Մարի Մարվինգտ
Մարի Մարվինգտ (ֆր.՝ Marie Marvingt, փետրվարի 20, 1875[1][2][3][…], Օրիյակ, Ֆրանսիա - դեկտեմբերի 14, 1963[1][3], Laxou, Ֆրանսիա), ֆրանսիացի կին օդաչու[4], լրագրող, մարզուհի, բժշկուհի, Առաջին և Երկրորդ համաշխարհային պատերազմների մասնակից։
| Մարի Մարվինգտ ֆր.՝ Marie Marvingt | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 20, 1875[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Օրիյակ, Ֆրանսիա |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 14, 1963[1][3] (88 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Laxou, Ֆրանսիա |
| Գերեզման | Cimetière de Préville |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ֆրանսիա |
| Մասնագիտություն | չմշկորդ, լրագրող, սուսերամարտիկ, օդաչու, էսպերանտիստ, balloonist, գրող, լեռնագնաց և հեծանվորդ |
| Պարգևներ և մրցանակներ |       և  |
 Marie Marvingt Վիքիպահեստում | |
Մարին անունը դասվում է Ֆրանսիայի ավիացիայի առաջավոր օդաչունեի և 20-րդ դարի լավագույն ալպինիստների շարքին՝ համարվում է առաջին կինը, որը բարձրացել է Արևմտյան Ալպերի ամենաբարձր գագաթը, կնքվել է «Վտանգների հարսնացու» մականվամբ[5][5], տիրապետել է 7 լեզվի[6]։
Կենսագրություն խմբագրել
Մարին ծնվել է 1875 թվականի փետրվարի 20-ին, Ֆրանսիայի Օրիյակ քաղաքում։ 1880 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Մեց, իսկ 1889 թվականին՝ Նանսի քաղաքները։ Զբաղվել է թենիսով, բռնցքամարտով, ֆուտբոլով, հոկեյով, գոլֆով, կանոեով, թեթև ատլետիկայով, լեռնագնացությամբ, օդագնացությամբ։ 1901 թվականին կատարել է օդապարիկով առաջին թռիչքը, 1909 թվականին միայնակ անցել է Լա Մանշի նեղուցով։ 1907 թվականին հաղթող է ճանաչվել հրաձգության միջազգային մրցաշարում, եղել է նաև կանանց բոբսլեյի աշխարհի չեմպիոն, կատարել է հեծանվավազք Նանսիից՝ Նեապոլ։ 1910 թվականին Ֆրանսիայի մարզական ակադեմիայի կողմից պարգևատրվել է ոսկե մեդալով։
1910 թվականից զբաղվել է օդաչուական գործունեությամբ, համարվում է Ֆրանսիայի երկրերդ կին օդաչուն՝ Ռայմոնդա դե Լարոշից հետո, 1910 թվականին թռիչքների հեռավորությամբ և տևողությամբ սահմանել է ռեկորդ։ Կատարել է մոտ 900 անխափան թռիչք։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբին տղամարդու անունով ծառայության է անցել 42-րդ հետևակային գնդում, սակայն նրա կին լինելը բացահայտվելուց հետո հեռացվել է գնդից։ 1915 թվականին կատարել է ռմբակոծիչով թռիչք և դարձել այդ ոլորտում թռիչք կատարած առաջին կին-օդաչուն։ Պարգևատրվել է Ֆրանսիայի «Մարտական խաչ» շքանշանով։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո, Մարին Հյուսիսային Աֆրիկայում աշխատել է որպես լրագրող և բժիշկ։ Համարվում է 1929 թվականին տեղի ունեցած ավիացիոն բժշկության միջազգայի կոնգրեսի կազմակերպիչը և «Բժշկական ավիացիա» ընկերության հիմնադիրնրից մեկը։ Գրել է սցենարներ բժշկական ավիացիայի պատմության մասին և նկարահանել բժշկական ավիացիայի պատմության վերաբերյալ երկու վավերագրական ֆիլմ։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Մարին եղել է բուժքույր, վերականգնողական կենտրոնում օգնել է վիրավոր օդաչուներին։
Մինչև իր կյանքի վերջին օրերը գտնվել է լավ կարգավիճակում։ 80 տարեկանում ռեակտիվ ինքնաթիռով հնարավորություն ընձեռեց հաղթահարելու «ձայնային արգելքը», ձեռք է բերել ուղղաթիռ վարելու վկայական, 86 տարեկանում կատարել է հեծանվավազք՝ Նանսիից-Փարիզ։
Մահացել է Նանսի քաղաքում՝ 1963 թվականի դեկտեմբերի 14-ին։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 GeneaStar
- ↑ «Марвингт Мари — Биография». pomnipro.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 24-ին.
- ↑ 5,0 5,1 «24. Мари Марвингт — невеста опасности | World of Warplanes». worldofwarplanes.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 24-ին.
- ↑ «Немного солнца в холодной воде». www.molodost.in.ua. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 24-ին.
Մատենագրություն խմբագրել
- Marcel Cordier et Rosalie Maggio, Marie Marvingt, la femme d’un siècle, Pierron, Sarreguemines, 1991, 261 p.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- BIOGRAPHIE DU MOIS - MARS 2013 - MARIE MARVINGT, « LA FEMME LA PLUS DÉCORÉE DU MONDE » Արխիվացված 2019-03-28 Wayback Machine
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարի Մարվինգտ» հոդվածին։ |