Վիքիպեդիա

Մարիա Ստեպանովա

ռուս բանաստեղծուհի, էսսեիստ

Մարիա Միխայլովնա Ստեպանովա (ռուս.՝ Мари́я Миха́йловна Степа́нова, հունիսի 9, 1972(1972-06-09), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), ռուս բանաստեղծուհի, արձակագիր և էսսեիստ։ Անդրեյ Բելիի մրցանակի դափնեկիր (2005), «Московский счёт» մրցանակի (2006, 2009, 2018), և «Մեծ գիրք» ազգային գրական մրցանակի (2018) դափնեկիր։

Մարիա Ստեպանովա
ռուս.՝ Мари́я Миха́йловна Степа́нова
Ծնվել էհունիսի 9, 1972(1972-06-09) (51 տարեկան)
ԾննդավայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունբանաստեղծուհի, ակնարկագիր, գրող, վիպասան և լրագրող
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունՄաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտ
Պարգևներ
 Maria Mikhaylovna Stepanova Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

1995 թվականին ավարտել է Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտը։ 2007-2012 թվականներին եղել է OpenSpace.ru ինտերնետային հրատարակության գլխավոր խմբագիրը[4], իսկ 2012 թվականից՝ Colta.ru նախագծի գլխավոր խմբագիրը։ Բնակվում է Մոսկվայում։ Մի շարք երիտասարդական հրապարակումներից հետո առաջին անգամ մամուլում տպագրվել է 1996 թվականին (ալմանախ «Բաբելոն»)։

Հետագայում տպագրվել է նաև «Знамя», «Новое литературное обозрение», «Зеркало», «Волга», «©оюз Писателей», «Критическая Масса» ամսագրերում, «Улов», «Urbi», ալմանախներում, «TextOnly» ամսագրերում և այլ ամսագրերում։ Բանաստեղծությունների առաջին երեք գրքերը՝ «Հյուսիսային հարավցիների երգեր», «Երկվորյակների մասին», «Ահա լույսը» տարբեր հրատարակչություններում տպագրվել են 2001 թվականին։ 2014 թվականին լույս է տեսել ակնարկների առաջին ժողովածուն` «Памяти памяти» գրքով (2017) Ստեպանովան դրսևորել է իրեն որպես փիլիսոփայական և վավերագրական արձակի հեղինակ։ Պարբերաբար հրատարակում է նաև բանաստեղծական թարգմանություններ անգլերենից (մասնավորապես, Էդվարդ Էսթլին Քամինգսից[5]), 2019 թվականին լույս է տեսել անգլիացի բանաստեղծուհի Սթիվի Սմիթի ազատ թարգմանությունների գիրքը։

2000 թվականին դարձել է «Սուրբ Մատթեոսի կիրք-2009» երաժշտական նախագծի գաղափարի և տեքստերի հեղինակներից մեկը[6]։ 2018 թվականին եղել է V-A-C հիմնադրամի «Գլխավոր փորձ» գեղարվեստական նախագծի հեղինակներից[7]։ Նախագիծը դարձել է նշանավոր իրադարձություն Մոսկվայի գեղարվեստական կյանքում` զարգացնելով անձնական և սոցիալական հիշողության միահյուսման թեման, որի հետ Ստեպանովան արդեն աշխատել է արձակում և էսսեներում[8][9]։

Ստեպանովայի ստեղծագործությունները բազմիցս թարգմանվել են անգլերեն, այդ թվում հատուկ նրա պոեզիային նվիրված մրցույթի շրջանակներում (2017), որը կազմակերպվել է «Աշխարհի շուրջը» ամսագրի կողմից (հաղթող է ճանաչվել ԱՄՆ-ում բնակվող թարգմանիչ Դմիտրի Մանին)[10]։ Ստեպանովայի բանաստեղծություններն ու արձակը թարգմանվել են նաև բուլղարերեն, եբրայերեն, իսպաներեն, իտալերեն, գերմաներեն, ֆիններեն, ֆրանսերեն և այլ լեզուներով։ «Памяти памяти» գրքի տպագրման իրավունքները (2020 թվականի աշնան դրությամբ) ձեռք են բերել տասնինը երկրների հրատարակիչներ (թարգմանություններն արդեն տպագրվել են ութ երկրներում)[11]։

