուսակցություն՝ Progressive Conservative Party of Ontario? և Կանադայի առաջադիմական պահպանողական կուսակցություն
Կրթություն՝ Հարթֆորդ Քոլեջ և Ալբերտայի համալսարան
Մասնագիտություն՝ փաստաբան, դիվանագետ և քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր ապրիլի 19, 1900(1900-04-19)[1][2]
Ծննդավայր Lacombe, Ալբերտա, Կանադա
Վախճանի օր օգոստոսի 6, 1991(1991-08-06)[1][2] (91 տարեկան)
Վախճանի վայր Տորոնտո, Կանադա
Քաղաքացիություն  Կանադա
Հայր Edward Michener?
Ամուսին Norah Michener?
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Միչեները ծնվել և կրթություն է ստացել Ալբերտայում։ 1917 թվականին ծառայել է Թագավորական ռազմաօդային ուժերում[4] (մինչև 1924 թվականը Կանադայում ռազմաօդային ուժերի առանձին ստորաբաժանում չի եղել)։ Ստացել է բարձրագույն կրթություն և ընդունվել Օքսֆորդի համալսարան, որտեղ ստացել է մագիստրոսի աստիճան, ինչպես նաև ակտիվորեն զբաղվել է սպորտով՝ հոկեյ խաղալով։ Հետագայում Միչեները վերադարձել է Կանադա և աշխատել որպես իրավաբան։ 1957 թվականին ընտրվել է Համայնքների պալատ և 1962 թվականին դարձել խորհրդարանի այդ աստիճանի խոսնակը։ 1964-1967 թվականներին աշխատել է տարբեր դիվանագիտական ներկայացուցչություններում։

1962 թվականի հոկտեմբերի 15-ին Միչեները երդվել է Կանադայի թագուհու գաղտնի խորհրդին[5]։ Այդ կապակցությամբ նա ստացել է համապատասխան կոչում՝ պատվավոր, սակայն, լինելով գեներալ-նահանգապետ, Միչեները ստացել է ցմահ շրջանառության բարձրագույն ձև՝ պատվավոր, արժանավոր։ Մահացել է 1991 թվականի օգոստոսի 6-ին՝ գտնվելով Քինգսթոնի Քուինս համալսարանի կանցլերի պաշտոնում։

Երիտասարդություն խմբագրել

 
Ռոլանդ Միչեների տունը Լակոմբեում մշակութային ժառանգության հուշարձան է[6]

Ծնվել է Լակոմբեում (Ալբերտա նահանգ)[7][8]։ Մայրը՝ Մերի Ռոլանդն էր, հայրը՝ Էդվարդ Միչեները, ով հետագայում դարձել է հայտնի քաղաքական գործիչ, Ալբերտայի Օրենսդիր ժողովի ընդդիմության առաջնորդ, սենատոր։ Սովորել է Ալբերտայի համալսարանում, որտեղ ստացել է արվեստի բակալավրի աստիճան։ Այնտեղ նա խաղացել է Օքսֆորդի համալսարանի հոկեյի ակումբում, ծանոթացել է Կանադայի ապագա վարչապետ Լեսթեր Փիրսի հետ, ով հետագայում կարևոր դեր է խաղացել Միչեների նշանակման գործում։ Ավարտելուց հետո նա ստացել է քաղաքացիական իրավունքի բակալավրի աստիճան և վերադարձել է Կանադա, բնակություն է հաստատել Տորոնտոյում։ Ավելի ուշ նա դարձել է Օնտարիոյի Գործադիր խորհրդի անդամ, տեղական ինքնակառավարման մարմինների Մանիտոբայի Թագավորական հանձնաժողովի նախագահ[4]։

1927 թվականի փետրվարի 26-ին Միչեներն ամուսնացել է Նորա Ուիլիսի հետ, զույգը երեք դուստր է ունեցել[7]։

Քաղաքական գործունեություն խմբագրել

1943 թվականին Միչեները մասնակցել է Օնտարիոյի համընդհանուր ընտրություններին՝ «Առաջադիմական պահպանողականների» կուսակցության հովանու ներքո, սակայն պարտվել է «ֆեդերացիայի կոոպերատիվ համագործակցություն» կուսակցությունից Վիլյամ Դենիսոնին[9]։ Մինեչերը այս անգամ կրկնել է փորձը 1945 թվականին և հաղթանակ է տարել՝ Օրենսդիր ժողովում տեղ ստանալով[10]։ Հետագայում նա նշանակվել է Ալբերտայի փոխնահանգապետ՝ վարչապետի հանձնարարականով։ Ավելի ուշ նա զբաղեցրել է Օնտարիոյի նահանգի նահանգապետի քարտուղարի պաշտոնը։ Նրա խնդիրն օրակարգերի և այլ ընթացիկ աշխատանքիների ձևակերպումն էր։ 1948 թվականին նա կրկին հաղթել է գավառական ընտրություններում, սակայն, որոշել է դուրս գալ դաշնային մակարդակով։

