Լիզա Ռենե Շանթի Հաննա (անգլ.՝ Lisa Rene Shanti Hanna, օգոստոսի 20, 1975(1975-08-20)[1], Biddeford, Յորք շրջան, Մեն, ԱՄՆ)[2] ճամայկացի քաղաքական գործիչ և Միսս Աշխարհ գեղեցկության թագուհի[3]։ 1993 թվականին Լիզա Հաննան թագադրվեց որպես Միսս Աշխարհ՝ դառնալով Ճամայկայի երրորդ ներկայացուցիչը, որը նվաճել է այս տիտղոսը։ Հաննան, որը ընդդիմադիր ժողովրդական ազգային կուսակցության անդամ է, ներկայումս խորհրդարանի պատգամավոր է Սենթ էն հարավ-արևելյան նահանգից, իսկ 2012-2016 թվականներին եղել է Ճամայկայի երիտասարդության և մշակույթի նախարար։ 2020 թվականին ժողովրդական ազգային կուսակցության ղեկավարության ընտրություններում թեկնածու էր 2020 թվականին Ճամայկայի ընդհանուր ընտրություններում ժողովրդական ազգային կուսակցության պարտությունից և ժողովրդական ազգային կուսակցության նախագահ և ընդդիմության առաջնորդ Փիթեր Ֆիլիպսի հրաժարականից հետո։ Հաննան պարտվեց Մարկ Գոլդինգին[4]՝ ստանալով 1444 ձայն՝ ընդդեմ Գոլդինգի 1740-ի, տարբերությունը կազմել է 296 ձայն։

Լիզա Հաննա
անգլ.՝ Lisa Hanna
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 20, 1975(1975-08-20)[1] (48 տարեկան)
ԾննդավայրBiddeford, Յորք շրջան, Մեն, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն Ճամայկա
Մայրենի լեզուանգլերեն և Jamaican Patois?
ԿրթությունՎեստ Ինդիայի համալսարան և The Queen's School, Jamaica?
Գիտական աստիճանբակալավր և մագիստրոս
Մասնագիտությունմոդել, գեղեցկության մրցույթի մասնակից, քաղաքական գործիչ, ռադիոհաղորդավար և հեռուստահաղորդավարուհի
Զբաղեցրած պաշտոններMember of the House of Representatives of Jamaica?
ԿուսակցությունPeople's National Party?
 Lisa Hanna Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Լիզա Հաննան ծնվել է Սուրբ Մարիամի ծխական համայնքում, լիբանանյան ծագմամբ Ռենե Հաննայի և աֆրիկյան ու չինական ծագմամբ Դորոթի Հոսանգի ընտանիքում։ Հաննան ամուսնացել է Դեյվիդ ք. Պանտոնի հետ 1999 թվականին Նյու Յորքում[5]։  2001 թվականի մարտին Աննան և Պանտոնը ունեցան որդի՝ Ալեքսանդրը[5]։ Նրանք ամուսնալուծվել են 2004 թվականին Ատլանտայում[5]։

2017 թվականի դեկտեմբերին Հաննան ամուսնացել է ճամայկացի գործարար Ռիչարդ Լեյքի հետ Ջամայկա նահանգի Սենթ Էնդրյու քաղաքում[6]։ Ռիչարդ Լեյքը և Լիզա Հաննան համատեղ ղեկավարում են Լիդֆորդի Լոգիստիկան, որը զբաղվում է պայմանագրային ծառայությամբ, առևտրային պահեստներով և բեռնափոխադրումներով Ճամայկա նահանգի Մոնիգա քաղաքում։

Կրթություն

խմբագրել

Լիզա Հաննան կրթություն է ստացել Անարատություն նախապատրաստական դպրոցում, Ճամայկայի թագավորական դպրոցում, որտեղ աշխատել է որպես գյուղապետ, ինչպես նաև նշանակվել է ՄԱԿ-ի զարգացման ծրագրի բարի կամքի դեսպան։ Տիկին Հաննան ստացել է հաղորդակցության բակալավրի և մագիստրոսի կոչում Արևմտյան Հնդկաստանի համալսարանից[7]։

