Յոախիմ ֆոն Ռիբենտրոպ

գերմանացի քաղաքական գործիչ

Ուլրիխ Ֆրիդրիխ Վիլլի Յոախիմ ֆոն Ռիբենտրոպ (գերմ.՝ Ulrich Friedrich Willy Joachim von Ribbentrop, ապրիլի 30, 1893(1893-04-30)[8][9][10][…], Վեզել, Գերմանիա[11] - հոկտեմբերի 16, 1946(1946-10-16)[8][9][10][…], Nuremberg Court Prison[12]), Գերմանիայի արտաքին գործերի նախարար (1938—1945), Ադոլֆ Հիտլերի խորհրդականն՝ արտաքին քաղաքականության հարցերով։

Յոախիմ ֆոն Ռիբենտրոպ
գերմ.՝ Joachim von Ribbentrop
Գերմանիայի 15-րդ արտաքին գործերի նախարար
04.02.1938 - 30.04.1945
 
Կուսակցություն՝ Նացիոնալ-սոցիալիստական ​​գերմանական բանվորական կուսակցություն[1][2]
Կրթություն՝ Lycée Fabert?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և դիվանագետ
Ազգություն գերմանացի
Ծննդյան օր ապրիլի 30, 1893(1893-04-30) (130 տարեկան)
Ծննդավայր Վեզել, Գերմանիա
Վախճանի օր հոկտեմբերի 16, 1946(1946-10-16)
Վախճանի վայր Նյուրնբերգ, Գերմանիա
Թաղված Wenzbach
Դինաստիա Ռիբենտրոպ[3]
Քաղաքացիություն Գերմանիա
Ի ծնե անուն գերմ.՝ Ulrich Friedrich Wilhelm Joachim Ribbentrop
Հայր Richard Ribbentrop?[4]
Մայր Johanne Sophie Hertwig?[4]
Ամուսին Աննա Ռիբենտրոպ
Զավակներ Ռուդոլֆ ֆոն Ռիբենտրոպ[5], Բետինա ֆոն Ռիբենտրոպ[5], Ուրսուլա ֆոն Ռիբենտրոպ[5], Ադոլֆ Ռիխարդ ֆոն Ռիբենտրոպ[5] և Բերթոլդ ֆոն Ռիբենտրոպ[5]
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Վեզել քաղաքում, Ռեյնի Պրուսիայում, սպա Ռիխարդ Ուլրիխ Ֆրիդրիխ Ռիբենտրոպի ընտանիքում։ 1910 թվականին Ռիբենտրոպը տեղափոխվում է Կանադա, որտեղ նա ընկերություն է հիմնադրում՝ Գերմանիայից գինի ներկրելու համար։

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ վերադառնում է Գերմանիա՝ ռազմական գործողություններին մասնակցելու համար՝ 1914 թվականի աշնանը նա միանում է հուսարական 125-րդ գնդին, որտեղ ծառայում էր Օսկար ֆոն Գինդենբուրգի և Ֆրանց ֆոն Պապենի հետ։ Պատերազմի ընթացքում Ռիբենտրոպը հասավ օբեր-լեյտենանտի կոչման և պարգևատրվեց «Երկաթե Խաչով»[13]։

Ծառայում էր Արևելյան, իսկ հետո Արևմտյան ճակատում։ 1918 թվականին ուղարկվեց Կոստանդնուպոլիս (այժմ Ստամբուլ, Թուրքիա) որպես գլխավոր շտաբի սպա։

Ծանոթացել է Հիտլերի և Հիմլերի հետ 1932 թվականի վերջին։ 1933 թվականի հունվարին Հիտլերին տրամադրեց իր ամառանոցը ֆոն Պապենի հետ գաղտնի բանակցություններ վարելու համար։ Սեղանի շուրջ իր նրբագեղ պահելաձևով Հիմլերը այնքան հիացրեց Ռիբենտրոպին, որ վերջինս շուտով սկզբում մտավ ՆՍԳԲԿ, իսկ ավելի ուշ նաև ՍՍ։ 1933 թվականի մայիսի 30-ին Ռիբենտրոպին շնորհվեց ՍՍ-ի շտանդարտենֆյուրերի կոչումը, իսկ Հիմլերը հաճախակի հյուր դարձավ նրա ամառանոցում։

