Լյուիս Վուլպերտ
Լյուիս Վուլպերտ (անգլ.՝ Lewis Wolpert, հոկտեմբերի 19, 1929[1], Յոհաննեսբուրգ, Տրանսվաալ, Հարավաֆրիկյան Միություն - հունվարի 28, 2021[2]), բրիտանացի գիտնական, կենսաբան, զարգացման կենսաբանության մասնագետ, գիտության ժողովրդականացնող։
| Լյուիս Վուլպերտ անգլ.՝ Lewis Wolpert | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 19, 1929[1] |
| Ծննդավայր | Յոհաննեսբուրգ, Տրանսվաալ, Հարավաֆրիկյան Միություն |
| Մահացել է | հունվարի 28, 2021[2] (91 տարեկան) |
| Քաղաքացիություն |  ՀԱՀ և .svg){kind=small} Միացյալ Թագավորություն |
| Կրոն | աթեիզմ |
| Կրթություն | Ուիտուոտերստրանդի համալսարան, Լոնդոնի կայսերական քոլեջ և Լոնդոնի թագավորական քոլեջ |
| Մասնագիտություն | կենսաբան, համալսարանի դասախոս, ճարտարագետ, բջջաբան և embryologist |
| Աշխատավայր | Լոնդոնի համալսարանի քոլեջ և Լոնդոնի թագավորական քոլեջ |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Մոլեկուլային կենսաբանության եվրոպական կազմակերպություն, Թագավորական գրական ընկերություն և Եվրոպական ակադեմիա[4] |
| Երեխաներ | Դանիել Վուլպերտ |
 Lewis Wolpert Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Ծնվել է Յոհաննեսբուրգ քաղաքում (Հարավաֆրիկյան Միություն)[5], լիտվացի հրեայի ընտանիքում[6]։ Կրթություն է ստացել Վիտվատերսրանդի համալսարանում։
1955-1966 թվականներին եղել է Լոնդոնի Թագավորական քոլեջի կենսաբանության ամբիոնի անդամ, որտեղ էլ 1961 թվականին ստացել է փիլիսոփայության գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան, իսկ 2001 թվականին դարձել է Լոնդոնի Թագավորական ընկերության իսկական անդամ։ Եղել է Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի առաջավոր պրոֆեսոր, Մեծ Բրիտանիայի բժշկական գիտությունների, Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, Բրիտանիայի հումանիստների ասոցիացիայի փոխնախագահ։ Արժանացել է Բրիտանական կայսրության շքանշանի ասպետի կոչման, 1994-1998 թվականներին եղել է «Committee on the Public Understanding of Science» գիտական հասարակական կոմիտեի նախագահը[7]։
1999 թվավանին դարձել է Թագավորական գրական հասարակություն Մեծ Բրիտանիայի հեղինակավոր գրական կազմակերպության լիրիրավ անդամ, եղել է Լոնդոնի Թագավորական քոլեջի բժիշկների պատվավոր անդամ։
«Զարգացման կենսաբանություն» դասագիրքի հեղինակն է։
Որդին՝ պրոֆեսոր Դանիել Վուլպերտը (1963) նույնպես հանդիսանում է Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ։
Մահացել է կորոնավիրուսից, 92 տարեկանում[8][9]։
Միջադեպ խմբագրել
2011 թվականին Վուլպերտը հրատարակել է ծերացման մասին «Դուք շատ լավ եք փնտրում» գիրքը։ Գիրքը հրատարակչի կողմից վաճառքից հանվել է 2014 թվականին, այն բանից հետո, երբ հայտնաբերվել է, որ բազմաթիվ հատվածներ են պատճենված՝ գիտական գրականությունից և տարբեր կայքերից, այդ թվում՝ Վիքիպեդիայի, առանց վերագրումների[10]։ Վուլպերտի հետագա «Ինչո՞ւ կինը չի կարող տղամարդու նմանվել» գրքի հրատարակումը հետաձգվեց նաև այն բանից հետո, երբ պարզվել է, որ այդ գրքի հատվածները պատճենվում են առանց վերագրման։ Վուլպերտը ներողություն խնդրել և ստանձնել սխալների պատասխանատվությունը։
Պարգևներ խմբագրել
- Royal Institution Christmas Lectures (1986)
