Յան Բժեխվա
Յան Բժեխվա (լեհ.՝ Jan Brzechwa) իրական անուն Յան Վիկտոր Լեսման (օգոստոսի 15, 1898[3][4][5][…], Ժմերինկա, Braiiliv Volost, Vinnytsia Uyezd, Պոդոլսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 2, 1966[1][2], Վարշավա, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն[6]), լեհ բանաստեղծ, գրող, թարգմանիչ։
Յան Բժեխվա լեհ.՝ Jan Brzechwa | |
|---|---|
 | |
| Ծննդյան անուն | լեհ.՝ Jan Wiktor Lesman |
| Ծնվել է | օգոստոսի 15, 1898[3][4][5][…] |
| Ծննդավայր | Ժմերինկա, Braiiliv Volost, Vinnytsia Uyezd, Պոդոլսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | հուլիսի 2, 1966[1][2] (67 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Վարշավա, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն[6] |
| Գերեզման | Պովոնզկի գերեզմանատուն և Պովոնզկի ռազմական գերեզմանատուն |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, թարգմանիչ, մանկագիր, սցենարիստ, բանաստեղծ-փաստաբան, գրող, փաստաբան և իրավաբան |
| Լեզու | լեհերեն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Լեհաստան |
| Կրթություն | Վարշավայի համալսարանի իրավունքի և վարչության ֆակուլտետ |
| Ժանրեր | ֆանտաստիկա |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Q9355936? և Academy of Mr. Kleks? |
| Անդամակցություն | Polish PEN Club? և Լեհաստանի գրողների միություն |
| Պարգևներ |   և  |
| Զավակներ | Krystyna Brzechwa? |
| Ազգականներ | Bernard Lesman?, Bolesław Leśmian? և Antoni Eisenbaum? |
 Jan Brzechwa Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է Ժմերինկայում հրեաների ընտանիքում։ Զարմիկը բանաստեղծ Բոլեսլավ Լեսմյանն է։ Յան Բժեխվան գրել է բանաստեղծություններ, երգեր, ինչպես նաև հեքիաթներ, ֆանտաստիկ վիպակներ և առակներ։ Բժեխվան նաև լեհերեն է թարգմանել ռուս գրականության այնպիսի դասականների, ինչպիսիք են Պուշկինը, Չեխովը, Իլֆը և Պետրովը[7]։
Գրողի ամենամեծ ժողովրդականությունը բերել են Պան Բլաքսի մասին հեքիաթները, այդ թվում՝ «Պան Բլաքսի ակադեմիան» (1946), «Պան Բլաքսի ճանապարհորդությունները» (1961) և «Պան Բլաքսի հաղթանակը» (1965)։ Ռուսերեն հեքիաթները լույս են տեսել Միխայիլ Լանդմանի թարգմանությամբ։
Բոլոր հեքիաթները էկրանավորվել են Քշիշտոֆ Գրադովսկու կողմից․
- 1984 — «Պան Բլոտ ակադեմիա»
- 1986 — «Պան Բլոտսի ճանապարհորդությունը»
- 1989 — «Պան Բլոտ տարածության մեջ»
- 2001 — «Պան Բլոտների հաղթանակը»
2002 թվականի սեպտեմբերի 13-ին զամոսցիայի պլաստիկ արվեստների պետական լիցեյի ուսանողները (Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych z Zamościa) Շեբժեշինում հուշարձան կանգնեցրին Յան Բժեխվայի «Chrząszcz» բանաստեղծության հերոս բզեզի հիշատակին[8][9][10]։
Յան Բժեխվան 1944-2004 թվականներին Լեհաստանում ամենահրատարակված գեղարվեստական գրականության հեղինակներից մեկն էր.այդ ժամանակահատվածում լույս է տեսել նրա ստեղծագործությունների 439 հրատարակություն՝ 32,277 միլիոն տպաքանակով։ Այս ժամանակահատվածում նրա ստեղծագործությունների ընդհանուր տպաքանակով նա զիջեց միայն Հենրիկ Սենկևիչին[11]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 ПроДетЛит (ռուս.) — 2019.
- ↑ 3,0 3,1 Encyclopaedia Beliana (словацк.) — SAV, 1999.
- ↑ 4,0 4,1 Polish Theater Encyclopedia (польск.) — Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, 2015.
- ↑ 5,0 5,1 FilmPolski.pl (польск.) — 1990.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #124437400 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ «Jan Brzechwa - biografia, wiersze, utwory». poezja.org (լեհերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2022 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
- ↑ «Памятник жуку герою стихотворения Яна Бжехвы». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 6-ին.
- ↑ «Стихотворения Яна Бжехвы «Chrząszcz»». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 6-ին.
- ↑ «Русский перевод стихотворения „Chrząszcz" Яна Бжехвы». Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 14-ին.
- ↑ Krystyna Bańkowska-Bober Statystyka wydawnictw w Polsce. Historia, metodyka i organizacja. — Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2006. — P. 105.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Бжехва, Ян а сайте poezja.org