Հիտլերի առաջադրանքով՝ Հիմլերի ակտիվ աջակցությամբ (ֆինանսական և կադրային), ստեղծեց բյուրո, որը կոչվեց «Ռիբենտրոպի ծառայություն», որի խնդիրն էր հետևել ոչ հուսալի դիվանագետներին։

1938 թվականի փետրվարին նշանակվեց արտաքին գործերի նախարար։ Նշանակումից անմիջապես հետո սկսվեց Կայսերական արտաքին գործերի նախարարության բոլոր աշխատակիցների ընդգրկումը ՍՍ։ Իսկ ինքը հաճախ էր գնում աշխատանքի ՍՍ-ի գրուպպենֆյուրերի համազգեստով։ Որպես համհարզ Ռիբենտրոպն ընտրում էր միայն էսէսականներին։ Նրա որդին Ռուդոլֆը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը սկսվելու հետ մեկտեղ կամավոր գնաց ՍՍ-ի շտանդարտ «Դոյչլանդ»։

Սակայն որոշ ժամանակ անց Ռիբենտրոպի և Հիմլերի միջև հարաբերությունները վատացան։ Դրա պատճառը Հիմլերի և նրա ենթակաների (առաջին հերթին Հեյդրիխին) կոպիտ միջամտումն էր արտաքին քաղաքականության գերատեսչության գործերին, ընդ որում բավականին դիլետանտական էին գործում։

1939 թվականի օգոստոսի 23-ին ժամանեց Մոսկվա և ընդունվեց Ստալինի կողմից։ ԽՍՀՄ Արտաքին գործերի ժողկոմի՝ Վ. Մոլոտովի հետ մեկտեղ պայմանագիր ստորագրեց Գերմանիայի և ԽՍՀՄ-ի միջև չհարձակման մասին՝ 10 տարի ժամանակահատվածով, որը հայտնի է ինչպես Մոլոտով-Ռիբենտրոպ պակտ, որը հետագայում խախտվեց Հիտլերի կողմից։

 
Ստալինը և Ռիբենտրոպը Կրեմլում, 1939 թվական

1939 թվականի սեպտեմբերի 27-ին ֆոն Ռիբենտրոպը երկրորդ անգամ ժամանեց խորհրդային միության մայրաքաղաք։ Նրան ողջունում էին մի շարք բարձրաստիճան չինովնիկներ և Կարմիր բանակի հրամանատարներ, ինչպես նաև պատվո պահակախումբը։ Ստալինի և Մոլոտովի հետ բանակցությունները տեղի ունեցան ուշ երեկոյան։ Բանակցությունները շարունակվեցին հաջորդ օրը և ավարտվեցին 1939 թվականի սեմպտեմբերի 29-ին պայմանագրի ստորագրմամբ սահմանի և ընկերության մասին, որը տակ պաշտոնապես 1939 թվականի սեպտեմբերի 28 էր նշված։ Պայմանագրի հիմնական իմաստը կայանում էր նրանում, որ երկու կառավարությունները համաձայնվում էին ազդեցության ոլորտների բաժանմանը, ինչպես դա ենթադրում էր Ստալինը[14]։

1939 թվականի նոյեմբերին Ռիբենտրոպը հանկարծակի ելույթ ունեցավ Հեյդրիխի՝ Հոլանդիայից բրիտանական երկու հետախույզ առևանգելու պլանի դեմ, սակայն Հիտլերն այնքան մոլի պաշտպանում էր ՍԴ, որ Ռիբենտրոպը ստիպված էր նահանջել.