2018-2019 թվականներին Ստեպանովան եղել է Բեռլինի Հումբոլդտի համալսարանի պրոֆեսոր, Զիգֆրիդ-Անզելդի (գերմ.՝ Siegfried-Unseld-Professur) հյուրընկալ պրոֆեսորական շրջանակներում, Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայից հյուրերի կազմում։

  Ստեպանովայի բանաստեղծություններն իրենց արդիականությամբ և «արտաժամանակությամբ» հերքում են դասական տաղաչափության ճգնաժամի մասին պնդումները։ Ստեպանովան փորձարկում է հեղինակային վավերականության արտահայտությունը՝ հեղինակի գաղափարները պարտադրելով քնարական հերոսին։ Նրա համար դա այլևս ոչ միայն զուտ տրամասություն է, այլ անձնական կամք, առաջխաղացում արտահայտման առարկայի համար։ Ստեպանովայի գեղարվեստական լեզուն չափազանց յուրօրինակ է. Բառակազմերի ձևախախտումները ազդում են լեզվի բոլոր մակարդակների վրա՝ բացահայտելով նոր իմաստների ներուժը։  

Պարգևներ խմբագրել

Որպես բանաստեղծ խմբագրել

  • «Знамя» ամսագրի մրցանակ (1993, 2011),
  • Պաստեռնակի անվան մրցանակ (2005, «Артист в силе» անվանակարգում),
  • Անդրեյ Բելիի մրցանակ (2005),
  • Հուբերտ Բուրդա հիմնադրամի մրցանակ Արևելյան Եվրոպայի լավագույն երիտասարդ քնարերգուին (Գերմանիա, 2006),
  • «Московский счёт» մրցանակ (Հատուկ մրցանակ, 2006, Մեծ մրցանակ, 2009; Հատուկ մրցանակ, 2018),
  • Իոսիֆ Բրոդսկու հիշատակի Հիմնադրամի մրցանակ-կրթաթոշակ (2010),
  • Lerici Pea Mosca մրցանակ (Իտալիա-Ռուսաստան, 2011),
  • Anthologia մրցանակ (2012)։

2013 թվականին Մարիա Ստեպանովայի «Կիրեևսկի» գիրքն ընդգրկվեց «Различие» բանաստեղծական մրցանակի կարճ ցուցակում[12][13]։

Որպես արձակագիր խմբագրել

  • «Ясная Поляна» մրցանակի «Ընթերցողների ընտրություն» հատուկ մրցանակ (2018),
  • «Մեծ գիրք» Ազգային գրական մրցանակ (2018),
  • «НОС» մրցանակ (2019),
  • Մրցանակ «Կամուրջներ. Բեռլին» (գերմ.՝ Brücke Berlin) գերմաներեն թարգմանված լավագույն գրքի համար (Գերմանիա, 2020, թարգմանչուհի Օլգա Ռադեցկայայի հետ միասին)[14]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ Премия Андрея Белого | 2005 (ռուս.)
  2. ↑ Национальная литературная премия «Большая книга»: Итоги (ռուս.)
  3. ↑ https://www.lefigaro.fr/livres/maria-stepanova-laureate-du-prix-international-de-litterature-berman-20231024
  4. ↑ «OpenSpace.ru — Редакция». OpenSpace.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  5. ↑ «Мария Степанова. Из э э каммингса». Новая карта русской литературы. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 9-ին.
  6. ↑ «Страсти по Матфею-2000». Современные русские композиторы. 2000. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  7. ↑ ««Генеральная репетиция» — метадисциплинарный эксперимент». 2018-04. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 9-ին.
  8. ↑ «В Москве открывается заключительный акт выставки «Генеральная репетиция». ТАСС. 2018 թ․ հուլիսի 27. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 9-ին.
  9. ↑ «Почему «Генеральная репетиция» — важнейшая выставка года». The Village. 2018 թ․ օգոստոսի 6. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 9-ին.
  10. ↑ «Compass Translation Award: 2017 Maria Stepanova Competition». Литературный журнал «СтоСвет». 2017. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 9-ին.
  11. ↑ Maria Stepanova. Post-Memory: Foreign rights // Сайт агентства авторских прав Suhrkamp / Insel
  12. ↑ ««Безбашенный костлявый слон» и «Киреевский» номинированы на премию «Различие»». Lenta.ru. 2013 թ․ մարտի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 2-ին.
  13. ↑ «Премию «Различие» вручили за «Четырёхлистник для моего отца»» (ռուսերեն). Lenta.ru. 2013 թ․ մարտի 20. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 2-ին.
  14. ↑ «„Brücke Berlin" Preise». Literarisches Colloquium Berlin. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 24-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

