Նաթան Միլշտեյն

Նաթան Միլշտեյն;
Ծնվել է	դեկտեմբերի 11 (24), 1902
Ծննդավայր	Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 21, 1992[…] (89 տարեկան)
Մահվան վայր	Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն	Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ և ԱՄՆ
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա և Simon Gratz High School?
Մասնագիտություն	ջութակահար
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ

Նաթան Միրոնովիչ Միլշտեյն (անգլ.՝ Nathan Milstein, ծննդյան անունը՝ Նուսին Մեյերովիչ Միլշտեյն, դեկտեմբերի 11 (24), 1902, Օդեսա, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 21, 1992(1992-12-21)^[1]^[2]^[3]^[…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն), ռուսական ծագումով ամերիկացի ջութակահար։

Կենսագրություն խմբագրել

Նաթան Միլշտեյնը ծնվել է երաժշտությունից հեռու բազմազավակ ընտանիքում, որի մասին «1902 թվականին Օդեսայում ծնված հրեաների մասին գրքում» արվել է № 2691 գրառումը․«1902 թվականի դեկտեմբերի 11-ին ծնվել է Քիշնևի ծառայող Մեյեր Միլշտեյնի և իր կնոջ՝ Մարիամ Ռուխլիի որդի Նուսինը»^[4]։ Նուսինը չորրորդ երեխան էր։ Բացի նրանից ընտանիքում մեծանում էին ևս յոթ երեխա^[5]։ Նրա հայրը ՝ Մեյեր Դուվիդովիչ Միլշտեյնը, աշխատում էր «Գուրլենդ և Կ» ֆիրմայում, որը վաճառում էր բրդյա գործվածքներ, մայրը՝ Մարիամ-Ռուխլա (Մարիա) Բլուշտեյնը, տնային տնտեսուհի էր։ Ծնողները Քիշնևից Օդեսա են տեղափոխվում իրենց ավագ դստեր ծնվելուց հետո, իսկ մնացած բոլոր երեխաները ծնվում են Օդեսայում։ Ջութակ նվագել սովորում է Պիտեր Ստոլյարսկու դպրոցում մինչև 1914 թվականը, այնուհետև Պետրոգրադի կոնսերվատորիայում՝ Լեոպոլդ Աուերի մոտ։ 1920 թվականին Օդեսայում կայանում է Միլշտեյնի առաջին համերգը, և նույն թվականին Միլշտեյը կատարում է Գլազունովի ջութակի կոնցերտը՝ հեղինակի ղեկավարությամբ։

Հաջորդ հինգ տարիների ընթացքում ջութակահարը կատարելագործում է իր հմտությունները և ելույթ ունենում ԽՍՀՄ-ում, հաճախ (1923 թվականից^[6]) Վլադիմիր Հորովիցի հետ նույն համերգներում, որտեղ Միլշտեյնին նվագակցում է Հորովիցի քույրը՝ Ռեգինան։

1925 թվականին Միլշտեյնը և Հորովիցը արտերկրում շրջագայելուց հետո որոշում են վերադառնալ հայրենիք։

Այս տարիների ընթացքում երաժիշտներն ընկերանում են թավջութակահար Գրիգորի Պյատիգորսկու հետ, ով նույնպես արտագաղթել էր ԽՍՀՄ-ից։ Նրանք երբեմն ելույթ են ունենում եռյակով։

Շուտով Միլշտեյնը բնակություն է հաստատում Բրյուսելում, որտեղ նրան ջերմորեն ընդունում է Էժեն Իզային։

Երեք տարի անց երաժիշտը առաջին անգամ ելույթ է ունենում Նյու Յորքում՝ քաղաքի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի հետ։ Նրա համերգները մեծ հաջողություն են ունենում։ Շուտով տեղափոխվում է ԱՄՆ, որտեղ ելույթ է ունենում հաջորդ տարիների ընթացքում։ Երկրորդ աշխարհամարտից հետո, ընդունելով ԱՄՆ քաղաքացիություն (1942 թվական), Միլշտեյնը վերսկսում է համերգները Եվրոպայում։ 1945 թվականին նա ամուսնանում է Թերեզա Կաուֆմանի հետ։ Միլշտեյնը շարունակում է համերգներ և վարպետության դասեր տալ մինչև 1988 թվականը, երբ աշնանը կոտրում է ձեռքը։

