Ռոդի Դոյլ (անգլ.՝ Roddy Doyle, մայիսի 8, 1958(1958-05-08)[1][2][3][…], Դուբլին, Իռլանդիա[2]), իռլանդացի գրող, դրամատուրգ և սցենարիստ։ Բնակվում է Մոնտե Կառլոյում։

Ռոդի Դոյլ
անգլ.՝ Roddy Doyle
Ծնվել էմայիսի 8, 1958(1958-05-08)[1][2][3][…] (65 տարեկան)
ԾննդավայրԴուբլին, Իռլանդիա[2]
Մասնագիտությունսցենարիստ, գրող, վիպասան, դրամատուրգ, դասախոս, մանկագիր և ուսուցիչ
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն Իռլանդիա[2]
ԿրթությունԴուբլինի համալսարանական քոլեջ
Ուշագրավ աշխատանքներPaddy Clarke Ha Ha Ha?, The Commitments?, The Woman Who Walked into Doors?, Paula Spencer?, The Van? և The Snapper?
ԱնդամակցությունԹագավորական գրական ընկերություն և Passion Machine?
Պարգևներ
ԱմուսինBelinda Mary Alden Moller?
ԶավակներRory Doyle?[5], Jack Doyle?[5] և Kate Doyle?[5]
 Roddy Doyle Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1958 թվականին Դուբլինում և մեծացել Կիլբարակ քաղաքում միջին խավի ընտանիքում[6]։ Նրա մայրը՝ Իտա Բոլգեր Դոյլը, գրող Մեյվա Բրեննանի զարմուհին էր[7] : Մանուկ հասակում հաճախել է Սատոնում գտնվող Սուրբ Ֆինտանի ավագ դպրոց (անգլ.՝ St. Fintan’s Christian Brothers School)։ Այնուհետև ուսանել է Դուբլինի Իռլանդական ազգային համալսարանում, որն ավարտել է՝ ստանալով արվեստի բակալավրի աստիճան։ Տասնչորս տարի շարունակ աշխարհագրություն է դասավանդել Դուբլինի Կիլբարիկ արվարձանում։ 1993 թվականին դադարել է մանկավարժական գործունեությամբ և զբաղվել գրականությամբ[8] :Նրա անձնական նշումները և աշխատանքային գրքերը պահվում են Իռլանդիայի ազգային գրադարանում[9]։ Նա նաև մասնակցել է տեղական գործերին, այդ թվում ՝ հանրագիր Է ստորագրել ի պաշտպանություն լրագրող Սյուզան Բրինի, որին սպառնում էր բանտարկություն՝ դատարանում իր աղբյուրները չհրապարակելու և Դուբլինի քաղաքային խորհրդի՝ 9 ոտնաչափ բարձր պատնեշներ կառուցելու փորձին ընդդեմ բողոքի ակցիային մասնակցելու համար[10][11][12][13]

1987 թվականին Դոյլը ամուսնացել է Բելինդա Մոլլերի ՝ Իռլանդիայի նախկին նախագահ Էրսկին Չայլդերսի թոռնուհու հետ[14]։ Նրանք ունեն երեք երեխա։

Դոյլը աթեիստ է[15]։

Ստեղծագործություններ խմբագրել

Հանրաճանաչ է դարձել 1987 թվականին, երբ լույս է տեսել «Կոմիտմենտս խումբը» (անգլ.՝ «The Commitments») վեպը, որն էկրանավորվել է երեք տարի անց։ 1993 թվականին «Պեդի Կլարկ հա-հա-հա» (անգլ.՝ «Paddy Clarke На На На») վեպն ստացել է Բուքերյան մրցանակ և թարգմանվել տասնինը լեզուներով։ Դոյլի վեպերը հարուստ են երկխոսություններով, ժարգոնային բառապաշարով, հասարակաբանությամբ։ Նրա կերտած կերպարները «երրորդ աշխարհի» «բնորոշ երկրի» (դրանցից մեկը Իռլանդիա է անվանվել) հասարակ մարդիկ են։

Վեպեր մեծահասակների համար խմբագրել

Դոյլի Առաջին երեք վեպերը՝ «Պարտավորությունները» (1987), «Սնապերը» (1990), «Ֆուրգոնը» (1991), «Բարիթաունի եռերգության» մասերն են։ Եռերգությունը Ռեբիթի ընտանիքի մասին է։ Բոլոր երեք վեպերով նկարահանվել են հաջողված ֆիլմեր։