- Բրիտանական կայսրության շքանշան (1990)
- Բաթի համալսարանի պատվավոր դոկտոր (1997)
- Մայքլ Ֆարադեյի մրցանակ (Լոնդոնի թագավորական ընկերություն) (2000)
- Թագավորական մեդալ (Լոնդոնի թագավորական ընկերություն) (2018)[11]
Աշխատություններ խմբագրել
- Wolpert, Lewis, Richards, Alison (1988)։ A Passion for Science։ Oxford, U.K: Oxford University Press։ ISBN 0-19-854213-5
- Wolpert, Lewis (1991)։ The Triumph of the Embryo։ Oxford, UK & New York: Oxford University Press։ ISBN 0-19-854243-7
- Wolpert Lewis (1994)։ The Unnatural Nature of Science։ Lancet 341 (8840) (Harvard University Press)։ էջ 310։ ISBN 0-674-92980-2։ PMID 8093949։ doi:10.1016/0140-6736(93)92665-g։ Վերցված է 14 November 2010 Paperback 978-0-674-92981-4 First published 1992 by Faber & Faber, London.
- Wolpert Lewis (1999)։ Malignant Sadness: The Anatomy of Depression։ New York: Free Press։ ISBN 0-684-87058-4։ Վերցված է 14 November 2010 Free registration facilitates access to introduction & chapter 1. Alternatively, type the title into Google within quotations "like this", and the webpage comes up (how found in the first instance)
- Wolpert Lewis, Tickle Cheryll (2011)։ Principles of development։ Oxford New York: Oxford University Press։ ISBN 978-0-19-955428-7
- Wolpert Lewis (2006)։ Six impossible things before breakfast, The evolutionary origins of belief։ W.W. Norton։ ISBN 0-393-06449-2
- Wolpert Lewis (2009)։ How We Live and Why We Die: The secret lives of cells, Norton։ Faber & Faber։ ISBN 978-0571239122
- Wolpert Lewis (2011)։ You're Looking Very Well: The Surprising Nature of Getting Old։ Faber & Faber։ ISBN 978-0571250653
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Discogs — 2000.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://humanism.org.uk/2021/01/28/humanists-uk-mourns-professor-lewis-wolpert-cbe-frs-1929-2021/
- ↑ https://bsdb.org/awards/the-waddington-medal/
- ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Wolpert_Lewis
- ↑ «Humanists UK mourns Professor Lewis Wolpert CBE FRS (1929-2021)»։ Humanists UK (անգլերեն)։ Վերցված է 2021-01-30
- ↑ «Professor Lewis Wolpert CBE FRS»։ Humanists UK (անգլերեն)։ Վերցված է 2021-01-30
- ↑ Depression is indescribable | University of Cambridge
- ↑ «Humanists UK mourns Professor Lewis Wolpert CBE FRS (1929-2021)»։ Humanists UK (անգլերեն)։ Վերցված է 2021-01-30
- ↑ «Professor Lewis Wolpert, biologist, author and regular on TV and radio discussing science and depression – obituary»։ www.telegraph.co.uk։ Վերցված է 2021-01-31
- ↑ Davis Nicola (18 January 2014)։ «Eminent scientist Lewis Wolpert sorry for using others' work»։ The Guardian
- ↑ Professor Lewis Wolpert recognised with Royal Society Medal | UCL News — UCL — London’s Global University
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Լոնդոնի թագավորական ընկերություն
- Manufacturing belief Archived 2011-07-19 at the Wayback Machine. Salon.com interview
- Why do we believe impossible things
- Lewis Wolpert video at Web of Stories