Ստեղծագործություն խմբագրել

Միլշտեյնը համարվում է 20-րդ դարի ռուսական դասական ջութակի դպրոցի խոշորագույն ներկայացուցիչներից մեկը, և միևնույն ժամանակ դրանց թվում ամենաքիչ «ռուս»ը։ Այս կարծիքը ձևավորվել է ջութակահարի նվագելու զուտ մտավոր ձևի պատճառով։ Միլշտեյնը տիրապետում էր կատարման կատարյալ տեխնիկայի, ձևի և ոճի լավ զգացողությանը։ Օգտագործելով վիբրատոյի մանրակրկիտ մշակված տեխնիկան և աղեղի ուղղության հաճախակի փոփոխումը, նա հասավ ձայնի յուրահատուկ, ջերմ և մաքուր հնչողության։

Միլշտեյնը ջութակի համար ստեղծված մի շարք օրիգինալ ստեղծագործությունների հեղինակ է, այդ թվում 1954 թվականին գրված «Պագանինիանի», գրել է կադենցիաներ Բեթհովենի կոնցերտների և ուրիշ կոմպոզիտորների գործերի համար։ Ս.Վոլկովի հետ միասին նա գրել է «Ռուսաստանից Արևմուտք» հուշերի գիրքը (լույս է տեսել 1990 թվականին Նյու Յորքում)։ Ելույթ ունենալով առաջատար նվագախմբերի և դիրիժորների հետ՝ Միլշտեյնը բազմաթիվ համերգներ է տվել ամբողջ աշխարհում և արել Մենդելսոնի, Բրուխի, Չայկովսկու և այլ կոմպոզիտորների ստեղծագործությունների մի շարք ձայնագրություններ։

Ջութակահարի ձայնագրություններից շատերը թողարկվել են սկավառակների վրա։ Նա առավել հայտնի է Յոհան Սեբաստիան Բախի սոլո ջութակի համար երաժշտության կատարմամբ, որի համար նա 1979 թվականին, որպես դասական երաժշտության լավագույն կատարող, ստացել է «Գրեմմի» մրցանակը։ Մյուս մրցանակների շարքում Միլշտեյնն ունի Պատվո Լեգեոնի սպայի կոչում (1968 թվական)։

Ընտանիք խմբագրել

Ամերիկացի կինոռեժիսոր Լյուիս Մայլսթոունը նրա զարմիկն է։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Երաժշտություն (ֆր.)
↑ Юрий Зильберман «Когда в действительности родился Натан Мильштейн» (Киев: Клякса, 2015)
↑ Старшие сестра Сара, братья Дувид (1899) и Лазарь (1901), младшие — Акива-Нохум (Наум, 1904), близнецы Манус (Мирон, 1907) и Бася (1907—1908) и Дора (Доротея, 1911).
↑ Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века.. — Москва: Международные отношения, 2001. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Նատան Միլշտեյն՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
Միլշտեյնի կենսագրությունը(անգլ.)

[_0d7de20d325fe5c1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_9fe88efa6a775ddf-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_c8f16e3b3fdddade-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Երաժշտություն (ֆր.)

[4] Юрий Зильберман «Когда в действительности родился Натан Мильштейн» (Киев: Клякса, 2015)

[5] Старшие сестра Сара, братья Дувид (1899) и Лазарь (1901), младшие — Акива-Нохум (Наум, 1904), близнецы Манус (Мирон, 1907) и Бася (1907—1908) и Дора (Доротея, 1911).

[6] Иванян Э. А. Энциклопедия российско-американских отношений. XVIII-XX века.. — Москва: Международные отношения, 2001. — 696 с. — ISBN 5-7133-1045-0

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]