Ուհան կամ Ուխան ( չինարեն հեշտ. 武汉 , պինին: Wǔhàn), քաղաք Չինաստանում։ Հուբեյ նահանգի վարչական կենտրոնն է։ Կազմավորվել է 1953 թվականին, Հանկոու, Հանյան և Ուչան քաղաքների միավորումից։ Բնակչությունը՝ 12 326 518 մարդ (2020)[1]։

Քաղաք
Ուհան
չինարեն՝ 武汉市
ԵրկիրՉինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան
Ներքին բաժանումJiang'an District?, Jianghan District?, Qiaokou District?, Hanyang District?, Wuchang District?, Qingshan District, Wuhan?, Hongshan District?, Dongxihu District?, Hannan District?, Caidian District?, Jiangxia District?, Huangpi District? և Xinzhou District?
Մակերես8569,15 կմ²
ԲԾՄ37±1 մետր
Բնակչություն12 326 518 մարդ (2020)[1]
Ժամային գոտիUTC+8
Հեռախոսային կոդ027
Փոստային դասիչ430000
Ավտոմոբիլային կոդ鄂A
Պաշտոնական կայքwuhan.gov.cn
Ուհան (Չինաստան)##
Ուհան (Չինաստան)

Գտնվում է Հանշույ և Յանցզի գետերի միախառնման տեղում․ Կարևոր տրանսպորտային հանգույց է, գետային խոշոր նավահանգիստ, ունի օդանավակայան։ Կան մետալուրգիական կոմբինատ, սննդի, թեթև արդյունաբերության ձեռնարկություններ, վագոնաշինություն, նավաշինություն, գյուղատնտեսական մեքենաշինություն, էլեկտրատեխնիկական, քիմիական և ցեմենտի արդյունաբերություն։ Արտադրվում են ծանր և տեքստիլ արդյունաբերության համար հաստոցներ, կաթսաներ, դարբնոցամամլիչային սարքավորումներ, մետաղե կառուցվածքներ, գնդառանցքակալներ։ Ուհանում է ՉԺՀ ԳԱ մասնաճյուղը։ Ունի ԳՀԻ–ներ, համալսարան, բուհեր։ 1957 թվականին Յանցզիի վրա կառուցվել է երկհարկանի կամուրջ։ Ուհանը հին քաղաք է։ Մ․ թ․ ա․ 1027-256 թվականներին այստեղ կազմավորվել է ավան։ 220-280 թվականներին ժամանակակից Ուհանի տեղում կատարվել է ինտենսիվ քաղաքաշինություն։13-14-րդ դարերին, Յուան դինաստիայի օրոք, Ուհանը դարձել է Հուբեյ նահանգի վարչական կենտրոնը։ 1938-1945 թվականներին Ուհանը զավթել են ճապոնական զորքերը։ Ազատագրել է Չինական ժողովրդա–ազատագրական բանակը, 1949 թվականին։

Ուհանը հանդիսանում է Չինաստանում 2019 թվականին ի հայտ եկած նոր կորոնավիրուսային վարակի էպիկենտրոն։

Ավտոմոբիլային արդյունաբերություն խմբագրել

Ուհանըը արտադրում է մեքենաների 10% -ը չինական շուկայի համար, գումարած զգալի քանակի բաղադրիչներ ամբողջ աշխարհի համար։ Ուհան քաղաքի ամենահայտնի ապրանքանիշը Չինաստանի ամենահին մեքենաների արտադրողներից մեկն է ՝ Dong Feng Motors, DFM։

Ուհանի ՀՆԱ-ն 2005-ին կազմել է 223,8 միլիարդ յուան, իսկ մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ-ն `26 հազար յուան (3245 ԱՄՆ դոլար)։ Ուհանը վերջերս ներգրավեց շուրջ 50 ֆրանսիական ներդրումային ընկերություններ, որոնք իրենց ներդրումն ունեցան Չինաստանում բոլոր ֆրանսիական ներդրումների մեկ երրորդից ավելին։

