Վիքիպեդիա

Ջորջ Աղաջանյան

Ջորջ Կ. Աղաջանյան (անգլ.՝ George K. Aghajanian, ապրիլի 14, 1932(1932-04-14), Բեյրութ, Լիբանան - 2023), Եյլի համալսարանի բժշկական դպրոցի (Նյու Հեյվեն, Կոնեկտիկուտ նահանգ) հոգեբուժության հետազոտությունների հիմնադրամի պրոֆեսոր, էմերիտուս[3]։ Նյարդադեղագիտության ոլորտի ռահվիրաներից։ Եղել է նաև NARSAD գիտական խորհրդատվական խորհրդի անդամ[4]։

Ջորջ Աղաջանյան
Ծնվել էապրիլի 14, 1932(1932-04-14)
Բեյրութ, Լիբանան
Մահացել է2023
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտություննյարդակենսաբան և neuropharmacologist
Հաստատություն(ներ)Եյլի բժշկական դպրոց
Ալմա մատեր
Պարգևներ

Վաղ կյանք և կրթություն խմբագրել

Ջորջ Աղաջանյանը ծնվել է 1932 թվականի ապրիլի 14-ին Լիբանանի մայրաքաղաք Բեյրութում։ Բակալավրի աստիճանը ստացել է Կոռնելի համալսարանում, որին հաջորդել է Եյլի համալսարանում ստացած բժշկության դոկտորի կոչումը։

Հետազոտություններ և կարիերա խմբագրել

Աղաջանյանը հետազոտել է LSD-ի (գերմ.՝ Lysergsäurediethylamid-ից) ազդեցությունը գլխուղեղի վրա, նրա առաջացրած Զգայապատրանքները[5], նաև բացահայտել է ատիպիկ հոգեմետ դեղամիջոցների թերապևտիկ մեխանիզմը[6]։ Նա նաև հայտնաբերել է, որ սերոտոնինի (5-HT) կիրառումը[7] հանգեցնում է մեծ ուղեղի կեղևի և անցումային կեղևի բրգաձև նեյրոնների հաճախության և ամպլիտուդի աճի՝ առնետի ուղեղի կտրվածքում ամբողջական բջիջների ներդրման միջոցով։ Ջորջ Աղաջանյանը հետազոտություններ է կատարել նաև հոգեմետ դեղերի և նեյրոտրանսմիտերների կառուցվածքի և մեխանիզմի վերաբերյալ[8]։

Կարիերայի սկզբնական շրջանում Աղաջանյանը Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների բանակի բժշկական սպա էր[9]։ Նա ծառայել է տարբեր պաշտոններում Եյլի բժշկական դպրոցում, այդ թվում լինելով հոգեբուժության ասիստենտ, հոգեբուժության և դեղագիտության պրոֆեսոր, հոգեբուժության հետազոտությունների հիմնադրամի պրոֆեսոր[3]։

Մրցանակներ և պարգևներ խմբագրել

Աղաջանյանը ստացել է նյարդահոգեբուժական դեղագործության միջազգային քոլեջի CINP Pioneer մրցանակը[10]։ Շիզոֆրենիայի վերաբերյալ հետազոտությունների համար նա արժանացել է նաև Լիբերի մրցանակին[11]։ Աղաջանյանին շնորհվել են նաև Daniel H. Efron Research և Julius Axelrod Mentorship մրցանակները՝ նյարդահոգեբուժական դեղագործության ամերիկյան քոլեջից[12][13], Շեելեյի մրցանակը Շվեդիայի դեղագործական ակադեմիայի կողմից[14] և Heffter մրցանակը՝ Heffter Research ինստիտուտի կողմից[15] և ընտրվել է Բժշկական ազգային ակադեմիայի անդամ[16]։

