Կումարագուպտա I
Կումարագուպտա I (Mahendraditya), 415-455 թվականների Գուպտա թագավորության ղեկավարներից մեկը։ Ինչպես իր հայրը և նախորդը` Չանդրագուպտա II-ը, Կումարագուպտա I-ը եղել է արժանի ղեկավար։ Նա պահպանեց հսկա թագավորության տարածքները ամբողջական, որը սփռված էր Բենգալից մինչև Կաթիավար և Հիմալայներից Նարմադիին։ Նա ազդեցիկ կառավարեց մոտավորապես քառասուն տարի։ Սակայն Կումարագուպտա I-ին հաջողվեց կանխել այդ սպառնալիքները, որոնք, նրա հաղթանակը տոնելու համար, ավարտվեցին ձիու զոհաբերությամբ, որը պատկերված է մետաղադրամներից մեկի վրա։
| Կումարագուպտա I | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 399 |
| Մահացել է | 455 |
| Քաղաքացիություն | Գուպտա կայսրություն |
| Կրոն | հինդուիզմ |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ |
| Ծնողներ | հայր՝ Չանդրագուպտա II, մայր՝ Դհրուվադեվի |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Gupta emperor? |
| Երեխաներ | Purugupta? և Skandagupta? |
 Kumaragupta I Վիքիպահեստում | |
Պատմական աղբյուրներ խմբագրել
Ոսկե և արծաթե մետաղադրամները դարձել են Կումարագուպտայի թագավորության ուսումնասիրության աղբյուրները։ Մետաղադրամները դուրս են բերվել Բայանի հայտնի գանձարանից։ Այդ մետաղադրամների գանձարանը հայտնաբերվել է 1946 թվականի փետրվարին՝ Բխարատպուր իշխանության Բայան գյուղի մոտակայքում, որոնք Բխարատպուրում գտել է մահարաջան (թագավորը), Նորին Վսեմություն Շրի Մահարաջայի գնդապետը, որը սիրում էր վայրի կեդանիների որսով զբաղվել։ Այդ գանձարանն օգտագործվում էր թագավորական ընտանիքի անդամների համար զարդեր պատրաստելու համար, իսկ գանձարանի մնացած մետաղադրամները սիրով փոխանցել են Հնդկաստանի Դելիում գտնվող թանգարանին, Չխատրապատի Շիվաջի Մահարաջ Վաստու Սանգրահալին, որը գտնվում է Մումբայում[1]։
Կումարագուպտայի խորհուրդը խմբագրել
Ժառանգելով Չանդրագուպտա II-ի գահը, Կումարագուպտա I-ը հաստատեց իր իշխանությունը իրենց նախնիների հսկայական կայսրության վրա, որը զբաղեցնում էր Հնդկաստանի մեծ մասը, բացառությամբ Հնդկաստանի հարավային չորս նահանգների։ Հետագայում նա նաև կատարեց յաջնայի ծեսը և իրեն հռչակեց «բոլոր թագավորների թագավոր»։ Մետաղադրամների հատումը Կումարագուպտա I- ի գահակալության առանձնահատկություններից մեկն էր, բայց չգիտես ինչու այս իրադարձությանը նվիրված մետաղադրամները չէին հատվել։ Կումարագուպտան նաև արվեստի և մշակույթի հովանավորն էր, կան վկայություններ, որ նա նպաստել է Նալանդայի հինավուրց մեծ համալսարանում արվեստի դպրոցի զարգացմանը, որը ծաղկել է 5-12-րդ դարերում։ Նումիզմատիկ ապացույցները ենթադրում են, որ Գուպտայի կայսրությունն իր գագաթնակետին էր գտնվում նրա կառավարման տարիներին։ Կումարագուպտա I- ը հատեց 14 տարբեր տեսակի ոսկի ՝ այդպիսով գերազանցելով Գուպտա տոհմի մյուս կառավարիչներին։ Դրանց թվում են մարդասպան ռնգեղջյուրի, սիրամարգի կերակրման պատկերները, որոնք եզակի են հնդկական ամբողջ դրամագիտական պատմության մեջ։ Նա նաև կտրեց երկու տեսակ Վագր-մարդասպան և քնարերգու, որը հիմնադրել էր իր պապը ՝ Սամուդրագուպտան։ Այս երկու տեսակի մետաղադրամները դադարեցվել են Չանդրագուպտայի օրոք[1]։ Կումարագուպտան հատեց նաև արծաթե մետաղադրամներ, որոնք հիմնականում նախատեսված էին Գուպտա կայսրության արևմտյան մասում տարածելու համար։ Ի տարբերություն ոսկե մետաղադրամների, որտեղ փորձ է արվել ներկայացնել առաջնորդների գործունեությունը, արծաթե մետաղադրամները շատ թե քիչ պարզապես ստանդարտ էին՝ հաշվի չառնելով տիրակալի իրական տեսակետները[1]։ Այս պահին արհեստի զարգացումը վկայում է երկաթե սյունը, որը մետաղագործության առաջատար հետաքրքրասիրություններից մեկն է աշխարհում։ Սյունը ի սկզբանե գտնվել է Միտրայի տաճարում, հետագայում Օսմանյան կայսրության ժամանակաընթացքում սյունի մոտակայքում կառուցվել է Մինար Քութուբ իսլամական մզկիթը։ Սյունը 98% բարձրորակ մաքուր երկաթից է, 23 ոտնաչափ 8 դյույմ բարձրությամբ և 16 դյույմ տրամագծով։ Սյունը վկայում է հին հնդկական երկաթագործների ձեռք բերած հմտությունների բարձր մակարդակի և երկաթի արդյունահանման և վերամշակման զարգացման մասին։ Սյունը գրավեց հնէաբանների և մետագործների ուշադրությունը, ինչպես մեկը, որը վերջին 1600 տարիներին դիմակայել է կոռոզիայից, չնայած եղանակային ծանր պայմաններին։
Թագավորի անհատականությունը խմբագրել
Մետաղադրամների վրա պատկերված պատկերները վկայում են, որ թագավորը հմուտ որսորդ է եղել։ Մասնավորապես, մետաղադրամներից մեկում պատկերված է ինքը ՝ արքան, աջ ձեռքում աղեղն ու բաց բերանով պառկած վագրը։ Թագավորի աջ ոտքը կանգնած է տապալված վագրի վրա։ Հուշադրամի վրա նշված է, որ Նորին Մեծությունն ունի վագրի ուժ և համարձակություն։ Նույն մետաղադրամներից դուք կարող եք իմանալ, որ թագավորը կրել է կարճաթև վերարկու և չալմա, ականջողներ, վզնոցներ, ապարանջաններ[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «GUPTA DYNASTY, GOLDEN AGE OF INDIA». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 5-ին.