Վիքիպեդիա

Լյուիս Վուլպերտ

բրիտանացի գիտնական, կենսաբան

Լյուիս Վուլպերտ (անգլ.՝ Lewis Wolpert, հոկտեմբերի 19, 1929(1929-10-19)[1], Յոհաննեսբուրգ, Տրանսվաալ, Հարավաֆրիկյան Միություն - հունվարի 28, 2021(2021-01-28)[2]), բրիտանացի գիտնական, կենսաբան, զարգացման կենսաբանության մասնագետ, գիտության ժողովրդականացնող։

Լյուիս Վուլպերտ
անգլ.՝ Lewis Wolpert
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 19, 1929(1929-10-19)[1]
ԾննդավայրՅոհաննեսբուրգ, Տրանսվաալ, Հարավաֆրիկյան Միություն
Մահացել էհունվարի 28, 2021(2021-01-28)[2] (91 տարեկան)
Քաղաքացիություն ՀԱՀ և  Միացյալ Թագավորություն
Կրոնաթեիզմ
ԿրթությունՈւիտուոտերստրանդի համալսարան, Լոնդոնի կայսերական քոլեջ և Լոնդոնի թագավորական քոլեջ
Մասնագիտությունկենսաբան, համալսարանի դասախոս, ճարտարագետ, բջջաբան և embryologist
ԱշխատավայրԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ և Լոնդոնի թագավորական քոլեջ
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Մոլեկուլային կենսաբանության եվրոպական կազմակերպություն, Թագավորական գրական ընկերություն և Եվրոպական ակադեմիա[4]
ԵրեխաներԴանիել Վուլպերտ
 Lewis Wolpert Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է Յոհաննեսբուրգ քաղաքում (Հարավաֆրիկյան Միություն)[5], լիտվացի հրեայի ընտանիքում[6]։ Կրթություն է ստացել Վիտվատերսրանդի համալսարանում։

1955-1966 թվականներին եղել է Լոնդոնի Թագավորական քոլեջի կենսաբանության ամբիոնի անդամ, որտեղ էլ 1961 թվականին ստացել է փիլիսոփայության գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան, իսկ 2001 թվականին դարձել է Լոնդոնի Թագավորական ընկերության իսկական անդամ։ Եղել է Լոնդոնի համալսարանական քոլեջի առաջավոր պրոֆեսոր, Մեծ Բրիտանիայի բժշկական գիտությունների, Լեհաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, Բրիտանիայի հումանիստների ասոցիացիայի փոխնախագահ։ Արժանացել է Բրիտանական կայսրության շքանշանի ասպետի կոչման, 1994-1998 թվականներին եղել է «Committee on the Public Understanding of Science» գիտական հասարակական կոմիտեի նախագահը[7]։

1999 թվավանին դարձել է Թագավորական գրական հասարակություն Մեծ Բրիտանիայի հեղինակավոր գրական կազմակերպության լիրիրավ անդամ, եղել է Լոնդոնի Թագավորական քոլեջի բժիշկների պատվավոր անդամ։

«Զարգացման կենսաբանություն» դասագիրքի հեղինակն է։

Որդին՝ պրոֆեսոր Դանիել Վուլպերտը (1963) նույնպես հանդիսանում է Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ։

Մահացել է կորոնավիրուսից, 92 տարեկանում[8][9]։

Միջադեպ խմբագրել

2011 թվականին Վուլպերտը հրատարակել է ծերացման մասին «Դուք շատ լավ եք փնտրում» գիրքը։ Գիրքը հրատարակչի կողմից վաճառքից հանվել է 2014 թվականին, այն բանից հետո, երբ հայտնաբերվել է, որ բազմաթիվ հատվածներ են պատճենված՝ գիտական գրականությունից և տարբեր կայքերից, այդ թվում՝ Վիքիպեդիայի, առանց վերագրումների[10]։ Վուլպերտի հետագա «Ինչո՞ւ կինը չի կարող տղամարդու նմանվել» գրքի հրատարակումը հետաձգվեց նաև այն բանից հետո, երբ պարզվել է, որ այդ գրքի հատվածները պատճենվում են առանց վերագրման։ Վուլպերտը ներողություն խնդրել և ստանձնել սխալների պատասխանատվությունը։

Պարգևներ խմբագրել

  • Royal Institution Christmas Lectures (1986)
  • Բրիտանական կայսրության շքանշան (1990)
  • Բաթի համալսարանի պատվավոր դոկտոր (1997)
  • Մայքլ Ֆարադեյի մրցանակ (Լոնդոնի թագավորական ընկերություն) (2000)
  • Թագավորական մեդալ (Լոնդոնի թագավորական ընկերություն) (2018)[11]

Աշխատություններ խմբագրել

  • Wolpert, Lewis; Richards, Alison (1988). A Passion for Science. Oxford, U.K: Oxford University Press. ISBN 0-19-854213-5.
  • Wolpert, Lewis (1991). The Triumph of the Embryo. Oxford, UK & New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-854243-7.
  • Wolpert, Lewis (1994). The Unnatural Nature of Science. Vol. 341. Harvard University Press. էջ 310. doi:10.1016/0140-6736(93)92665-g. ISBN 0-674-92980-2. PMID 8093949. S2CID 44724752. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 14-ին. {{cite book}}: |journal= ignored (օգնություն) Paperback 978-0-674-92981-4 First published 1992 by Faber & Faber, London.
  • Wolpert, Lewis (1999). Malignant Sadness: The Anatomy of Depression. New York: Free Press. ISBN 0-684-87058-4. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 14-ին  Free registration facilitates access to introduction & chapter 1. Alternatively, type the title into Google within quotations "like this", and the webpage comes up (how found in the first instance){{cite book}}: CS1 սպաս․ postscript (link)
  • Wolpert, Lewis; Tickle, Cheryll (2011). Principles of development. Oxford New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-955428-7.
  • Wolpert, Lewis (2006). Six impossible things before breakfast, The evolutionary origins of belief. W.W. Norton. ISBN 0-393-06449-2.
  • Wolpert, Lewis (2009). How We Live and Why We Die: The secret lives of cells, Norton. Faber & Faber. ISBN 978-0571239122.
  • Wolpert, Lewis (2011). You're Looking Very Well: The Surprising Nature of Getting Old. Faber & Faber. ISBN 978-0571250653.

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 Discogs — 2000.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 https://humanism.org.uk/2021/01/28/humanists-uk-mourns-professor-lewis-wolpert-cbe-frs-1929-2021/
  3. ↑ https://bsdb.org/awards/the-waddington-medal/
  4. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Wolpert_Lewis
  5. ↑ «Humanists UK mourns Professor Lewis Wolpert CBE FRS (1929-2021)». Humanists UK (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 30-ին.
  6. ↑ «Professor Lewis Wolpert CBE FRS». Humanists UK (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 30-ին.
  7. ↑ Depression is indescribable | University of Cambridge
  8. ↑ «Humanists UK mourns Professor Lewis Wolpert CBE FRS (1929-2021)». Humanists UK (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 30-ին.
  9. ↑ «Professor Lewis Wolpert, biologist, author and regular on TV and radio discussing science and depression – obituary». www.telegraph.co.uk. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 31-ին.
  10. ↑ Davis, Nicola (2014 թ․ հունվարի 18). «Eminent scientist Lewis Wolpert sorry for using others' work». The Guardian.
  11. ↑ Professor Lewis Wolpert recognised with Royal Society Medal | UCL News — UCL — London’s Global University

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լյուիս Վուլպերտ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լյուիս_Վուլպերտ&oldid=9805846» էջից