Կլադնո
Կլադնո (չեխ․՝ Kladno), քաղաք և ընդլայնված լիազորություններով համայնք Չեխիայի Միջինչեխական երկրամասում (պատմական Բոհեմիա մարզի կենտրոնական հատվածում), որի կազմի մեջ մտնող նույնանուն շրջանի վարչական կենտրոնն է[7]։ Ընկած է Կլադնո լճի ափին, երկրի մայրաքաղաք Պրահայից մոտավորապես 25 կիլոմետր դեպի հյուսիս-արևմուտք։ Զբաղեցնում է 36,97 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ Բնակչության թվաքանակը 2023 թվականի հունվարի 1-ի տվյալներով եղել է 68 436[8]։ Չեխիայի արդյունաբերական կենտրոններից է։
Բնակավայր | |||||
---|---|---|---|---|---|
Կլադնո | |||||
չեխ․՝ Kladno[1] | |||||
| |||||
![]() | |||||
Երկիր | ![]() | ||||
Համայնք | Կլադնոյի շրջան և Q12042019?[2] | ||||
Ներքին բաժանում | Dubí?[3], Kročehlavy?[3], Rozdělov?[3], Švermov?[3], Vrapice?[3] և Q56416005? | ||||
Առաջին հիշատակում | 1318[4][5] | ||||
Մակերես | 36,965946 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 384 մետր | ||||
Բնակչություն | ▲69 078 մարդ (հունվարի 1, 2024)[6] | ||||
Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||||
Փոստային դասիչ | 272 01[2], 272 03[2], 272 04[2] և 273 09[2] | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | S | ||||
Պաշտոնական կայք | mestokladno.cz | ||||
| |||||
Ժողովրդագրություն
խմբագրելScript error: No such module "Բնակչությունն ըստ թվականների".
Ստուգաբանություն
խմբագրելՔաղաքի անվանումն առաջացել է չեխերեն kláda՝ գերան բառից։ Հին չեխերենում kladno նշանակել է հասունացած անտառ, որտեղից գերաններ են ձեռք բերվել[9]։
Պատմություն
խմբագրել- 1318 — Բնակավայրն առաջին անգամ հիշատակվել է պատմական փաստաթղթերում[10]։
- 1561 — Ստացել է քաղաքի կարգավիճակ, շուկայական առևտուր և տարեկան երկու տոնավաճառ կազմակերպելու իրավունք[11]։
- 1830 — Շարք է մտել երկաթուղին, որով փայտանյութ ու փայտածուխ է հասցվել Պրահա։
- 1850 — Շահագործման է հանձնվել քարածխի առաջին հանքը, հինգ տարի անց՝ առաջին դոմնային վառարանը։
- 1889 — Սկսել է գործել «Պոլդի» մետալուրգիական կոմբինատը, որը սոցիալիստական վարչակարգի օրոք վերանվանվել է (չեխ․՝ SONP՝ «Ազգային պողպատաձուլական ձեռնարկությունների միավորում»)։
Արդյունաբերություն
խմբագրել20-րդ դարավերջին «Պոլդի»-ն սնանկացման եզրին էր հասել, քաղաքի բնակչության շրջանում գործազրկությունն էլ հասել էր 11 տոկոսի։ Ձեռնարկված միջոցների շնորհիվ դրությունը շտկվել է։
Կլադնոյում գործող խոշոր ձեռնարկություններից են.