«Պարտավորությունները» դուբլինյան դեռահասների խմբի մասին է։ Ջիմի Ռեբիթ կրտսերի գլխավորությամբ, նրանք որոշում են Ուիլսոն Պիկետի ավանդույթներով սոուլ-խումբ ստեղծել։ Վեպը ֆիլմի է վերածվել 1991 թվականին։ «Սնապերը», որը նկարահանվել է 1993 թվականին,պատմում է Ջիմի քրոջ ՝ Շարոնի մասին, որը հղիացել է։

Նա վճռական է երեխա ունենալու հարցում, սակայն հրաժարվում է բացահայտել հոր ընտանիքին։ «Ֆուրգոնը», որը 1991 թվականին առաջադրվել է Բուքերյան մրցանակի և նկարահանվել է 1996-ին, Ջիմի ավագի և նրա ընկեր Բիմբոնի մասին է։ Նրանք հեռացվել են աշխատանքից։ Երկուսով գնում են ձկով և տապակած կարտոֆիով օգտագործված ֆուրգոն և սկսում են իրենց սեփական բիզնեսը։  

Դոյլի հաջորդ վեպը նվիրված է ավելի մութ թեմաների։ «Կինը, որը մտավ դռնով» վեպը, որը հրապարակվել է 1996 թվականին, ներկայացնում է ծեծված կնոջ՝ Պոլա Սպենսերի պատմությունը։ Չնայած իր ամուսնու ագրեսիվ պահվածքին՝ կինը պաշտպանում է նրան՝ օգտագործելով դասական արդարացում. «Ես մտա դուռնով»։ 10 տարի անց գլխավոր հերոսը վերադառնալու է « Պաուլու Սպենսեր» գրքում, որը հրապարակվել է 2006 թվականին ։

Դոյլի՝ մեծահասակների համար գրած վերջին եռերգությունը «Վերջին նորությունների ժողովածու» - ն է, որը պատմում է գլխավոր հերոս Հենրի Սմարթի մի քանի տասնամյակներում կատարած արկածների մասին։ «Հենրի անունով աստղը» (հրատարակվել է 1999 թվականին) շարքի առաջին գիրքն է, որում պատմվում է Հենրի Սմարթի ՝ IRA կամավորի և 1916 թ.Զատկի ապստամբության դեմ մարտիկի պատմությունը, Դուբլինում նրա ծնվելուց մինչև նրա չափահաս կյանքը, երբ նա հայր է դարձել։ « Օ, խաղա այս բանը» գրքում (2004 թ.) շարունակվում է Հենրիի պատմությունը Ամերիկայում 1924 թվականին ՝ սկսվելով Նյու Յորքի Ստորին Արևելքում, որտեղ իր սենդվիչի տախտակները տանելու համար վարձում է երեխաներ՝ գրավելով տեղի մաֆիոզների ուշադրությունը։ Նա նաև մեկնում է Չիկագո, որտեղ դառնում է Լուի Արմսթրոնգի բիզնես գործընկերը։ « Մեռյալ Հանրապետություն» եռերգության վերջին վեպում Հենրին սցենար է գրում հոլիվուդյան ֆիլմի համար։ Նա վերադառնում է Իռլանդիա, և երբ հանգամանքները ստիպում են նրան վերականգնել իր կապերը ИРА -ի հետ, նրան առաջարկում են խնամակալի աշխատանք դպրոցում։

Դոյլը հաճախ է կարճ կոմիկական երկխոսություններ հրապարակում Ֆեյսբուքի իր էջում։

Վեպեր երեխաների համար խմբագրել

Նա նաև գրել է բազմաթիվ վեպեր երեխաների համար, այդ թվում ՝ «Մարսագնացի արկածները» շարքը[16] ]: Այդ շարքից են «Գիգլերի բուժումը»(2000), «Ռովերը փրկում է Սուրբ Ծնունդը» (2001) և «Միևնույն ժամանակ արկածներ»-ը (2004): Մանկական մյուս գրքերից են «Վայրի բնությունը»(2007 թ.) և «Մոր դեմքը» (2008):

