Մոսկվայի պետական համալսարանի գիտնականների ծառուղի

Գիտնականների ծառուղի;
	Գիտնականների ծառուղու մի հատվածը
Տեսակ	հուշահամալիր և հուշարձան
Ստեղծում	1953
Երկիր	Ռուսաստան
Բնակավայր	Ramenki District?
Շինության ձև	Հուշակոթողային-պուրակային համակառույց
Նյութ	գրանիտ
Ներկա վիճակ	Կանգուն
	Alley of scientists in Moscow State University Վիքիպահեստում

Գիտնականների ծառուղի (ռուս.՝ Аллея учёных), հուշակոթողային-պուրակային համակառույց, որը գտնվում է Մոսկվայի պետական համալսարանի (ՄՊՀ) գլխավոր շենքի մուտքի դիմաց` Վորոբյովի գորիի կողմից։ Բաղկացած է գիտության և մշակույթի ռուսաստանցի գործիչների տասներկու հուշարձան-կիսանդրիներից, որոնք տեղադրված են շատրվաններով ավազանի երկայնքով։ Քանդակները տեղադրված են համաչափ ավազանի կողեզրերի երկայնքով` վեցական յուրաքանչյուր կողմում։ Կոթողները ստեղծվել են 1949 թվականից մինչև 1953 թվականը^[1]^[2]։

Պատմություն խմբագրել

Հուշարձանները տեղադրվել են 1953 թվականին։ Գեղարվեստական ցուցահանդեսների և համայնապատկերների տնօրենությունը ՄՊՀ-ի գլխավոր շենքի ճարտարապետների հետ համատեղ որոշել են բոլոր արձանների միասնական պարամետրերը. բարձրությունը` 104 սմ, քանդակների գլուխների բարձրությունը` 47 սմ, յուրաքանչյուր պատվանդանի չափսերը` 202,5×202,5 սանտիմետր^[3]^[4]։

Բոլոր կոթողները «Մոսկվայի Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի շենքերի համալիր» համակառույցի մի մասն են։ 1987 թվականին այն վերցվել է կառավարության պաշտպանության ներքո, և նրան շնորհվել է մշակութային ժառանգության տարածաշրջանային նշանակության օբյեկտի կարգավիճակ^[5]։

2017 թվականին ծառուղին վերականգնվել է։ Մոսկվայի մշակութային ժառանգության դեպարտամենտի ղեկավար Ալեքսեյ Եմելյանովն այսպես էր նկարագրել համալիրի վիճակը մինչև վերանորոգումը.

Հուշարձանները տեղադրվել էին Գիտնականների ծառուղում 1953 թվականին, վերջին անգամ նրանք վերանորոգվել էին մոտ 15 տարի առաջ. այն ժամանակվանից, ինչպես և բոլոր քաղաքային կոթողները, դրանք ծածկվել էին փոշու և մրի շերտով, տեղ-տեղ քայքայվել էին, և փոխարինման կարիք ունեին հին մածիկապատումները։ Դմիտրի Մենդելևի կիսանդրու հիմքը նստել էր, պահանջվում էր դրա ամրացում^[3]։

Աշխատանքների ընթացքում մասնագետները կիսանդրիները մաքրել են աղտոտվածությունից, կարերն ու ճաքերը լցրել են հատուկ հանքային և պալիմերային նյութերով, վերականգնել են կորուստները, քսել շրջակա միջավայրի բացասական ազդեցությունից պաշտպանող և հետագա քայքայումը կանխարգելող նյութ։ Հուշակոթողների հիմքերը, մրջնանոցների առաջացման վայրերում, մշակվել են հատուկ պաշտպանիչ միջոցներով^[3]^[4]^[6]։