1949 թվականին Միչեներն առաջին անգամ փորձել է մտնել Համայնքների պալատ, սակայն, ինչպես առաջին գավառական ընտրություններում, պարտվել է։ Նա հասարակությունից դուրս է մնացել մինչև 1953 թվականը, երբ վերջապես տեղ է զբաղեցրել Համայնքների պալատում։ Թեև Միչեներին չէր առաջարկվում մտնել վարչապետի կաբինետի կազմի մեջ, նա նշանակվել է Համայնքների պալատի խոսնակ։

1963 թվականի դաշնային ընտրություններում հաղթանակ է տարել Միչեների հին ընկեր Լեսթեր Փիրսոնի կուսակցությունը, որի արդյունքում նա դարձել է վարչապետ։ Ընդամենը մեկ տարի անց Լեսթերը խնդրել է Ժորժ Վանյեին նշանակել Հնդկաստանի գերագույն կոմիսար[11], նա այդ դիվանագիտական պաշտոնում աշխատել է 6 ամիս (1964 թվականի հուլիսի 9-ից)։ Լեսթերը Միչեներին հավաստիացնում էր, որ նա կհամարվի գեներալ-նահանգապետի պաշտոնի գլխավոր թեկնածուներից մեկը, երբ վերադառնա Կանադա[12]։ Առողջական վատթարացման պատճառով Ժորժ Վանյեն հեռացել է փոխնախագահի պաշտոնից և Եղիսաբեթ IIին խորհուրդ է տվել իր պաշտոնում Ռոլանդին։ Մարտի 5-ին Վանյեն մահացել է Ռիդո հոլում, մահից հետո Կանադայում թագուհու վարչակազմի ժամանակավոր ղեկավար է դարձել Կանադայի գլխավոր դատավոր Ռոբեր Թաշրոն։

Կանադայի գեներալ-նահանգապետ խմբագրել

1967 թվականի մարտի 29-ին Միչեները հրաման է ստացել անհապաղ վերադառնալ Կանադա, քանի որ Եղիսաբեթ II թագուհին մեծ կնիքով նրան նշանակել էր գեներալ-նահանգապետ Ժորժի վերջին խնդրանքով[13][14]։ «Ես չեմ կարծում, որ ինչ-որ մեկը երկրի ներսում կամ նրա սահմաններից դուրս ավելի լավ էր մոտենում, քան Միչեները... մարդիկ պարզապես զգում էին, որ դա հաջող հանձնարարություն էր»[15]։ Ապրիլի 17-ին նա երդվել է Սենատում։

 
Միչեներն ողջունում է Օնտարիոյի քոլեջի ուսանողներին

Կանադայում պաշտոնն ստանձնելուց տասը օր անց նա պետք է պաշտոնապես բացեր Մոնրեալի Էքսպո-67 համաշխարհային ցուցահանդեսը։ Տոնավաճառին պետք է մասնակցեին 53 պետությունների առաջնորդներ, ինչպես նաև բազմաթիվ բարձրաստիճան պաշտոնյաներ։ Դիվանագիտական արձանագրության համաձայն՝ Միչեները, որպես գեներալ-նահանգապետ, պարտավոր էր հանդիպել յուրաքանչյուրին և դիվանագիտական բանակցություններ վարել։ Հյուրերի թվում էին ԱՄՆ նախագահ Լինդոն Ջոնսոնը, Գրեյս Քելլին, Ժակլին Քենեդին, Հայլե Սելասիեն, Ֆրանսիայի նախագահ Շառլ դը Գոլը և այլք[16]։

1967 թվականի հուլիսի 1-ին ստեղծվել է Կանադայի շքանշանը, և Միչեները դարձել է նրա առաջին սեփականատերը։ 1972 թվականի հուլիսի 1-ին ստեղծվել է Կանադական «Ռազմական արժանիքների համար» շքանշանը, և Միչեները դարձել է նրա առաջին սեփականատերը[17]։

 
Ձախից աջ՝ Բերնարդ Լիպե-Բիստերֆելդսկին, Յուլիանան և Միչեների կինը՝ Նորան։ Ամստերդամ, 1971 թվականի ապրիլի 14

Միչեները դարձել է առաջին գեներալ-նահանգապետը, որն այցելել է Տրինիդադ և Տոբագո իր անունից, այլ ոչ թե Գեորգ VI-ի և Եղիսաբեթ II-ի անունից, ինչպես նախկինում։ Հոկտեմբերին Ռոլանդը մեկնել է Իրան՝ մասնակցելու Պարսկական կայսրության 2500-ամյակի տոնակատարությանը։ Մեկնելուց առաջ բարձր շրջանակներում տարաձայնություններ են առաջացել, սակայն հաջող այցից հետո նման ուղևորություններ տեղի են ունեցել դեպի համագործակցության այլ երկրներ։