Գործունեություն

խմբագրել

Ժամանցային կարիերա

խմբագրել

1993 թվականի նոյեմբերի 27-ի շաբաթ օրը Հարավային Աֆրիկայի Սան Սիթի հանգստավայրում կայացած շքեղ արարողության ժամանակ Լիզան հաղթեց Միսս Աշխարհ 1993 մրցույթում։

1998 թվականին Հաննան խաղացել է «Ինչպես Ստելլան վերադարձավ կյանք» ռոմանտիկ կատակերգությունում[8]։ 2003 թվականին Հաննան փորձել է իր ուժերը հեռուստատեսությունում՝ դառնալով թոք շոուի հաղորդավար Ճամայկայում[9], ԱՄՆ-ում Քստրայի հաղորդավարն էր։ Մեկ տարի անց նա վերադարձել է իր երկիր և ծառայել որպես կապի խորհրդատու Նյու Քինգսթոնի Հիլթոն հյուրանոցում[8]։

Ճամայկայի Խորհրդարան

խմբագրել

2007 թվականի ընդհանուր ընտրություններում, լինելով ժողովրդական ազգային կուսակցության անդամ, Հաննան մասնակցել է ընտրություններին, հաղթել Սենատում, դարձել խորհրդարանի անդամ[10]։ Նա Ճամայկայի խորհրդարանում ընտրված ամենաերիտասարդ կանանցից մեկն է[11]։ Բացի ընտրատարածքի ներկայացուցչի պարտականություններից, մինչեւ 2011 թվականի դեկտեմբերը զբաղեցրել է ընդդիմության տեղեկատվության, երիտասարդության և մշակույթի հարցերով ներկայացուցչի պաշտոնը[12]։ 2011 թվականի դեկտեմբերի 29-ի ընտրություններում նրա կուսակցությունը իշխանության եկավ։ Հետագայում նա նշանակվել է երիտասարդության և մշակույթի նախարար։

Մշակույթի և երիտասարդության հարցերի նախարար եղած ժամանակ Հաննան մշակել է 2015-2030 թվականների ազգային երիտասարդական քաղաքականության կանաչ գիրքը։ Այս քաղաքականությունը նպատակ ունի բավարարել բոլոր երիտասարդների կարիքները պետական հատվածի, մասնավոր հատվածի, երիտասարդական կազմակերպությունների, ՀԿ-ների, կրոնական կազմակերպությունների, գիտական շրջանակների և Ճամայկայի զարգացման միջազգային գործընկերների հետ համագործակցության միջոցով[13]։

Նախարար Հաննայի օրոք վերանայվեց խնամատար դաստիարակության ազգային ծրագիրը, որը թույլ տվեց ավելի քան 855 երեխա տեղավորել 800 ընտանիքում[14]։

Հաննայի նախարարությունը նաև ամրապնդել է Անանդա նախազգուշացման համակարգը, որը թույլ է տվել 2013-ի օգոստոսին կորած երեխաների 85% - ին անվտանգ վերադարձնել իրենց տները[15]։

2016-ին Հաննան Նյու Յորքում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի համաժողովում կիսվեց ջամայկացի երեխաների կարիքները բավարարելու իր ռազմավարությամբ։ Նույն թվականին Ճամայկան ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Երեխաների իրավունքների վարկանիշում բարձրացել է 52-րդ հորիզոնականով և 163 երկրների շարքում զբաղեցրել է 51-րդ տեղը[16]։

2015-ին Հաննան հաջողությամբ շահեց Ճամայկայի կապույտ լեռների և Ջոն Քրոու լեռան ընդգրկումը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցուցակում։ Նրանք դարձել են ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության առաջին վայրը Ճամայկայում և Կարիբյան ավազանում[17]։

