Վիքիպեդիա

Կարպ Խաչվանքյան

հայ դերասան
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Խաչվանքյան (այլ կիրառումներ)

Կարպ Մկրտչի Խաչվանքյան (հունվարի 23, 1923(1923-01-23)[1][2], Ախալցխա, Ախալցխայի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ[1][2] - նոյեմբերի 29, 1998(1998-11-29)[2], Երևան, Հայաստան[2]), հայ դերասան, ռեժիսոր, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1957)։ Հատկապես հայտնի է կատակերգական ժանրում իր խաղացած դերերով։ XX դարի 2-րդ կեսի հայ բեմի ամենաճանաչված կատակերգակներից է։ Բեմական հմայքի, շեշտված անհատականության, ռիթմի, հումորի, երաժշտության նուրբ զգացողության շնորհիվ նույն հաջողությամբ կերտել է և´ կատակերգական, և´ երաժշտական կերպարներ։

Կարպ Խաչվանքյան
Ծնվել էհունվարի 23, 1923(1923-01-23)[1][2]
ԾննդավայրԱխալցխա, Ախալցխայի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ[1][2]
Մահացել էնոյեմբերի 29, 1998(1998-11-29)[2] (75 տարեկան)
Մահվան վայրԵրևան, Հայաստան[2]
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունդերասան և ռեժիսոր
Ժանրերկատակերգություն և դրամա
Պարգևներ և մրցանակներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «Պատվո նշան» շքանշան
և ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ[1]

Կենսագրություն Խմբագրել

Կարպ (իսկական անունը՝ Կարապետ) Խաչվանքյանը ծնվել է 1923 թվականի հունվարի 23-ին։ 1928 թվականին նրա ընտանիքը տեղափոխվել է Թիֆլիս։ 1941-1944 թվականներին սովորել է Թբիլիսիի կինոստուդիային կից դերասանական դպրոցում[3]։ 1944-1998 թվականներին աշխատել է Երևանի երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում[4]։ 1984-1988 թվականներին Խաչվանքյանը նաև թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարն էր։ Հայտնի դերերից են Ալդեմարո (Լոպե դե Վեգայի «Պարերի ուսուցիչը»), Նիկո (Հ. Պարոնյանի և Ա. Այվազյանի «Ատամնաբույժն արևելյան»), Պետրուչիո (Շեքսպիրի «Կամակոր կնոջ սանձահարումը»), Տոնիո և Զանետտո (Գոլդոնիի «Վենետիկյան երկվորյակներ»)։ Խաչվանքյանի բեմադրությունները՝ Ֆ. Լոուի «Իմ չքնաղ լեդի», Ի. Կալմանի «Սիլվա», Ա. Այվազյանի «Սեր աստղերի տակ» և այլն, առանձնանում են երաժշտության, պարի և խոսքի միաձուլությամբ։

Խաչվանքյանը երաժշտական կոմեդիայի թատրոնում բեմադրել է Արտեմի Այվազյանի «Սեր աստղերի տակ», Էլդար Ռյազանովի և Էմիլ Բրագինսկու «Բաղնիքդ անուշ» ու այլ կատակերգություններ։ Նկարահանվել է նաև կինոյում՝ «Արարատյան դաշտի աղջիկը», 1949 թվականին, «Պատվի համար», 1956 թվականին, «Ճանապարհ դեպի կրկես», 1963 թվականին, «Ատամնաբույժն արևելյան», 1981 թվականին։ 1998 թվականին պարգևատրվել է ՀՀ Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով։

Կարպ Խաչվանքյանը մահացել է 1998 թվականի նոյեմբերի 29-ին[5]։

Դերերը Խմբագրել

 
Կարպ Խաչվանքյանին նվիրված հուշատախտակ Հակոբ Պարոնյանի անվան պետական երաժշտական կոմեդիայի թատրոնի շենքի պատին
  • Բոնի՝ «Սիլվա»
  • Վալի՝ «Աշուղ Մուրադ»
  • Գուրգեն - «Աղբյուրի մոտ»
  • Տոնինո, Ձունիետո ՝ «Վենետիկյան երկվորյակներ »
  • Լյոնյա Գլազկին՝ «Մի քաղաք կա Վոլգայի վրա»
  • Դիոգինես՝ «Եվայլն կամ Նոր Դիոգինես »
  • Նիկո՝ «Ատամնաբույժն արևելյան»
  • Ալդեմարո՝ «Պարերի ուսուցիչը»
  • Խանդիկյան՝ «Խանդից պատուհաս»
  • Միշա՝ «Սիրո հովիտ»
  • Սկապեն՝ «Սկապենի արարքները»
  • Սիրական՝ «Սոֆիկի սխալը»
  • Մանուչա՝ «Ծղնեթցի Մայա»
  • Ղարա՝ «Կապկազ թամաշա»
  • Պետրուչիո՝ «Անսանձ կնոջ սանձահարումը»
  • Թոդորոս՝ «Պահանջվում է ստախոս»
  • Հիգենս՝ «Իմ չքնաղ լեդի»
  • Սոկրատ՝ «Սեր աստղերի տակ»
  • Կնյազ՝ «Տաքսի, տաքսի»
  • Ջուլիկյան՝ «Ախ, ներվեր, ներվեր»
  • Վարուժան՝ «Ծաղիկների աշխարհ»
  • Կիկիլիո՝ «Երկու օրիորդ»
  • Պետիկ՝ «Երազիկ»
  • Մեքի՝ «Երեք գռոշանոց օպերա»
  • Բապս՝ «Չառլեի մորաքույրը»

Ֆիլմագրություն Խմբագրել

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 5. — էջ 28.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 2.
  3. ↑ «1923 թ. ծնվել է հայ դերասան և ռեժիսոր Կարպ Խաչվանքյանը»։ nt.am։ Վերցված է 2023-01-23 
  4. ↑ ««Հայաստանի Հանրապետություն» օրաթերթ. Կարպի ներկայացումներին մարդիկ... «ուշագնաց» էին լինում»։ armenpress.am (հայերեն)։ Վերցված է 2023-01-23 
  5. ↑ https://tert.nla.am/archive/NLA%20TERT/Azg91/1998/223.pdf ԱԶԳ օրաթերթ, «Վախճանվեց ծիծաղի արքան»

Արտաքին հղումներ Խմբագրել

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 28)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կարպ_Խաչվանքյան&oldid=8702038» էջից