Ժառանգություն խմբագրել

Միչեները գեներալ-նահանգապետի դերում հիմնադրել է երկու մրցանակ, որոնք հետագայում կհանձնվեն շատ հայտնի կանադացիներին՝ արտացոլելով ձկնորսության նկատմամբ իր հետաքրքրությունը, ստեղծել է «Michener Tuna» գավաթը։ Բազմաթիվ լրագրողների հետ իր ամուր հարաբերությունները ցուցադրելու համար նա հիմնադրել է իր «Լրագրության համար» մրցանակը։ Միչեները նաև հայտնի է նրանով, որ պատմության ընթացքում դարձել է երկրորդ կանադացին, որը երբևէ թագավորական վիկտորիանական շղթա է հանձնել անձամբ Թագուհի Եղիսաբեթ II-ին երկար ծառայության համար։

Հետագա կյանք խմբագրել

Միչեների նահանգապետ դառնալուց հետո նրա կինը տեղափոխվել է Տորոնտո։ Նա եղել է բարեգործական և մշակութային կազմակերպությունների տնօրենների խորհրդի անդամ, 1973-1980 թվականներին եղել է Քինգսթոնի Քուինս համալսարանի կանցլերի պաշտոնում։ Որպես օրինակ, 80 տարեկան հասակում, նա բարձրացել է Միչիներ լեռան գագաթը։

1980-ականներին նա սկսել է հոգ տանել իր կնոջ մասին այն բանից հետո, երբ նա հիվանդացել է ալցհեյմերով։ Նա մահացել է 1987 թվականի հունվարի 12-ին[18] Տորոնտոյում, իսկ Միչեները՝ 1991 թվականի օգոստոսի 6-ին։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://lop.parl.ca/sites/ParlInfo/default/en_CA/People/Profile?personId=14160
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html#c154959
  4. 4,0 4,1 «The Michener Institute > About Michener > Biography of D. Roland Michener». The Michener Institute. 2007. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 11-ին.
  5. Privy Council Office (2008 թ․ հոկտեմբերի 30). «Information Resources > Historical Alphabetical List since 1867 of Members of the Queen's Privy Council for Canada > M». Queen's Printer for Canada. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 30-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 11-ին.
  6. «Roland Michener House». The Canadian Register of Historic Places. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 17-ին.
  7. 7,0 7,1 «A History of the Campus and Its People > People in Queen's History > Chancellors since 1877 > The Rt Hon Daniel Roland Michener (1900-1991)». Queen's University. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 12-ին.
  8. Parker, C.W. Who's who in Canada: an illustrated biographical record of men and women of the time. — Toronto: International Press Limited, 1914. — Т. 6—7. — С. 960.
  9. Canadian Press (1943 թ․ օգոստոսի 5). «Ontario Election Results». The Gazette. Montreal. էջ 12.
  10. Canadian Press (1945 թ․ հունիսի 5). «How Ontario Electors Voted in all 90 Ridings». The Toronto Daily Star. Toronto. էջ 5. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 3-ին.
  11. Department of Foreign Affairs and International Trade. «About the Department > Canadian Heads of Posts Abroad from 1880 > India». Queen's Printer for Canada. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 11-ին.
  12. Department of Foreign Affairs and International Trade. «About the Department > Canadian Heads of Posts Abroad from 1880 > Nepal». Queen's Printer for Canada. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 22-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 11-ին.
  13. Office of the Governor General of Canada. «Governor General > Former Governors General > The Right Honourable Daniel Roland Michener». Queen's Printer for Canada. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 11-ին.
  14. «Canada Gazette volume 101, number 16, 22 April 1967». Library and Archives Canada. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 1-ին.
  15. Milnes, Arthur (2010 թ․ մայիսի 5). «Have we found our next Governor General?». Toronto Star. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 5-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ postscript (link)
  16. Quebec Bureau (1967 թ․ հուլիսի 24). «Quebec gives de Gaulle, warm reserved welcome». The Globe and Mail. Toronto. էջեր 1, 10.
  17. Mailbox // Royal Insight Magazine. — London: Queen's Printer. — № April 2006. — С. 3. Архивировано из первоисточника 16 Մայիսի 2008.. — «.».
  18. Delacourt, Susan (1987 թ․ հունվարի 14), «Norah Michener: Philosopher enhanced Rideau Hall», The Globe and Mail, էջ A17

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոլանդ Միչեներ» հոդվածին։