Լիդիա Ֆալկոն

իսպանացի քաղաքական գործիչ և գրող

Լիդիա Ֆալկոն Օ՛Նիլ (անգլ.՝ Lidia Falcón O'Neill, դեկտեմբերի 13, 1935(1935-12-13), Մադրիդ, Իսպանիա[1]), իսպանացի քաղաքական գործիչ, գրող, Ժուռնալիստ։ Եղել է իրավագիտության, դրամատիկական արվեստի, ժուռնալիստիկայի բնագավառների մասնագետ՝ համապատասխան բարձրագույն կրթությամբ, ունեցել է փիլիսոփայության դոկտորի գիտական աստիճան։ Աչքի է ընկել հատկապես կանանց իրավունքների համար եռանդուն, անձնուրաց պայքարով, որ մղել է իսպանական ժողովրդի համար բարդ ու դժվարին մի ժամանակաշրջանում, երբ ֆրանկոյական բռնապետությունից անցում էր կատարվում դեպի ժողովրդավարություն։

Լիդիա Ֆալկոն
իսպ.՝ Lidia Falcón O'Neill
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 13, 1935(1935-12-13) (88 տարեկան)
ԾննդավայրՄադրիդ, Իսպանիա
Քաղաքացիություն Իսպանիա
Մայրենի լեզուիսպաներեն
ԿրթությունԲարսելոնայի համալսարան
Մասնագիտությունգրող, քաղաքական գործիչ, փաստաբան, ակտիվիստ և ուսուցչուհի
Ծնողներհայր՝ César Falcón?, մայր՝ Enriqueta O'Neill?
ԿուսակցությունFeminist Party of Spain? և Unified Socialist Party of Catalonia?
ԵրեխաներRegina Bayo-Borrás? և Carlos Enrique Bayo?
Կայքlidiafalcon.com
 Lidia Falcón Վիքիպահեստում

Անդամակցել է Կատալոնիայի միավորված սոցիալիստական կուսակցությանը (PSUC-ին)[2], իր քաղաքական հայացքների պատճառով գեներալ Ֆրանկոյի բռնապետական վարչակարգի իշխանության տարիներին հալածանքների է ենթարկվել ու տառապանքներ կրել[3]։ 1976 թվականին ստեղծել է «Բարսելոնի ֆեմինիստական կոլեկտիվ» անվանումը կրող կազմակերպությունը[4], ձեռնամուխ եղել Vindicación feminista ամսագրի կանոնավոր լույսընծայման գործին, հիմնադրել Ediciones de Feminismo հրատարակչական տունը։ 1977 թվականին հիմնել է Հեղափոխական ֆեմինիստական կազմակերպությունը (Revolutionary Feminist Organization), որի հիմքի վրա հետագայում կազմավորվել է Իսպանիայի ֆեմինիստական կուսակցությունը։ 1979 թվականից ղեկավարել է Poder y libertad ամսագրի հրատարակման աշխատանքները[5]։

Կենսագրություն

խմբագրել

Լիդիայի մայրը՝ Էնրիկետա Օ՛Նիլը, ֆրանկոյական վարչակարգի օրոք աշխատել է գրաքննության բնագավառում[6]։ Մայրական կողմի տատը՝ Ռեգինա դե Լամոն (գրական կեղծանունը՝ Նորա Ավանտե) և մորաքույրը՝ Կառլոտա Օ՛Նիլը (կեղծանունը՝ Լաուրա դե Նովես), գրողներ էին, ուստի զարմանալի չէ, որ Լիդիան արդեն տասներկու տարեկան հասակում դարձել է թատերախաղի հեղինակ։ Նրա կնքահայրը՝ Խոսե Բեռնաբե Օլիվան, որ Բարսելոնի գրաքննչական դեպարտամենտի շեֆն էր և կառլիստ քաղաքական գործիչ, միջնորդել, օգնել է, որ Լիդիան երիտասարդ տարիքից իր կարիերան սկսի ժուռնալիստիկայի ասպարեզում[7][8]։

Գեներալ Ֆրանկոյի բռնապետական վարչակարգի դեմ ըմբոստանալու պատճառով Լիդիա Ֆալկոնը 1974 թվականի սեպտեմբերին ձերբակալվել է և բանտարկված պահվել մինչև 1975 թվականի հունիս ամիսը[9]։

Թատերգություններ

խմբագրել
  • Crea fama y échate a dormir, 1947.
  • En el futuro, 1957.
  • Un poco de nieve blanca, 1958.
  • Los que siempre ganan, 1970.
  • Con el siglo. Debuted in Barcelona and Athens in 1982.
  • Las mujeres caminaron con el fuego del siglo. Barcelona, 1982.
  • Parid, parid malditas, 1983.
  • Siempre deseé el amor, 1983.
  • La hora más oscura, 1987.
  • Three Spanish Idiots [es], Madrid, 1987; Gijón, 1988; Valencia and Bilbao, 1990.
  • Tu único amor, 1990
  • Emma, 1992
  • Teatro. Cinco obras. Madrid: Vindicación Feminista, 1994.
  • Ellas y sus sombras, 1995
  • La hora más oscura; Emma; Atardeceres. Madrid: Vindicación Feminista, 2002.
  • ¡Vamos a por todas!, Madrid: Asociación de Autores de Teatro, 2002