Մատենագիտություն խմբագրել

Գրքեր խմբագրել

  • Степанова М. М. Песни северных южан. — М. : АРГО-РИСК ; Тверь : Kolonna, 2001. — 36 с. — (Библиотека молодой литературы ; вып. 18). — ISBN 5-94128-017-1.
  • Степанова М. М. О близнецах. — М. : ОГИ, 2001. — 104 с. — ISBN 5-94282-023-6.
  • Степанова М. М. Тут—свет. — СПб. : Пушкинский фонд, 2001. — 48 с. — (Автограф). — ISBN 5-89803-073-5.
  • Степанова М. М. Счастье. — М. : Новое литературное обозрение, 2003. — 84 с. — (Премия Андрея Белого). — ISBN 5-86793-269-9.
  • Степанова М. М. Физиология и малая история. — М. : Прагматика культуры, 2005. — 88 с. — ISBN 5-98392-011-1.
  • Степанова М. М. Проза Ивана Сидорова. — М. : Новое издательство, 2008. — 74 с. — ISBN 5-98379-082-X.
  • Степанова М. М. Лирика, голос. — М. : Новое издательство, 2010. — 54 с. — ISBN 978-5-98379-129-9.
  • Степанова М. М. Стихи и проза в одном томе. — М. : Новое литературное обозрение, 2010. — 240 с. — ISBN 978-5-86793-779-9.
  • Степанова М. М. Киреевский. — СПб. : Пушкинский Фонд, 2012. — 64 с. — ISBN 978-5-89803-224-9.
  • Степанова М. М. Один, не один, не я. — М. : Новое издательство, 2014. — 230 с. — ISBN 978-5-98379-182-4.
  • Степанова М. М. Три статьи по поводу. — М. : Новое издательство, 2015. — 64 с. — ISBN 978-5-98379-194-7.
  • Степанова М. М. Spolia. — М. : Новое издательство, 2015. — 60 с. — ISBN 978-5-98379-203-6.
  • Степанова М. М. Против лирики. — М. : АСТ, 2017. — 448 с. — ISBN 978-5-17-098661-3.
  • Степанова М. М. Памяти памяти : Романс. — М. : Новое издательство, 2017. — 408 с. — ISBN 978-5-98379-215-9.
  • Степанова М. М. Против нелюбви. — М. : АСТ, 2019. — 288 с. — (Эксклюзивное мнение). — ISBN 978-5-17-110963-9.
  • Степанова М. М. Старый мир. Починка жизни. — М. : Новое издательство, 2020. — 80 с. — ISBN 978-5-98379-243-2.
  • Степанова М. М. За Стиви Смит. — М. : Новое издательство, 2020. — 64 с. — ISBN 978-5-98379-246-3.

Հարցազրույց խմբագրել

Մարիա Ստեպանովայի մասին խմբագրել

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիա Ստեպանովա» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարիա_Ստեպանովա&oldid=9466379» էջից