Հիրիկ սիբիրյան

Հիրիկ սիբիրյան
Հիրիկ սիբիրյան
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Կարգ	Ծնեբեկածաղկավորներ (Asparagales)
Ընտանիք	Հիրիկազգիներ (Iridaceae)
Ենթաընտանիք	Iridoideae
Տրիբա	Irideae
Ցեղ	Հիրիկ (Iris)
Ենթացեղ	Limniris
Տեսակ	Հիրիկ սիբիրյան (I. sibirica)
Միջազգային անվանում
Iris sibirica L., 1753

Հիրիկ սիբիրյան (լատին․՝ Iris sibirica), հիրիկազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։

Նկարագրություն

Գեղազարդային, կոճղարմատովոր բույս է։ Ցողունն ունի 40-70 (100) սմ բարձրություն։ Տերևները նեղ գծային են, ցողունից կարճ։ Ծաղիկները 2-3 հատ են և գտնվում են ծաղկասլաքի գագաթում, խոշոր են, կապույտ 6-9 սմ տրամագծով։

Տարածվածություն

Հայաստանում տարածված է Վերին Ախուրյանի, Լոռու և Իջևանի ֆլորիստիկական շրջաններում։ Տարածված է նաև Կովկասում, Եվրոպայում, Սիբիրում, Հյուսիսարևելյան Անատոլիայում։

Էկոլոգիա

Աճում է միջին և վերին լեռնային գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 1600-2000 մ բարձրությունների վրա, խոնավ մարգագետիններում, ճահճացած տեղերում, գետերի և լճերի մոտ, անտառներում։ Ծաղկում է մայիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս-օգոստոսին։

Պահպանություն

Խոցելի տեսակ է։ Պոպուլյացիայի արեալը մասնատված է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս։ Գերարածեցման պատճառով տեսակին սպառնում է տարածման և բնակության շրջանների կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ հիշատակվում էր որպես հազվագյուտ տեսակ։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում։

Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Արփի լիճ» ազգային պարկի տարածքում։

Ծանոթագրություններ

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հիրիկ սիբիրյան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հիրիկ սիբիրյան» հոդվածին։