Ընտրյալ հրապարակումներ խմբագրել

  • George K Aghajanian: Modeling "psychosis" in vitro by inducing disordered neuronal network activity in cortical brain slices. Psychopharmacology.[17]
  • George Aghajanian, Benjamin S Bunney, and Philip S Holzman: Patricia Goldman-Rakic, 1937–2003. Neuropsychopharmacology.[18]
  • George K Aghajanian and Gerard J Marek: Serotonin model of schizophrenia: emerging role of glutamate mechanisms. Brain Research Reviews.[19]
  • George K Aghajanian and Gerard J Marek: Serotonin–Glutamate Interactions: A New Target for Antipsychotic Drugs. Neuropsychopharmacology.[6]
  • George K.Aghajanian and Gerard J Marek: Serotonin, via 5-HT2A receptors, increases EPSCs in layer V pyramidal cells of prefrontal cortex by an asynchronous mode of glutamate release. Brain Research.[20]
  • Ronald S Duman, George K Aghajanian, Gerard Sanacora, and John H Krystal: Synaptic plasticity and depression: new insights from stress and rapid-acting antidepressants. Nature Medicine.[21]
  • Ronald S Duman and George K Aghajanian: Neurobiology of Rapid Acting Antidepressants: Role of BDNF and GSK-3β. Neuropsychopharmacology.[22]
  • Ronald S. Duman and George K. Aghajanian: Synaptic Dysfunction in Depression: Potential Therapeutic Targets. Science.[23]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ https://www.apotekarsocieteten.se/en/scholarships-and-prizes/scheele-award-2/former-laureates/
  2. ↑ https://acnp.org/annual-meeting/honorific-grants/daniel-h-efron-research-previous-award-winners/
  3. ↑ 3,0 3,1 «George Aghajanian, MD». Yale School of Medicine. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  4. ↑ «Young Investigator Grant Program» (PDF).
  5. ↑ «PsycNET». psycnet.apa.org. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 Gerard J. Marek; Aghajanian, George K. (1999). «Serotonin–Glutamate Interactions: A New Target for Antipsychotic Drugs». Neuropsychopharmacology. 21 (2): S122–S133. doi:10.1016/S0893-133X(99)00106-2. ISSN 1740-634X.
  7. ↑ Aghajanian, G. K; Marek, G. J (1997 թ․ ապրիլի 1). «Serotonin Induces Excitatory Postsynaptic Potentials in Apical Dendrites of Neocortical Pyramidal Cells». Neuropharmacology. 36 (4): 589–599. doi:10.1016/S0028-3908(97)00051-8. ISSN 0028-3908. PMID 9225284.
  8. ↑ Psychotropic drugs and neurotransmitters, Վերցված է 2019-09-02-ին
  9. ↑ Medical school, military service and lsd, Վերցված է 2019-09-02-ին
  10. ↑ «Psychiatry@Yale June 2017». myemail.constantcontact.com. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  11. ↑ «George K. Aghajanian, M.D.». Yale School of Medicine. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  12. ↑ «Daniel H. Efron Research Previous Award Winners». ACNP. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  13. ↑ «Julius Axelrod Mentorship Previous Award Winners». ACNP. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  14. ↑ «Former Laurates». Apotekarsocieteten. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 29-ին.
  15. ↑ «Report from the Heffter Research Institute». maps.org. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
  16. ↑ «George K. Aghajanian, M.D.». National Academy of Medicine (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 29-ին.
  17. ↑ Aghajanian, George K. (2009 թ․ նոյեմբերի 1). «Modeling "psychosis" in vitro by inducing disordered neuronal network activity in cortical brain slices». Psychopharmacology. 206 (4): 575–585. doi:10.1007/s00213-009-1484-9. ISSN 1432-2072. PMC 2755104. PMID 19241062.
  18. ↑ Holzman, Philip S.; Bunney, Benjamin S.; Aghajanian, George (2003). «Patricia Goldman-Rakic, 1937–2003». Neuropsychopharmacology. 28 (12): 2218–2220. doi:10.1038/sj.npp.1300325. ISSN 1740-634X.
  19. ↑ Aghajanian, George K; Marek, Gerard J (2000 թ․ մարտի 1). «Serotonin model of schizophrenia: emerging role of glutamate mechanisms». Brain Research Reviews. 31 (2): 302–312. doi:10.1016/S0165-0173(99)00046-6. ISSN 0165-0173. PMID 10719157.
  20. ↑ Aghajanian, George K.; Marek, Gerard J. (1999 թ․ ապրիլի 17). «Serotonin, via 5-HT2A receptors, increases EPSCs in layer V pyramidal cells of prefrontal cortex by an asynchronous mode of glutamate release». Brain Research. 825 (1): 161–171. doi:10.1016/S0006-8993(99)01224-X. ISSN 0006-8993. PMID 10216183.
  21. ↑ Krystal, John H.; Gerard Sanacora; Aghajanian, George K.; Duman, Ronald S. (2016). «Synaptic plasticity and depression: new insights from stress and rapid-acting antidepressants». Nature Medicine. 22 (3): 238–249. doi:10.1038/nm.4050. ISSN 1546-170X. PMC 5405628. PMID 26937618.
  22. ↑ George K. Aghajanian; Duman, Ronald S. (2014). «Neurobiology of Rapid Acting Antidepressants: Role of BDNF and GSK-3β». Neuropsychopharmacology. 39 (1): 233. doi:10.1038/npp.2013.217. ISSN 1740-634X. PMC 3857657. PMID 24317309.
  23. ↑ Duman, Ronald S.; Aghajanian, George K. (2012 թ․ հոկտեմբերի 5). «Synaptic Dysfunction in Depression: Potential Therapeutic Targets». Science. 338 (6103): 68–72. doi:10.1126/science.1222939. ISSN 0036-8075. PMC 4424898. PMID 23042884.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջորջ_Աղաջանյան&oldid=9404271» էջից