Ֆերդինանդ Ֆրեդերիկ Անրի Մուասան (ֆր.՝ Ferdinand Frederic Henri Moissan, սեպտեմբերի 28, 1852(1852-09-28)[1][2][3][…], Փարիզ[4][5] - փետրվարի 20, 1907(1907-02-20)[1][3][6][…], Փարիզ[7][4][5]), ֆրանսիացի քիմիկոս, Փարիզի ԳԱ անդամ (1891), Պետերբուրգի ԳԱ արտասահմանյան թղթակից անդամ (1904), Փարիզի բարձրագույն դեղագործական դպրոցի (1887—1900) և համալսարանի (1900 թվականից) պրոֆեսոր։ Ատոմական կշիռների միջազգային կոմիտեի առաջին անդամներից մեկը[13][14]։

Անրի Մուասան
ֆր.՝ Henri Moissan
Ծնվել էսեպտեմբերի 28, 1852(1852-09-28)[1][2][3][…]
Փարիզ[4][5]
Մահացել էփետրվարի 20, 1907(1907-02-20)[1][3][6][…] (54 տարեկան)
Փարիզ[7][4][5]
բնական մահով
ԳերեզմանՊեր Լաշեզ և Grave of Moissan
Բնակության վայր(եր)Ֆրանսիա
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Դավանանքհուդայականություն
Մասնագիտությունքիմիկոս, համալսարանի դասախոս, դեղաբան և դեղագործ
Հաստատություն(ներ)Սորբոն և Փարիզի համալսարան
Գործունեության ոլորտքիմիա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Ազգային բժշկական ակադեմիա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5]
Ալմա մատերԲարձրագույն հետազոտությունների գործնական դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[1]
Գիտական ղեկավարՊիեր Պոլ Դեհերեն
Եղել է գիտական ղեկավարՊոլ Լեբո և Մորիս Մելան
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Marie Léonie Lugan Moissan?
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Henri Moissan Վիքիպահեստում

Առաջինն է ստացել (1886) և ուսումնասիրել ֆտորն ու նրա միացությունները։ Իր ստեղծած էլեկտրական աղեղային վառարանում (1892) ստացել է կալցիումի, կալիումի, նատրիումի և այլ տարրերի կարբիդներ, բորիդներ, մոլիբդեն (1895), վոլֆրամ (1897) և այլն։ Կարևոր աշխատանքներ է կատարել էլեկտրամետալուրգիայի և էլեկտրաթերմիայի բնագավառում։ Նոբելյան մրցանակակիր (1906

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Base Léonore (ֆր.)ministère de la Culture.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Муассан Анри // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  6. 6,0 6,1 6,2 ՎԱԳԹԱ նախկին անդամներ
  7. 7,0 7,1 7,2 https://web.archive.org/web/20170422105736/http://www.humantouchofchemistry.com/henri-moissan.htm
  8. The Nobel Prize in Chemistry 1906Nobel Foundation.
  9. Table showing prize amountsNobel Foundation, 2019.
  10. https://web.archive.org/web/20090201034538/http://www.fi.edu/winners/show_results.faw?gs=&ln=&fn=&keyword=&subject=&award=CRESS&sy=&ey=&max=300&name=Submit
  11. Award winners : Davy Medal
  12. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 248.
  13. Fechete, Ioana (2016). «Ferdinand Frédéric Henri Moissan: The first French Nobel Prize winner in chemistry or nec pluribus impar». Comptes Rendus Chimie. 19 (9): 1027–32. doi:10.1016/j.crci.2016.06.005.
  14. Viel, C. (2008 թ․ հունվար). «Henri Moissan : l'homme, le collectionneur, l'enseignant» [Henri Moissan: the man, the collector, the teacher]. Annales Pharmaceutiques Françaises (ֆրանսերեն). 66 (1): 34–38. doi:10.1016/j.pharma.2007.12.006. PMID 18435984.

Գրականություն խմբագրել

  • Лауреаты Нобелевской премии: Энциклопедия. Пер. с англ. Т. 1. — М.: Прогресс, 1992. 740 с. [1]
  • Волков В. А., Вонский Е. В., Кузнецова Г. И. Выдающиеся химики мира. — М.: ВШ, 1991. 656 с.
  • Stock, Alfred (1907). «HENRI MOISSAN». Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft 40: 5099. doi:10.1002/cber.190704004183.
  • A.G. Morachevskii (2002). «Henri Moissan (To 150th Anniversary of His Birthday)». Journal Russian Journal of Applied Chemistry 75 (10): 1720—1722. doi:10.1023/A:1022268927198.
  • G. V. Samsonov, V. A. Obolonchik (1886). «Frederic Henri Moissan, on the 120th anniversary of his birth». Journal Powder Metallurgy and Metal Ceramics 11 (9): 766—768. doi:10.1007/BF00801283.
  • Tressaud, Alain (October 2006). «Henri Moissan: winner of the Nobel Prize for Chemistry 1906». Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 45 (41): 6792-6. doi:10.1002/anie.200601600. PMID 16960820.
  • Royère, C (March 1999). «The electric furnace of Henri Moissan at one hundred years: connection with the electric furnace, the solar furnace, the plasma furnace?». Annales pharmaceutiques françaises 57 (2): 116-30. PMID 10365467.
  • Kyle, R A; Shampo M A (October 1979). «Henri Moissan». JAMA 242 (16): 1748. doi:10.1001/jama.242.16.1748. PMID 384036.
  • Flahaut, J (Mar 1999). «The scientific contributions of Moissan». Annales pharmaceutiques françaises 57 (2): 101-7. PMID 10365465.
  • Viel, C (Mar 1999). «Henri Moissn, first French Nobel prize winner in chemistry: the man, the picture collector». Annales pharmaceutiques françaises 57 (2): 94-100. PMID 10365464.
  • Wery, P (Jan 1986). «Fluoride is 100 years old». Médecine et hygiène 45 (1685): 138. PMID 3543628.
  • Kempler, K (Mar 1982). «[On the 75th anniversary of the death of Henri Moissan]». Orvosi hetilap 123 (12): 740-1. PMID 7041048.
  • FABRE, R (May 1953). «Ceremonies commemorating the centenary of the birth of Henri Moissan.». Annales pharmaceutiques françaises 11 (5): Suppl, 65-7. PMID 13080837

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 
Վիքիդարանը
Վիքիդարանը ունի բնօրինակ գործեր, որոնց հեղինակն է՝
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 72