Հուշարձանների ցանկ խմբագրել

«**Գիտնականների ծառուղու**» հուշարձանները^[7]^[8]^[9]
Գիտնական	Քանդակագործ	Կոդը Մոսկվայի մշակութային ժառանգության օբյեկտների ցանկում
Ալեքսանդր Գերցեն	Սերգեյ Կոնյոնկով	№ 13780671
Վասիլի Դոկուչաև	Իգոր Կրեստովսկի	№ 13780530
Նիկոլայ Ժուկովսկի	Մատվեյ Մանիզեր	№ 13780723
Նիկոլայ Լոբաչևսկի	Նիկոլայ Դիդիկին	№ 13780575
Միխայիլ Լոմոնոսով	Իոսիֆ Կոզլովսկի	№ 13780635
Դմիտրի Մենդելեև	Մատվեյ Մանիզեր	№ 13780618
Իվան Միչուրին	Մատվեյ Մանիզեր	№ 13780538
Իվան Պավլով	Մատվեյ Մանիզեր	№ 13780547
Ալեքսանդր Պոպով	Մարիա Լիտովչենկո	№ 13780655
Կլիմենտ Տիմիրյազև	Սերգեյ Մերկուրով	№ 13780626
Պաֆնուտի Չեբիշև	Իոսիֆ Ռաբինովիչ	№ 13780704
Նիկոլայ Չեռնիշևսկի	Գեորգի Ներոդա	№ 13780536

Պատկերասրահ խմբագրել

Մոսկվայի պետական համալսարանի գիտնականների ծառուղի

Գերցենի կիսանդրի

Դոկուչաևի կիսանդրի

Ժուկովսկու կիսանդրի

Լոբաչևսկու կիսանդրի

Լոմոնոսովի կիսանդրի

Մենդելեևի կիսանդրի

Միչուրինի կիսանդրի

Պավլովի կիսանդրի

Պոպովի կիսանդրի

Տիմիրյազևի կիսանդրի

Չեբիշևի կիսանդրի

Չեռնիշևսկու կիսանդրի

2017 թվական

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Зорин, 2006, էջ 391
↑ Кожевников, 1976, էջ 105
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 «На Аллее ученых МГУ завершена реставрация 12 бюстов». Официальный портал Мэра и Правительства Москвы. 2017 թ․ դեկտեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.
↑ ^4,0 ^4,1 «Реставрация 12 бюстов завершена на Аллее ученых МГУ». m24.ru. 2017 թ․ դեկտեմբերի 28. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.
↑ «Решение о принятии под государственную охрану зданий памятников архитектуры советского времени». Единый государственный реестр объектов культурного наследия (памятников истории и культуры) народов Российской Федерации. 1987 թ․ մարտի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 7-ին.
↑ «В Москве отреставрировали памятники на Аллее ученых МГУ». ՌԻԱ Նովոստի. 2017 թ․ դեկտեմբերի 28. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.
↑ Вострышев, 2010, էջ 15
↑ Двинский, 1964, էջ 288
↑ Молокова, Фролов, 1997, էջ 279

Գրականություն խմբագրել

Вострышев М. И. Москва: все улицы, площади, бульвары, переулки. — М.: Алгоритм, Эксмо, 2010. — 688 с. — ISBN 978-5-699-33874-0
Двинский Э. Я. Москва: спутник туриста. — М.: Московский рабочий, 1964. — 654 с.
Туризм и рекреация / Зорин И. В., Кружалин В. И., Некипелов А. Д., Шпилько С. П. — М.: РИБ "Туризм", 2006. — 400 с. — ISBN 5980250093, 9785980250096
Кожевников Р. Памятники и монументы Москвы. — М.: Московский рабочий, 1976. — 167 с.
Молокова Т. А., Фролов В. П. История Москвы в памятниках культуры к 850-летию столицы. — М.: Московский лицей, 1997. — 360 с.

[Зорин—2006——391-1] Зорин, 2006, էջ 391

[Кожевников—1976——105-2] Кожевников, 1976, էջ 105

[item34755073-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 «На Аллее ученых МГУ завершена реставрация 12 бюстов». Официальный портал Мэра и Правительства Москвы. 2017 թ․ դեկտեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.

[m24-4] 4,0 ^4,1 «Реставрация 12 бюстов завершена на Аллее ученых МГУ». m24.ru. 2017 թ․ դեկտեմբերի 28. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.

[5] «Решение о принятии под государственную охрану зданий памятников архитектуры советского времени». Единый государственный реестр объектов культурного наследия (памятников истории и культуры) народов Российской Федерации. 1987 թ․ մարտի 23. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 7-ին.

[6] «В Москве отреставрировали памятники на Аллее ученых МГУ». ՌԻԱ Նովոստի. 2017 թ․ դեկտեմբերի 28. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 8-ին.

[Вострышев—2010——15-7] Вострышев, 2010, էջ 15

[Двинский—1964——288-8] Двинский, 1964, էջ 288

[Молокова,_Фролов—1997——279-9] Молокова, Фролов, 1997, էջ 279

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]