- LEGO — այդ ընկերության միակ գործարանն է, որ գտնվում է Դանիայի սահմաններից դուրս։
- Sagem — արտադրում է բջջային հեռախոսներ։
- Showa Aluminium — արտադրում է ավտոմեքենաների կոնդիցիոներներ։
- Մետալուրգիական ձեռնարկությունները կողմնորոշվել են անհատական պատվերների կատարման, փոքր խմբաքանակներով բարձրորակ արտադրանքի թողարկման ուղղությամբ (օրինակ՝ վիրաբուժական պողպատե գործիքներ, նավերի շարժիչների ու տուրբինների լիսեռներ և այլն)։
Անվանի անձինք
խմբագրել- Հուգո Անտոն Ֆիշեր (1854-1916) — ամերիկացի բնանկարիչ[12]
- Վյաչեսլավ Սուկ (1861-1933) — դիրիժոր[13]
- Անտոն Չերմակ (1873-1933) — ամերիկյան քաղաքական գործիչ, Չիկագոյի քաղաքապետ (1931-1933).[14]
- Զդենեկ Միլեր (1921-2011) — նկարիչ-անիմատոր[15]
- Օտա Պավել (1930-1973) — արձակագիր, լրագրող[16]
- Իրժի Դինստբիր (1941-2011) — քաղաքական գործիչ, Չեխոսլովակիայի արտաքին գործերի նախարար (1989-1992).[17]
- Պետր Պիտգարտ (1941) — քաղաքական գործիչ, Չեխիայի Սենատի ղեկավար (1996-1998, 2000-2004).[18]
- Վլաստիմիլ Հորտ (1944) — շախմատիստ, գրոսմայստեր[19]
- Ֆրանտիշեկ Կաբեռլե (1951) — չեխ հոկեյիստ, աշխարհի չեմպիոն[20]
- Յան Սուխոպարեկ (1969) — չեխ ֆուտբոլիստ[21]
- Յարոմիր Յագր (1972) — չեխ հոկեյիստ, օլիմպիական չեմպիոն
- Յոզեֆ Կոշտյալեկ (1909 - 1971) — չեխ ֆուտբոլիստ, 1934 թ. աշխարհի առաջնության արծաթե մեդալակիր
- Ցիրիլ Բոուդա (1901 - 1984) — նկարիչ
Պատկերասրահ
խմբագրելՔույր քաղաքներ
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 набор данных ISÚI — Czech Office of Surveying and Cadastre.
- ↑ Jakl L. Jak stará jsou česká města? Legendy a fakta. (չեխերեն) // iDNES.cz — 2011.
- ↑ Historický lexikon obcí České republiky 1869–2005 (չեխերեն): 1. díl / J. Růžková, J. Škrabal — ČSÚ, 2006. — 759 p. — ISBN 978-80-250-1310-6
- ↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2024 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2024.
- ↑ citar web|URL=http://www.czso.cz/csu/2010edicniplan.nsf/engt/F50030D09B/$File/201011102613.xls%7Ctítulo=Dados Արխիվացված 2023-09-18 Wayback Machine do instituto de estatísticas da República Checa|autor=|data=|publicado=|acessodata=|língua=cz
- ↑ «Population of Municipalities – 1 January 2023». Czech Statistical Office. 2023 թ․ մայիսի 23.
- ↑ «Z lednových zápisů v kladenské kronice» (չեխերեն). City of Kladno. 2003 թ․ հունվարի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 13-ին.
- ↑ «Historie města Kladno» (չեխերեն). Kladno Živě. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 13-ին.
- ↑ «Historie Kladna» (չեխերեն). City of Kladno. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 13-ին.
- ↑ Біографія та творчість Гуго Антона Фішера. (անգլ.) [1] Արխիվացված 2013-03-27 Wayback Machine
- ↑ Сук В'ячеслав Іванович. (ռուս.) [2](չաշխատող հղում)Կաղապար:Недоступне посилання
- ↑ Антон Джозеф Чермак. (անգլ.) [3] Արխիվացված 2012-11-08 Wayback Machine
- ↑ Фільмографія Зденека Мілера. (չեխ.) [4] Արխիվացված 2011-11-28 Wayback Machine
- ↑ Ота Павел. (չեխ.) [5] Արխիվացված 2016-03-07 Wayback Machine
- ↑ Офіційний сайт Їржі Дінстбіра. (չեխ.) [6] Արխիվացված 2012-10-03 Wayback Machine
- ↑ Петр Пітхарт. (չեխ.) [7] Արխիվացված 2012-01-18 Wayback Machine
- ↑ Шахові партії Властіміла Горта. (անգլ.) [8] Արխիվացված 2012-10-28 Wayback Machine
- ↑ Франтішек Каберле. (գերմ.) [9] Արխիվացված 2012-11-07 Wayback Machine
- ↑ Футбольна кар'єра Яна Сухопарека. (անգլ.) [10]
Արտաքին հղումներ
խմբագրելՎիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կլադնո» հոդվածին։ |