  Այո այո, իմ ֆյուրեր, ես միանգամից նույն կարծիքին էի, սակայն արտաքին գործերի նախարարության այդ բյուրոկրատների և իրավաբանների հետ միայն խնդիրներ են լինում՝ նրանք չափազանց բթամիթ են։  

Հիմլերի նկատմամբ հաշվեհարդար հաջողվեց գտնել միայն 1941 թվականի հունվարին, այն բանից հետո երբ ՍԴ փորձեց ինքնուրույն գահընկեց անել ռումինական բռնապետ Անտոնեսկուին («Երկաթե գվարդիայի» ըմբոստությունը)։ Հունվարի 22-ին, երբ իրավիճակը կրիտիկական դարձավ, Անտոնեսկուն հարցում արեց գերմանական դեսպանատուն, որպեսզի իմանա, թե արդյոք նա դեռևս վայելում է Հիտլերի վստահությունը։ Ռիբենտրոպն անմիջապես պատասխանեց.

  Այո, Անտոնեսկուն պետք է գործի այնպես ինչպես որ անհրաժեշտ և նպատակահարմար է համարում։ Իսկ ֆյուրերը նրան առաջարկում է լեգիոներների հետ այնպես վարվել, ինչպես վերջինս ժամանակին վարվել է Ռյոմի պուտչիստների նկատմամբ։  

Անտոնեսկուն ջախջախեց պուտչիստներին և սկսեց նրանց հետապնդել։ Սակայն այդտեղ խառնվեց ՍԴ՝ քողարկելով «Երկաթե գվարդիայի» ղեկավարությանը և գաղտնի կերպով այն արտասահման հանեց։

Դրա մասին իմանալով Ռիբենտրոպը անհապաղ հայտնեց Հիտլերին տեղի ունեցած ներկայացնելով ինչպես ՍԴ-ի սարսափելի դավադրություն Երրորդ ռայխի պաշտոնական արտաքին քաղաքականության դեմ։ Քանի որ ՍԴ ներկայացուցիչը Ռումինիայում պուտչի հրահրիչն էր, իսկ ռումինական գերմանական խմբի ղեկավարը Անդրեաս Շմիդտը, որը նշանակվել էր այդ պաշտոնին, քողարկում էր պուտչիստներին։ Ռիբենտրոպը նաև չմոռացավ հիշեցնել, որ Շմիտդը համարվում է Գոտտլոբ Բերգերի փեսան, ԷսԷսի գլխավոր վարչության պետ։ Այդպիսով, Հիտլերի մոտ այնպիսի տպավորություն է ստեղծվել, որ դավադրությանը մասնակից են նաև ՍՍ-ի գերագույն ղեկավարությունը։

Օգտվելով ֆյուրերի ցասումից, Ռիբենտրոպը սկսեց գործել։ Նա նոր դեսպան նշանակեց Ռումինիայում, որը անմիջապես Գերմանիա ոստիկան կցորդ ուղարկեց։ Ինչպես նաև Ռիբենտրոպը սկսեց Հեյդրիխից պահանջել դադարել խառնվել արտաքին քաղաքականության գործերին։ 1941 թվականի օգոստոսի 9-ին պայմանագիր ստորագրվեց այն մասին, որպեսզի ոստիկանական կցորդների գործնական նամակագրությունն իրականացվեր դեսպանի միջոցով։

Եվ հետագայում Ռիբենտրոպը փորձում էր խոցել Հիմլերին ցանկացած հարցում։ Այդպես, իմանալով Հիմլերի՝ Իտալիա այցելելու մտադրության մասին, նա հայտնեց, որ գերագույն ղեկավարության այցելություններն իրականացվում են միայն արտաքին գործերի նախարարի հետ համաձայնությամբ։ Հարավ-արևելյան Եվրոպայի երկրներում դեսպաններ նշանակվեցին «Երկար դաշյունների գիշերը» կենդանի մնացած ՍԱ ներկայացուցիչներ։ Իսկ ՍՍ-ի գրուպենֆյուրեր Վերներ Բեստին, որը դիվանագիտական ծառայության անցավ ՍԴ-ից, Ռիբենտրոպն ասաց, որ այժմ Բեստը ենթարկվում է միայն նրան, այլ ոչ թե Հիմլերին։