Քաղաքը շինարարական վերելք է ապրում։ Ամենաբարձր շենքը Minsheng Bank- ի 68 հարկանի շենքն է, և կառուցվում է 125 հարկանի Wuhan Greenland Center երկնաքերը, որը կլինի Չինաստանի հինգ ամենաբարձրահասակներից մեկը։

Լեզու խմբագրել

Ուհանի բնիկ ժողովուրդը խոսում է հյուսիսային չինարենի հարավ-արևմտյան բարբառով։

Կրթություն խմբագրել

Ուհանն ունի 8 ազգային և 14 պետական քոլեջներ և համալսարաններ։

Տրանսպորտ խմբագրել

Ուհանի մետրոն խմբագրել

2004-ի սեպտեմբերին Ուհանը դարձավ չինական վեցերորդ քաղաքը, որը կառուցեց մետրո (Պեկինից, Տյանցզինից, Շանհայից, Գուանչժոուից և Շենժենից հետո)։ Գծի առաջին 10,2 կմ-ը (10 կայարան) գտնվում են մակերեսի վրա։ Երկու գնացքների միջեւ նվազագույն ընդմիջումը 90 վայրկյան է։ 2010-ին առաջին գիծը տարածվեց 25 կայարանների վրա։

2012-ին 21 կայարանով երկրորդ գիծը բացվեց։

3-րդ գիծը բացվել է 2015 թվականի դեկտեմբերի 28-ին (24 կայարան 28 կմ հատվածում)։

2013-ի դեկտեմբերի 28-ին բացվեց 4-րդ գիծը `միացնելով Հանյանգ և Վուչանգ շրջանները (28 կայարան 33,2 կմ հատվածում)։

2016 թվականի դեկտեմբերի 28-ին U6 գիծը բացվեց Յանցզի գետի տակ գտնվող թունելի միջով ՝ միացնելով քաղաքի արեւելյան կողմում գտնվող Հանկու և Վուչանգ շրջանները (27 կայարան, գծի երկարությունը 36,1 կմ)։

7-րդ տողը բացվեց 2018-ի հոկտեմբերի 1-ին ՝ Չինաստանի ազգային օրը։

8-րդ տողը ուղևորների համար բացվել է 2017 թվականի դեկտեմբերի 26-ին։

11-րդ տողը բացվեց 2018 թվականի հոկտեմբերի 1-ին ՝ Չինաստանի կրթության օրը։

Yanglo Line- ը բացվեց 2017 թվականի դեկտեմբերի 26-ին։ Այն կապում է Houhu Boulevard- ը արևելյան արվարձանում գտնվող Jintai կայարանի հետ։

Օդանավակայան խմբագրել

Wuhan Tianhe օդանավակայանը 14 միլիոն ուղևոր է տեղափոխել 2012 թվականին (14-րդը Չինաստանի օդանավակայաններից) ։

2014-ի հուլիսի 30-ից China Southern- ը կանոնավոր չվերթներ է իրականացնում Մոսկվա - Ուհան - Գուանչժոու (ճանապարհի ժամանակը 8 ժամ)։

Երկաթուղային կայարաններ խմբագրել

Մինչ վերջերս Ուհանը սպասարկում էին երկաթուղային երկու մեծ կայարաններ ՝ Ուչանգում և Հանկուում։ Առաջին կամրջի կառուցումից առաջ գնացքները հեռանում էին Ուչանգից դեպի հարավ և Հանկուից դեպի հյուսիս, բայց այժմ երկու կայարաններն էլ սպասարկում են բոլոր ուղղությունները։

2009-ի դեկտեմբերին բացվեց նոր երկաթուղային կայարան ՝ 11 հարթակներով։ Այն տեղակայված է Յանցցի աջ (Ուչանգ) կողմում ՝ պատմական քաղաքի կենտրոնից մի քանի կիլոմետր հյուսիս-արևելք։ Կայանը բացվեց միաժամանակ Wuhan-Guangzhou արագընթաց արագընթաց գնացքի գործարկմանը։ 2012-ին բացվեց Ուհանից Պեկին արագընթաց մայրուղին։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։