Նիկոլայ Կեցխովելի
Նիկո (Նիկոլայ Նիկոլաևիչ) Կեցխովելի (վրաց.՝ ნიკოლოზ (ნიკო) ნიკოლოზის ძე კეცხოველი, դեկտեմբերի 26, 1897, Տկղվիավի, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 26, 1982, Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային վրացի բուսաբան, գրող և հասարակական գործիչ, Վրացական ԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, Վրացական ԽՍՀ գիտությունների վաստակավոր գործիչ, Վրացական ԽՍՀ պետական մրցանակի դափնեկիր։
Նիկոլայ Կեցխովելի վրաց.՝ ნიკოლოზ (ნიკო) ნიკოლოზის ძე კეცხოველი | |
---|---|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 26, 1897 Տկղվիավի, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
Մահացել է | դեկտեմբերի 26, 1982 (85 տարեկան) Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
Գերեզման | Դիդուբեի պանթեոն |
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և Վրաստան |
Մասնագիտություն | բուսաբան և գրող |
Գործունեության ոլորտ | բուսաբանություն |
Անդամակցություն | Վրաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիա |
Ալմա մատեր | Թբիլիսիի պետական համալսարան |
Գիտական աստիճան | կենսաբանական գիտությունների դոկտոր |
Տիրապետում է լեզուներին | վրացերեն |
Պարգևներ | |
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն) | Ketsk. |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է 1897 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Թիֆլիսի նահանգի Գորեայի գավառի Տկվիավի գյուղում։ 1918 թվականին վերջացրել է Թիֆլիսի վրացական գիմնազիան, որից հետո ընդունվել է Թիֆլիսի պետական համալսարանի մաթեմատիկա-բնագիտական ֆակուլտետը, որտեղ սովորել է մինչև 1926 թվականը։
Առաջին գիտական աշխատանքները նվիրված են եղել մոլախոտային բույսերին։ Հետո զբաղվել է բուսաբաշխականությամբ, աշխարհագրությամբ, պատմական և համակարգված հետազոտություններով։
1923 թվականին պրեպարատոր է աշխատել Թիֆլիսի համալսարանի բուսաբանական ամբիոնում, հետո ստացել է օգնականի պաշտոն։ 1932 թվականին դարձել է ամբիոնի կառավարիչ, հետո ղեկավարել է Թիֆլիսի համալսարանի բուսաբանական ամբիոնը, Վրացական կենդանաբուծական անասնաբուժական գիտահետազոտական ինստիտուտի բուսաբանության ամբիոնը, Թիֆլիսի պետական համալսարանի կենսաբանության ֆակուլտետը։ 1934 թվականին նա եղել է Վրացական Գիտությունների ակադեմիայի ինստիտուտի բուսաբանական բաժանմունքի տնօրենը։
Կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1937 թ.), 1938 թվականին դարձել է ԹՊՀ պրոֆեսոր։
1941 թվականին Վրացական ԽՍՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի հիմնադրումից հետո ընտրվել է նրա գործող անդամ, 1943-1945 թվականներին հանդես է եկել որպես նրա փոխնախագահ։ 1945 թվականին եղել է Թբիլիսիի պետական համալսարանի ռեկտորը։ 1963 թվականին եղել է բուսաբանական ինստիտուտի տնօրենը։
1980 թվականին ստացել է Թբիլիսի պատվավոր քաղաքացու կոչում։
Մահացել է 1982 թվականին։
Որոշ գիտական աշխատանքներ
խմբագրել- Վրաստանի բուսաբանական հիմնական տեսակները, Թբիլիսի, 1935 թ.
- Վրացական բուսաբաշխական քարտեզը, Թբիլիսի, 1936 թ.
- Վրացական բուսական գոտիները, Թբիլիսի, 1957 թ.
Որոշ տեսակներ, որոնք անվանակոչվել են Կեցխովելիի պատվին
խմբագրել- Barbarea ketzkhovelii Mardal., 1977 [≡ Barbamine ketzkhovelii (Mardal.) A.P.Khokhr., 1997]
- Dianthus ketzkhovelii Makaschv., 1947
- Pyrus ketzkhovelii Kuth., 1947
- Scorzonera ketzkhovelii Sosn. ex Grossh. & Sosn., 1938
- Tragopogon ketzkhovelii Kuth., 1951
Գրականություն
խմբագրել- Нахуцришвили Г. Ш., Чанишвили Ш. Ш., Гагнидзе Р. И. Памяти Николая Николаевича Кецховели // Ботанический журнал. — 1985. — Т. 70. — № 2. — С. 283—284.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «ნიკო კეცხოველი» (վրացերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2015 թ․ մայիսի 13-ին.
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկոլայ Կեցխովելի» հոդվածին։ |