Վիքիպեդիա

Մոր Տան

Մոր Տան (հունգ.՝ Than Mór, գերմ.՝ Moritz Than, հունիսի 19, 1828(1828-06-19)[1], Բեչեյ, Սերբիա - մարտի 11, 1899(1899-03-11)[1], Տրիեստ, Ավստրո-Հունգարիա), հունգարացի նկարիչ։ 1848-1849-ական թվականներին հունգարական հեղափոխության մասնակից։

Մոր Տան
Ծնվել էհունիսի 19, 1828(1828-06-19)[1]
ԾննդավայրԲեչեյ, Սերբիա
Վախճանվել էմարտի 11, 1899(1899-03-11)[1] (70 տարեկան)
Մահվան վայրՏրիեստ, Ավստրո-Հունգարիա
Քաղաքացիություն Ավստրիական կայսրություն և  Հունգարիա
ԿրթությունՎիեննայի գեղարվեստի ակադեմիա (1855)[2]
Մասնագիտություննկարիչ
Ժանրդիմապատկեր
Ներշնչվել էMiklós Barabás?
 Mór Than Վիքիպահեստում

Կյանք և ստեղծագործություն խմբագրել

Մոր Տան սովորել է իրավաբանություն, ապա որոշել է իրեն նվիրել նկարչությանը։ Մասնկացել է 1848-1849 թվականների հունգարիական հեղափոխությանը։ Ավելի ուշ սովորել է Վիեննայի գեղարվեստի ակադեմիայի նկարիչ Կարլ Ռալյի մոտ։ Ուսումն ավատելուց հետո կատարել է ճանապարհորդություն՝ նախ Գերմանիա, Բելգիա ապա Փարիզ, որտեղ էլ 1856 թվականին նկարել է «Մոհաչյան ճակատամարտ» կտավը (1526)։ Հետագայում երեք տարի ապրել է Հռոմում, որտեղ բարոն Սինայի (Georg Simon von Sina) պատվերով նկարել է առասպելական բովանդակությամբ նկարներ, օրինակ, «Ոդիսևս և Նավսիկա», «Ոդիսևս և Պենթիսլեյա»։ 1859 թվականին նկարիչը պատվեր է ստանում, ձևավորել Պեշտում գտնվող Ռեդուտյան դահլիճը։

Տան Մորը նաև նկարել է նկարներ պատմական բավանդաությամբ, դիմանկարներ (այդ թվում նաև Ավստրո-Հունգարիայի կայսեր դիմանկարը, Ավստրալիայի Ազգային գրադարանի նոր շենքի գլխավոր դահլիճի ձևովորման համար)[3]։

Հունգարական առաջին նամականիշի ստեղծում խմբագրել

1848 թվականին Մոր Տանը ստեղծել է առաջին հունգարիական փաստային նամականիշը[4]։ Սակայն այդ նամականիշը այդպես էլ չեն օգտագործվել, քանի որ, 1849 թվականին Հունգարիան կորցրել է անկախությունը մտնելով Ավստրիայի կայրսրության կազմը։ Մոր Տանի ստեղծած նամականիշը այժմ Բուդապեշտի փոստային նամականիշների թանգարանում զբաղեցնում է պատվավոր տեղ[5]։

Պատկերասրահ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  2. ↑ Magyar életrajzi lexikon (հունգ.) / K. Ágnes — Budapest: Akadémiai Kiadó, 1967.
  3. ↑ Autorenkollektiv. Meyers Konversationslexikon. — 4. Auflage. — Leipzig und Wien: Verlag des Bibliographischen Instituts, 1885—1892. — Bd. 15: Sodbrennen — Uralit.(գերմ.) (Ստուգված է 28 Մարտի 2010)
  4. ↑ Visnyovszki G. Stamps. — Budapest: Állami Nyomda Publishing, 1996. — P. 85.(անգլ.)
  5. ↑ «Hungarian Philatelic Society of Great Britain» (անգլերեն)։ Trill Towers։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-04-20-ին։ Վերցված է 2010-03-28 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մոր_Տան&oldid=8531944» էջից