Լեյլա Հաթամի
Լեյլա Հաթամի (պարս.՝ لیلا حاتمی Leylā Hātamī, հոկտեմբերի 1, 1972[1], Թեհրան, Իրան), ժամանակակից իրանցի դերասանուհի, ռեժիսոր։ Լայն ճանաչման է արժանացել հատկապես իրանական կինեմատոգրաֆիայում կատարած աշխատանքի[2], ներառյալ՝ ամերիկյան կինոակադեմիայի «Օսկար» մրցանակին որպես լավագույն օտարալեզու ֆիլմ արժանացած «Ամուսնալուծություն» կինոնկարում իր տպավորիչ դերակատարման շնորհիվ, որը նրան բերել է նաև Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնի «Արծաթե արջ» մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում[3]։
 պարս.՝ لیلا حاتمی | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 1, 1972[1] (51 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Թեհրան, Իրան |
| Կրթություն | Լոզանի դաշնային պոլիտեխնիկական դպրոց |
| Քաղաքացիություն |  Իրան |
| Մասնագիտություն | կինոդերասանուհի, կինոռեժիսոր և դերասանուհի |
| Ծնողներ | հայր՝ Ալի Հաթամի, մայր՝ Զարի Հոշկամ |
| Ամուսին(ներ) | Ali Mosaffa? |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
Կենսագրություն խմբագրել
Լեյլան իրանցի ազդեցիկ ռեժիսոր Ալի Հաթամիի և դերասանուհի Զարի Խոշկամի դուստրն է։ Թեհրանում ավագ դպրոցն ավարտելուց հետո մեկնել է Լոզան (Շվեյցարիա), ընդունվել այդ քաղաքում գործող Շվեյցարիայի Դաշնության տեխնոլոգիական ինստիտուտի (EPFL-ի) մեխանիկական ճարտարագիտության բաժանմունքը։ Երկու տարի այդ բաժանմունքում սովորելուց հետո որոշել է փոխել իր մասնագիտացումը և անցել է ֆրանսիական գրականություն ուսումնասիրելուն[4]։ Ուսումնառությունն ավարտելուց հետո վերադարձել է ապրելու Իրանում։
Ստեղծագործական գործունեություն խմբագրել
Պատանեկան տարիներին Լեյլան դրվագային փոքր դերեր է կատարել հոր նկարահանած ֆիլմերում, այդ թվում՝ Hezar Dastan հեռուստասերիալում ու Kamalolmolk կինոնկարում։ Գլխավոր հերոսուհու դերի կատարմամբ առաջին անգամ հանդես է եկել 1996 թվականին Դարիուշ Մեհրջուիի նկարահանած «Լեյլա» ֆիլմում։ Այդ դերակատարումը նրան բերել է լավագույն դերասանուհու պատվո դիպլոմ Fajr միջազգային 15-րդ կինոփառատոնում[5]։ Դրանից հետո, դարձյալ՝ մեծ հաջողությամբ, մեկ տասնյակից ավելի դերեր է խաղացել իրանական կինոնկարներում։ «Ամայացած կայարանը» ֆիլմի (2002 թ.) գլխավոր հերոսուհու դերը կատարելու համար Fajr միջազգային կինոփառատոնում մրցանակի է առաջադրվել «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում, իսկ Մոնրեալի համաշխարհային 26-րդ կինոփառատոնում այդ աշխատանքի համար, այդ նույն անվանակարգում հաղթող է ճանաչվել ու արժանացել մրցանակի[6];
«Հեռավոր տիկնոջ դիմանկարը» (2005) և «Վերջին քայլը» (2012) ֆիլմերը Լեյլայի՝ արդեն որպես ռեժիսորի լավագույն աշխատանքներից են (ի դեպ, այդ ֆիլմերից վերջինում նա հանդես է եկել նաև իբրև գլխավոր հերոսուհու դերակատար և տարազների ու ձևավորման հեղինակ)։ Այդ ֆիլմում կատարած աշխատանքի համար Կառլովի Վարիի միջազգային կինոփառատոնում նա մրցանակի է արժանացել որպես լավագույն դերասանուհի, իսկ Fajr միջազգային կինոփառատոնում էլ «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակ է ստացել իբրև տարազների ու ձևավորման հեղինակ։
2012 թվականին Լեյլա Հաթամին բազմազգ կինոսիրողների, քննադատների, արվեստագետների ու արվեստաբանների ուշադրության կենտրոնում է հայտնվել Ասղար Ֆարհադիի «Ամուսնալուծություն» ֆիլմում իր դերակատարման շնորհիվ, ֆիլմ, որն արժանացել է տասնյակ մրցանակների, այդ թվում՝ ամերիկյան կինոակադեմիայի «Օսկար»-ի[7]։ Անձամբ դերասանուհին նույնպես մի շարք մրցանակներ է շահել, ներառյալ բեռլինյան միջազգային կինոփառատոնի «Արծաթե արջ»[3]։ IndieWire-ը նրա դերակատարումը բնորոշել է որպես 21-րդ դարի կանացի լավագույն դերակատարումներից մեկը[8]։
2014 թվականին Լեյլա Հաթամին, ի նշան բարձր հեղինակության ու պատվի, ընդգրկվել է Կաննի միջազգային կինոփառատոնի գլխավոր մրցութային ժյուրիի կազմում[9]։ Այստեղ նախագահ Ժիլ Ժակոբին ողջունելիս համբուրել է նրա այտը, մի բան, որ ողջույնի սովորական ձև է Ֆրանսիայում[10]։ Իրանի մշակույթի նախարարի տեղակալ Հոսեին Նուշաբադին խստորեն քննադատել է նրան այդ արարքի համար՝ նշելով, որ Իրանի ժողովուրդը չի կարող հանդուրժել իսլամական նորմերի, հասարակական արժեքների ու ազգային չափորոշիչների որևէ ոտնահարում[10]:
