Կարլ XII (շվեդ.՝ Karl XII, լատինացված տարբերակ՝ Կարոլուս Ռեքս (Carolus Rex), հունիսի 27, 1682(1682-06-27)[1][2][3][…], Հորֆյորսամգլինգեն, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[1] - դեկտեմբերի 11, 1718(1718-12-11)[1][2][3], Հալդեն, Էստֆոլդ, Նորվեգիա[1]), Շվեդիայի թագավոր 1697 թ.-ից 1718 թվականներին, զորավար։

Կառլ XII
Ծնվել է՝հունիսի 27, 1682(1682-06-27)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՀորֆյորսամգլինգեն, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա[1]
Մահացել է՝դեկտեմբերի 11, 1718(1718-12-11)[1][2][3] (36 տարեկան) death in battle?
Վախճանի վայրՀալդեն, Էստֆոլդ, Նորվեգիա[1]
Կարոլինսկա[4]
Երկիր Շվեդիա
ՏոհմՊֆալց-Ցվայբրյուկկենյան տոհմ
զորավար և միապետ
ՇրջանավարտՈւփսալայի համալսարան
ՀայրԿարլ XI[1]
ՄայրՈւլրիկա Էլեոնորա դանիացի[1]
Հավատքլյութերականություն
ՍտորագրությունИзображение автографа

Հենվելով Շվեդիայի տնտեսական և քաղաքական հզորության վրա և իր տրամադրության տակ ունենալով Եվրոպայի լավագույն բանակն ու նավատորմը, շարունակել է հոր՝ Կարլ XI-ի բացարձակապետական-մեծապետական քաղաքականությունը։ Շվեդական բանակը նրա հրամանատարությամբ 1700-1721 թվականների Հյուսիսային պատերազմի սկզբում հաղթել է Դանիային և նրան հարկադրել դուրս գալ Հյուսիսային դաշինքից (Ռուսաստան, Սաքսոնիա, Լեհաստան, Դանիա1700 թվականի նոյեմբերին Նարվայի մոտ ջախջախել է ռուսական զորքերը։ 1708 թվականի ամռանը ներխուժել է Ռուսաստան։ 1709 թվականի Պոլտավայի ճակատամարտում պարտություն կրելով ռուսական զորքերից, որոնց հրամանատարն էր Պետրոս Մեծը, Կարլ XII փախել է Թուրքիա, որտեղ փորձել է Ռուսաստանի դեմ հանել թուրքերին։ 1715 թվականին վերադարձել է Շվեդիա՝ նոր բանակ կազմելու։ Սպանվել է նորվեգական Ֆրեդերիկսհալ ամրոցի պաշարման ժամանակ։ Ռուսաստանում նրա կրած պարտության հետևանքով Շվեդիան երկրորդական պետություն դարձավ։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Karl XII (շվեդերեն) — 1917.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Hatton R. M., Nordlund S. Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
  4. Olsson M. Riddarholmskyrkan - inventories and graves — 1937. — P. 424.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ XII» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 324