Էսսեներ

խմբագրել
  • Sustituciones y fidecomisos. Barcelona: Nereo, 1962.
  • Historia del trabajo. Barcelona: Plaza & Janés, 1963.
  • Los derechos civiles de la mujer. Barcelona: Nereo, 1963.
  • Los derechos laborales de la mujer. Montecorvo, 1964.
  • Mujer y sociedad. Barcelona: Fontanella, 1969; Madrid: Vindicación Feminista, 1996.
  • La razón feminista. Tomo I. Barcelona: Fontanella, 1981.
  • La razón feminista. Tomo II. Barcelona: Fontanella, 1982.
  • Violencia contra la mujer. Madrid: Vindicación Feminista, 1991.
  • Mujer y poder político. Madrid: Vindicación Feminista, 1992. 2nd ed. Madrid: Kira Edit, 2000.
  • La razón feminista. Edición resumida. Madrid: Vindicación Feminista, 1994.
  • Trabajadores del mundo ¡Rendios! Madrid: Akal, 1996.
  • Amor, sexo y aventura en las mujeres del Quijote. Madrid: Vindicación Feminista, 1997.
  • Los nuevos mitos del feminismo. Madrid: Vindicación Feminista, 2001.
  • La violencia que no cesa. Recopilación de artículos. Madrid: Vindicación Feminista, 2003.
  • Las nuevas españolas. Madrid: La esfera de los libros, 2004.

Գեղարվեստական արձակ

խմբագրել
  • Cartas a una idiota española. Barcelona: Dirosa, 1974; Madrid: Vindicación Feminista, 1989.
  • Es largo esperar callado. Barcelona: Pomaire, 1975. Madrid: Vindicación Feminista / Hacer, 1984.
  • El juego de la piel. Barcelona: Argos Vergara, 1983.
  • Rupturas. Barcelona: Fontanella, 1985.
  • Camino sin retorno. Barcelona: Antrophos, 1992.
  • Postmodernos. Madrid: Libertarias-Prodhufi, 1993.
  • Clara. Madrid: Vindicación Feminista, 1993.
  • Asesinando el pasado. Madrid: Kira Edit & Vindicación Feminista, 1997.
  • Al fin estaba sola. Barcelona: Editorial Montesinos, 2007.
  • Una mujer de nuestro tiempo. Barcelona: Editorial Montesinos, 2009.

Ժամանակագրություններ, ժուռնալիստիկա

խմբագրել
  • En el infierno. Ser mujer en las cárceles de España. Barcelona: Ediciones de Feminismo, 1977.
  • Viernes 13 en la calle del Correo. Barcelona: Planeta, 1981.
  • El varón español en búsqueda de su identidad. Barcelona: Plaza & Janés, 1984.
  • El alboroto español. Barcelona: Fontanella, 1984.

Կենսագրական երկեր

խմբագրել
  • Los hijos de los vencidos. Barcelona: Pomaire, 1978; Madrid: Vindicación Feminista, 1989.
  • Lidia Falcón. Memorias políticas (1959–1999). Barcelona: Planeta, 1999; Madrid: Vindicación Feminista, 2002.
  • La vida arrebatada. Barcelona: Anagrama, 2003.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Կաղապար:BNF, consultée le 21 août 2012.
  2. Falcón, Lidia (2012 թ․ նոյեմբերի 10). «¿Dónde está la izquierda en Catalunya?» [Where is the Left in Catalonia]. Público (Spanish). Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 21-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  3. Torrús, Alejandro (2015 թ․ փետրվարի 26). «Billy el Niño, mientras torturaba a Lidia Falcón: 'Ya no parirás más, puta'» [Billy the Kid, While Torturing Lidia Falcón: 'You Will Not Give Birth Anymore, Whore']. Público (Spanish). Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 21-ին.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. Triunfo, Volume 32 (Spanish). Prensa Periodica, S.A. 1977. էջ 57. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 21-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. «L'Arxiu Nacional de Catalunya conserva a Catalunya els fons del feminisme de Lidia Falcón» [The National Archive of Catalonia Conserves the Background of the Feminism of Lidia Falcón] (Catalan). Generalitat de Catalunya. 2012 թ․ մայիսի 3. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. «Enriqueta O'Neill trabajó para la censura franquista». Leret en España ¡La verdad! (espagnol). Վերցված է 15/06/2018-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link).
  7. «Ha muerto el periodista José Bernabé Oliva». hemeroteca.abc.es (espagnol). 03/01/1960. Վերցված է 15/06/2018-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link).
  8. «Periodistes en temps dificils». periodistesentempsdificils.adpc.cat (կատալաներեն)..
  9. Lidia Falcón Արխիվացված 2007-10-18 Wayback Machine, desfemmes.fr, consulté le 21 août 2012.

Գրականություն

խմբագրել
  • Falcón, Lidia; Gabriele, John P. (1997). El teatro breve de Lidia Falcón. Espiral / Fundamentos, 197. Madrid: Editorial Fundamentos. ISBN 8424507738. OCLC 38294115.
  • Suárez Briones, Beatriz (2019). «Feminismos lesbianos queer: ¿utopía o distopía feminista?». Investigaciones Feministas (Madrid: Ediciones Complutense) 10 (1): 9-26. ISSN 2171-6080. doi:10.5209/infe.64240. Consultado el 6 de diciembre de 2019.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լիդիա Ֆալկոն» հոդվածին։