Իր այդ չարաբաստիկ համբույրի համար ստանալով բազում հակահարվածներ (հնչել են նույնիսկ հանրության աչքի առաջ գանահարության ենթարկելու կոչեր), Լեյլան հարկադրված էր ներողություն ու ներողամտություն հայցել[11][12]։
Անձնական կյանք խմբագրել
Ամուսնացել է 1999 թվականին՝ «Լեյլա» կինոնկարի իր խաղընկերոջ՝ Ալի Մոսաֆայի հետ։ Մի տղա ու մի աղջիկ ունեն։
Մայրենի պարսկերենից բացի՝ Լեյլա Հաթամին հիանալի տիրապետում է ֆրանսերենին, անգլերենին, գերմաներենին։
Ֆիլմագրություն և պարգևներ խմբագրել
| Տարին | Վերնագիրը | Ռեժիսորը | Նշումներ |
|---|---|---|---|
| 1984 | Kamalolmolk | Ալի Հաթամի | |
| 1992 | Del Shodegan (a.k.a. Սիրուց զարկվածը) | Ալի Հաթամ] | |
| 1996 | Լեյլա | Դարիուշ Մեհրուջի | Fajr միջազգային կինոփառատոնի պատվո դիպլոմ՝ դերասանական աչքի ընկնող վարպետության համար Donyaye Tasvir մրցանակ՝ որպես լավագույն դերասանուհի |
| 1998 | Շեիդա | Քամալ Թաբրիզի | Առաջադրվել Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի և Donyaye Tasvir մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2000 | Խառը | Դարիուշ Մեհրուջի | |
| 2000 | Անգլիական պայուսակ (a.k.a. Keef-e Englisi) (հեռուստասերիալ) | Սեյեդ Զիաէդդին Դոռի | Սիմա փառատոնի մրցանակ՝ հեռուստասերիալի «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2001 | Ab va Atash (a.k.a. Ջուր ու հուր) | Ֆերեյդուն Ջեյրանի | Իրանական կինոյի աստղի մրցանակ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2001 | Moraba-ye Shirin (a.k.a. Քաղցր մուրաբա) | Մարզիե Բորումանդ | |
| 2002 | Ցածր բարձունքներ (a.k.a. Ertefae Past (UK) / Low Heights (US)) | Էբրահիմ Հաթամիքիա | Առաջադրվել է Իրանական կինոյի աստղի մրցանակ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Nominated – Առաջադրվել է Donyaye Tasvir մրցանակի «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2002 | Istgah-e Matrouk (a.k.a. Ամայացած կայարանը) | Ալիռզա Ռաեյսիան | Մոնրեալի համաշխարհային փառատոնի մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Cinema Haghighat մրցանակ՝ որպես լավագույն դերասանուհի |
| 2005 | Sima-ye Zani Dar Doordast (a.k.a. Հեռավոր տիկնոջ դիմանկարը) | Ալի Մոսաֆա | |
| 2005 | Salad-e Fasl (a.k.a. Տարեշրջանի սալաթը) | Ֆերեյդուն Ջեյրանի | Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2005 | Hokm | Մասուդ Կիմիաի | |
| 2005 | Shaer-e Zobale-ha (a.k.a. Կորուստների բանաստեղծը) | Մոհամադ Ահմադի | |
| 2007 | Har Shab Tanhayi (a.k.a. Ամեն գիշեր՝ մենություն) | Ռասուլ Սադրամելի | Զիմբաբվեի միջազգային կինոփառատոնի մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2007–2008 | Paridokht (հեռուստասերիալ) | Սաման Մողադդամ | |
| 2008 | Bi Pooli (a.k.a. Առանց գռոշի) | Համիդ Նեմաթոլլա | Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Իրանի կինոքննադատների ու գրողների ընկերակցության մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Donyaye Tasvir մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2008 | Շիրին | Աբաս Քիառոստամի | |
| 2009 | Chehel Salegi (a.k.a. 40 տարեկան) | Ալիռզա Ռաեյսիան | Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2009 | Parse dar Meh (a.k.a. Թափառումներ մշուշում) | Բահրամ Թավաքոլլի | Առաջադրվել է Իրանի կինոաստղի մրցանակի «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Առաջադրվել է Իրանի կինոքննադատների ու գրողների ընկերակցության մրցանակի «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2010 | Բաներ կան, որ դու չգիտես | Ֆարդին Սահեբ Զամանի | Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2011 | Aseman-e Mahboob (a.k.a. Ի՜նչ հրաշալի կյանք կամ՝ Սիրալիր երկինք) | Դարիուշ Մեհրջուհի | |