1945 թվականի գարնանը Ռիբենտրոպը վերջնականապես կորցրեց Հիտլերի վստահությունը։ «Ադոլֆ Հիտլերի» քաղաքական կտակի համաձայն Գերմանիայի նոր կառավարությունում արտաքին գործերի ռայխսմինիստրի պաշտոնը պետք է զբաղեցներ Արտուր Զեյս-Ինկվարտը, սակայն վերջինս ինքը հրաժարվեց այդ պաշտոնից, ինչի մասին էլ հայտնեց Գերմանիայի նոր ռայխսնախագահ Կառլ Դյոնիցին[15]։ Արտաքին գործերի նոր ռայխսմինիստրը համատեղության կարգով դարձավ նոր ռայսխկանցլեր Լյուտց Շվերին-Կրոզինգը։

1945 թվականի հունիսի 14-ին ձերբակալվեց ամերիկյան զորքերի կողմից Համբուրգում։ Եվ ապա փոխանցվեց Միջազգային ռազմական տրիբունալին Նյուրնբերգում, իսկ 1946 թվականի հոկտեմբերի 1-ին դատապարտվեց մահապատժի և կախվեց 1946 թվականի հոկտեմբերի 16-ին նյուրնբերգյան բանտում։

Մահ խմբագրել

Յոախիմ ֆոն Ռիբենտրոպը մահապատժի ենթարկվեց 1946 թվականի հոկտեմբերի 16-ին Նյուրնբերգյան տրիբունալի դատավճռի համաձայն։

Ռիբենտրոպի վերջին խոսքերը կառափնարանի վրա եղել են.

  Տեր, պահպանիր Գերմանիան։ Տեր, գթասիրտ եղիր իմ հոգու նկատմամբ։ Իմ վերջին ցանկությունը, որպեսզի Գերմանիան նորից իր միասնականությունը վերականգնի, որպեսզի Արևելքի և Արևմուտքի միջև փոխըմբռնումը խաղաղություն բերի աշխարհին։  

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Dienstaltersliste der Schutzstaffel der NSDAP, Stand vom 1. Dezember 1936 — 1936.
  2. 2,0 2,1 Nuremberg Trials Project — 2016.
  3. 20th Century Press Archives — 1908.
  4. 4,0 4,1 Pas L. v. Genealogics — 2003.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Lundy D. R. The Peerage
  6. DECRETO concediendo el Collar de la Orden de Isabel la Catolica a Su Excelencia el Ministro de Negocios Extranjeros del Imperio Alemán, don Joaquín von Ribbentrop (իսպ.) // Boletín oficial del EstadoAgencia Estatal Boletín Oficial del Estado, 1939. — Iss. 144. — P. 2808. — ISSN 0212-033X
  7. Matikkala A. Kunnian ruletti: korkeimmat ulkomaalaisille 1941-1944 annetut suomalaiset kunniamerkit (фин.)Helsinki: Suomalaisen Kirjallisuuden Seura, 2017. — P. 513. — ISBN 978-952-222-847-5
  8. 8,0 8,1 8,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  9. 9,0 9,1 9,2 Internet Movie Database — 1990.
  10. 10,0 10,1 10,2 http://www.nndb.com/people/919/000087658/
  11. 11,0 11,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118600192 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  12. 12,0 12,1 Andrus B. C. I was the Nuremberg jailer — first — NY: Coward-McCann, Inc., 1969. — 210 p.
  13. «Риббентроп Иоахим фон». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 29-ին.
  14. Г.Хильгер, А.Мейер «Россия и Германия. Союзники или враги?», стр. 380, Центрполиграф, 2008—415 с.
  15. Альберт Шпеер. Воспоминания. — Смоленск: Русич; М.: Прогресс, 1997. — С. 649. — ISBN 5-88590-587-8 ; 5-88590-860-5

Գրականություն խմբագրել

  • Хёне Х.Чёрный орден СС
  • Иоахим фон Риббентроп. Между Лондоном и Москвой. — М.: Мысль, 1996. — 334 с. — ISBN 5-244-00817-X

Տես նաև խմբագրել