2020 թվականի նոյեմբերի 7-ին կուսակցությունը ընտրեց Մարկ Գոլդինգին որպես իր 6-րդ նախագահ այն բանից հետո, երբ նա 2020 թվականին ժողովրդական ազգային կուսակցության ղեկավարության ընտրություններում 1740 դեմ 1444 ձայնով հաղթեց հավակնորդ Հաննային[4]։

2021 թվականին Հաննան դարձավ Դիտորդ Ճամայկայից շաբաթական սյունակագիրը, որտեղ նա իր կարծիքն էր հայտնում մի շարք թեմաների շուրջ ՝ սկսած Ճամայկայի գյուղատնտեսության լրացուցիչ հնարավորություններից մինչև Բոբ Մարլիին ազգային հերոս տեսնելու ցանկություն[18][19]։

2022 թվականի մարտին Հաննան նշանակվել է միջազգային խորհրդատվական խորհրդի անդամ։  Դրա դերն է ընդլայնել Կարիբյան և Լատինական Ամերիկայի հասանելիությունը սննդի անվտանգության, առևտրի, համաշխարհային տնտեսության և գենդերային և գենդերային անվտանգության հետ կապված հարցերի վերաբերյալ[20]։

2022 թվականի օգոստոսին Հաննան հայտարարեց, որ հաջորդ ընտրություններում չի առաջադրվի[21]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 https://www.jamaicaobserver.com/news/buzz-birthday-lisa-hanna-celebrates-45th-birthday/
  2. «lisa hanna birthday - Google Search». www.google.com. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 13-ին.
  3. «Miss Jamaica wins Miss World title». Deseret News. 1993 թ․ նոյեմբերի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  4. 4,0 4,1 «Mark Golding wins presidential race for opposition party in Jamaica». Barbados Today (ամերիկյան անգլերեն). 2020 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 29-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 Horowitz, Jason. In College Roommate David Panton, Ted Cruz Finds Unwavering Support, New York Times, 23 April 2016.
  6. «Lisa Hanna ties the knot with businessman Richard Lake». Jamaica: Loop. 2017 թ․ դեկտեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 31-ին.
  7. «Lisa Hanna MP». JAMP. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 24-ին.
  8. 8,0 8,1 «Wendy's partner estranged wife silent over affair». Trinidad & Tobago's Newsday. 2006 թ․ հունվարի 29. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  9. «Lisa and Carlene team in 'Our Voices'». The Jamaica Observer. 2003 թ․ մարտի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  10. «Team PNP remains confident in Portia». The Daily Gleaner. 2008 թ․ օգոստոսի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  11. Shakespeare-Blackmore, Keisha (2007 թ․ սեպտեմբերի 7). «Women in the House». The Jamaica Gleaner. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ ապրիլի 24-ին.
  12. «Positioning for power». The Daily Gleaner. 2008 թ․ հոկտեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 12-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
  13. «Green Paper No. National Youth Policy 2015 - 2030» (PDF). Jamaica: Jamaica Information Service. 2015 թ․ ապրիլի 9. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  14. «Foster Parents are Nation-Builders». Jamaica: Child Development Agency. 2014 թ․ փետրվարի 12. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  15. «More Than 85 Per Cent of Missing Children Have Returned Home». Jamaica: Jamaica Information Service. 2013. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  16. «Lisa briefs UNICEF». Jamaica: The Jamaica Gleaner. 2013 թ․ հունիսի 16. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  17. «Nature and Heritage at Jamaica's First UNESCO World Heritage Site». United States of America: The Luxury Travel Group. 2015. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  18. «A global vision to spice up Jamaica's agricultural exports». Jamaica: The Jamaica Observer. 2022 թ․ մայիսի 29. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  19. «Bob Marley for National Hero». Jamaica: The Jamaica Observer. 2022 թ․ ապրիլի 3. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  20. «Lisa Hanna». United States of America: APCO Worldwide. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 2-ին.
  21. «Why Lisa Hanna is leaving representational politics». jamaica-gleaner.com (անգլերեն). 2022 թ․ օգոստոսի 9. Վերցված է 2023 թ․ ապրիլի 4-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիզա Հաննա» հոդվածին։