| 2011 | Ամուսնալուծություն | Ասղար Ֆարհադի | Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնի մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում (Սառե Բայաթի ու Սարինա Ֆարհադիի հետ) Palm Springs միջազգային կինոփառատոնի մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում (Սառե Բայաթի ու Սարինա Ֆարհադիի հետ) Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Առաջադրվել է Asian Film Awards մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2011 | Երջանկության երկիր | Մազիար Միրի | Քերալայի միջազգային կինոփառատոնի մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2012 | Դիմավորելով Լեյլային | Ադել Յարաղի | Իրանական «Նուր» կինոփառատոնի մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2012 | Վերջին քայլը | Ալի Մոսաֆա | Կառլովի Վարիի միջազգային կինոփառատոնի մրցանակ՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Առաջադրվել է Իրանի կինոքննադատների ու գրողների ընկերակցության մրցանակի «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի՝ լավագույն ձևավորման և տարազների համար |
| 2012 | Նարնջագույն կոստյում | Դարիուշ Մեհրջուի | Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2013 | Կնքված գաղտնիք | Հադի Մողադամդոստ | Առաջադրվել է Իրանի կինոքննադատների ու գրողների ընկերակցության մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2014 | Ժամը քանի՝սն է ձեր աշխարհում | Սաֆի Յազդանիան | |
| 2014 | Time of Love | Alireza Raisian | Առաջադրվել է Fajr միջազգային կինոփառատոնի «Բյուրեղապակյա Սիմուրղ» մրցանակի՝ «Լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում |
| 2015 | Ես | Սոհեիլ Բեյրաքի | |
| 2017 | Subdued | Համիդ Նեմաթոլլա | |
| 2017 | Խենթացած սիրտ | Բահման Ֆարմանարա | |
| 2017 | Ռումբ | Փեյման Մոաադի | |
| 2018 | Խոզ | Մանի Հաղիղի | |
| 2019 | Կապույտ կետաձուկ | Ֆերեյդուն Ջեյրանի |
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database — 1990.
- ↑ Terri Ginsberg; Chris Lippard (2010 թ․ մարտի 11). Historical Dictionary of Middle Eastern Cinema. Scarecrow Press. էջեր 175–. ISBN 978-0-8108-7364-3.
- ↑ 3,0 3,1 (www.dw.com), Deutsche Welle. «Gold and Silver Bears for Iranian film as Berlinale closes | Culture| Arts, music and lifestyle reporting from Germany | DW | 20.02.2011». DW.COM (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 30-ին.
- ↑ Tom Vick (2007). Asian cinema: a field guide. Collins.
- ↑ 15th Fajr Film Festival Awards Արխիվացված 2009-06-29 Wayback Machine. Fajr International Film Festival, Retrieved June 25, 2006.
- ↑ Awards 2002 Արխիվացված 2006-04-14 Wayback Machine. World Film Festival, Retrieved June 25, 2006.
- ↑ «Iran's Leila Hatami among Best Actresses of 21st Century». IFPNews. 2017 թ․ սեպտեմբերի 24.
- ↑ «Iran's Leila Hatami among Best Actresses of 21st Century». IFP News (ամերիկյան անգլերեն). 2017 թ․ սեպտեմբերի 24. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 30-ին.
- ↑ «The Jury of the 67th Festival de Cannes». Cannes. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ 10,0 10,1 Cannes 2014: Iran Criticises Leila Hatami for Kissing Film Festival President. Ibtimes.co.uk (2014-05-19). Retrieved on 2015-10-16.
- ↑ «Iranian actress Leila Hatami apologises for kissing Cannes president on the cheek». The Telegraph. Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 24-ին.
- ↑ «Leila Hatami: Student group calls for Iranian actress to be flogged following Cannes Film Festival kiss». Independent. 2013 թ․ մայիսի 24.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Լեյլա Հաթամի Internet Movie Database կայքում
- Հարցազրույց Լեյլա Հաթամիի հետ. Leila Hatami answers your questions, BBC Persian, January 31, 2006: Text, Voice.
- Script of Shāer-e Zobāle-hā (شاعر زباله ها), by Mohsen Makhmalbaf: [1]. Կաղապար:Fa icon
- Ոչ պաշտոնական կայքէջ։ Leila-Hatami.com Կաղապար:Fa icon
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լեյլա Հաթամի» հոդվածին։ |