Պատմություններ խմբագրել

  • "Վերականգնում" (2003 թվական)[17]
  • "Ստրուկը" (2000 թվական)[18]
  • "Ուսուցում" (2007 թվական)[19]
  • "Շունը" (2007)[20]
  • "Ցլամարտ" (2008 թվական)[21]
  • "Երեխան" (2004 թվական)[22]
  • "Քուն" (2008 թվական)[23]
  • "Բեմադրություն" (2009 թվական)[24]
  • "Մոխիր" (2010 թվական)[25]
  • "Ադամանդ" (2011 թվական)[26]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 jeugdliteratuur.org
  3. 3,0 3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. The Booker Prize 1993Booker Prize Foundation.
  5. 5,0 5,1 5,2 Lundy D. R. The Peerage
  6. «Հերոսի նման մի բան. հարցազրույց Ռոդդի Դոյլի հետ։». Գրական ակնարկ. 42 (4): 537–552. 1999 թվականի ամառ.
  7. Անժելա Բուրկե, Մեյվ Բրեննան. Հոմեսիկը Նյու Յորքում, 2004 թ., Counterpoint Books, Նյու Յորք։
  8. «The Times & The Sunday Times».
  9. Թելֆորդ, Լինդսի (21Դեկտեմբեր 2011). «Շեյմուս Հինին վերադառնում է տուն եւ անձնական նշումներ է նվիրաբերում Ազգային գրադարանին։». Irish Independent. Անկախ նորություններ եւ լրատվամիջոցներ. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  10. Օ ' Ռիգան, Մարկ. Roddy joins chorus of anger over flood barrier. ԱնկախԻռլանդական 17 հոկտեմբեր 2011.
  11. Nihill, Cian. "Over 3,000 attend flood defence plan protest at Clontarf" Արխիվացված 2013-03-07 Wayback Machine. The Irish Times. 17 October 2011.
  12. "Clontarf residents protest over flood wall plans". TheJournal.ie. 16 October 2011.
  13. Murphy, Cormac. 5,000 turn out with Roddy Doyle to fight 9ft flood wall. Evening Herald. 17 October 2011.
  14. «Eldest daughter of Erskine Childers». The Irish Times. 2014 թ․ մարտի 22.
  15. Չիլթոն, Մարտին։ «Ռոդի Դոյլի հարցազրույցը» Արխիվացված 2019-10-21 Wayback Machine: The Daily Telegraph- ը։ 22 Սեպտեմբերի 2011։ 53-ամյա Դուբլիները, որը հանդես գալով Telegraph Bath-ի մանկական գրականության 10-օրյա փառատոնի մեկնարկի ժամանակ, ասել է։ «Ես աթեիստ եմ, ուստի ենթադրում եմ, որ դա խնդրի մի մասն էր:Ուրվականի մասին, անկեղծ ասած, ես ոչ մի բանի չեմ հավատում։
  16. Ռոդի Դոյլ։ (2012)։ Ժամանակակից հեղինակների առցանց էջ։ Դեթրոյթ. Գեյլ։ Վերցված է http://go.galegroup.com/ps/i.do?id=GALE%7CH1000114801&v=2.1&u=ucdavis&it=r&p=LitRC&sw=w
  17. The New Yorker, 15 December 2003.Recuperation online text" (15 December 2003)
  18. Middle-aged man reads Cold Mountain and obsesses over a dead rat.
  19. Reflections of a spent, alcoholic teacher. The New Yorker, 2 April 2007. Teaching online text (2 April 2007)
  20. A man ponders the gradual erosion of his marriage. New Yorker, 5 November 2007. The Dog online text
  21. Four middle-aged friends from Ireland take a week's vacation in Spain and reflect on life. New Yorker, 28 April 2008. "Bullfighting online text"
  22. An insomniac is constantly plagued by intrusive visions of a boy. McSweeney's Enchanted Chamber of Astonishing Stories, 2004.
  23. A man admires his wife while she is sleeping, reflecting also on his life with her. The New Yorker, 20 October 2008, The Sunday Times, 15 February 2009."Sleep at the New Yorker" (20 October 2008), The Sunday Times online text
  24. A homeless Polish immigrant in Dublin comes to terms with money and his family. "San Francisco Panorama," 8 December 2009. Also, it was a work in progress published in monthly installments in Dublin immigrant magazine Metro Éireann, and recently Dublin immigrant magazine "Metro Eireann" web site Արխիվացված 12 Մարտ 2009 Wayback Machine
  25. "The New Yorker", 24 May 2010 online text
  26. March 2011 Brilliant written by Roddy Doyle for St. Patrick’s Festival Parade 2011 & Dublin UNESCO City of Literature Արխիվացված 21 Մարտ 2012 Wayback Machine Full text on Doyle's website

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոդի Դոյլ» հոդվածին։