Վիքիպեդիա

Իսպանական հարսանիք (նկար)

Մարիա Ֆորտունիի նկարներից

Իսպանական հարսանիք (անգլ.՝ The Spanish Wedding), հայտնի է նաև Լա Վիկարիա (իսպ.՝ La vicaria) անունով, իսպանացի նկարիչ Մարիանո Ֆորտունիի նկարներից մեկը։ Ստեղծվել է 1868-1870 թվականների միջակայքում, նկարված է յուղաներկով 60×93,5 սմ չափերով կտավի վրա[2][3][4]։ Ներկայումս պահվում է Բարսելոնայում` Կատալոնական արվեստի ազգային թանգարանում[5]։

Իսպանական հարսանիք
տեսակգեղանկար
նկարիչՄարիանո Ֆորտունի
տարի1870
բարձրություն60 սանտիմետր
լայնություն93,5 սանտիմետր
ստեղծման երկիր Իսպանիա
ժանրկենցաղային ժանր
նյություղաներկ և կտավ
գտնվում էԿատալոնական արվեստի ազգային թանգարան[1]
հավաքածուԿատալոնական արվեստի ազգային թանգարան
կայք
Ծանոթագրություններ
 La Vicaria Վիքիպահեստում

Պատմություն խմբագրել

Մարիա Ֆորտունին (1838-1874) 19-րդ դարի կատալոնացի և իսպանացի նկարիչ է, ժանրային գեղանկարչության ճանաչված վարպետ[6]։ Իր կտավներում նա պատկերել է պատմական տարբեր ժամանակաշրջանների հասարակության բազմազան շերտերի մարդկանց ամենօրյա կյանքի դրվագներ[6][7]։ Ֆորտունին եղել է վունդերքինդ. նա տասներկու տարեկան հասակում պաշտպանել է մագիստրոսի կոչում[8]։ «Իսպանական հարսանիք» կտավը նկարիչը նկարել է երեսուներկու տարեկան հասակում[4]։ Կտավի պատկերը ներկայացնում է տեղեկատվական երեք շերտեր։ Առաջին հերթին դա հարսանիքն է` 19-րդ դարի իսպանացիների ու կատալոնացիների կյանքում ավանդական ու հատուկ կարևոր իրադարձություն[9]։ Երկրորդ, նկարը բացահայտում է որոշակի կերպարների պատմությունը[7]։ Եվ վերջապես, այն ներկայացնում է պատմական ու ժամանակակից տարրերի համադրում, ինչը բնորոշ է Մարիա Ֆորտունիի ժանրային նկարներին[10]։ «Իսպանական հարսանիք» կտավը Ֆորտունին ստեղծել է 1868-1870 թվականներին[2]։ Նա աշխատանքը սկսել է Հռոմում և ավարտել այն Փարիզ վերադառնալուց հետո[2]։ Նկարիչը բծախնդրորեն է պատրաստվել նկարը ստեղծելուն` կատարելով մեծածավալ ուսումնասիրություններ[11]։ Պահպանվել են տեքստային շատ էսքիզներ և ուրվանկարներ, որոնք թույլ են տալիս նկարի ստեղծման գեղարվեստական գործընթացի մասին լիարժեք պատկերացում կազմել[12][13]։ Ֆորտունին հայտնի էր նրանով, որ իր նկարները ստեղծելիս ընտանիքի անդամներին և ընկերներին, ինչպես նաև արհեստավարժ բնորդներին օգտագործել է որպես մոդել[14]։ «Իսպանական հարսանիք» նկարում պատկերված են նրա կինը` Սեսիլիա դե Մադրասոն, և նրա քույրը` Իզաբել դե Մադրասոն, ովքեր Պրադո թանգարանի տնօրեն Ֆեդերիկո դե Մադրասոյի դուստրերն էին, ինչպես նաև նկարիչ Ժան-Լուի- Էռնեստ Մեյսոնիեն[15]։

Կա կարծիք, որ «Իսպանական հարսանիք» նկարը ստեղծելիս Ֆորտունին ոգեշնչվել է Մադրիդի ծխական եկեղեցի այցով, որ կատարել է Սեսիլիա դե Մադրասոյի հետ ամուսնության նախապատրաստական աշխատանքների շրջանակում[2]։ Նկարն առաջին անգամ ցուցադրվել է 1870 թվականին՝ Ֆորտունիին բերելով միջազգային ճանաչում ինչպես քննադատների, այնպես էլ լայն հասարակության կողմից[11]։ Փարիզյան Սալոնի փոխարեն` նկարը ցուցադրվել է Ադոլֆ Գուպիլին պատկանող պատկերասրահում` Փարիզի Ռյու Շանտրալ փողոցի № 9 տանը[16]։ Գուպիլը արվեստի ստեղծագործությունների խոշոր վաճառական էր[17]։ Շուտով ցուցադրությունից հետո «Իսպանական հարսանիքը» 70.000 ֆրանկով ձեռք է բերում Ադել Կասենը[15]։ Դա շատ բարձր գին էր այն ժամանակների համար. դրանից բարձր վճարվել էր միայն Մեյսոնիեի վրձնին պատկանող «1814, Ֆրանսիական Շամպան» նկարի դիմաց. 1866 թվականին այդ նկարի դիմաց վճարվել էր 85.000 ֆրանկ[15]։ «Իսպանական հարսանիք» նկարը, Ֆորտունիի համար մեծ փառք ապահովելով, մեծացնում է պահանջարկը նկարչի գործերի հանդեպ, որոնք պահպանվել էին նկարչի կյանքի ընթացքում[11]։

Նկարը մասնավոր հավաքածուներում է մնացել մինչև 1922 թվականը, երբ այն Բարսելոնայի թանգարանի խորհրդի հետ ձեռք է բերվել Բարսելոնայի քաղաքային թանգարանի կողմից[5]։ Թյուրիմացության պատճառով հայտնի է դառնում, որ թանգարանը կարող է ձեռք բերել նկարի մի մասը միայն, քանի որ նկարի տերը տեղափոխվել էր Ամերիկա` նկարը տանելով իր հետ[18]։ Բարսելոնայի քաղաքապետարանը որոշում է կտավը վերադարձնել Իսպանիա` այդ նպատակով դրամահավաք կազմակերպելով։ 1922 թվականին նկարը վերադարձվում է Բարսելոնա։ Այն ներկայումս համարվում է Կատալոնական արվեստի ազգային թանգարանի հավաքածուի մաս[5]։

Նկարագրություն խմբագրել

«Իսպանական հարսանիք» նկարում պատկերված է կողմերի` հարսանեկան պայմանագիրը ստորագրելու պահը պսակադրության արարողակարգից հետո։ 19-րդ դարում հարսանիքների և եկեղեցական կյանքի տեսարաններ պատկերող նկարները մեծ պահանջարկ ունեին և լավ էին վաճառվում[3]։ Նկարում գերազանց դրսևորվել են Ֆորտունիի ստեղծագործական կարողությունները։ Գլխավոր կերպարները հարսն ու փեսան են` շրջապատված ընկերներով ու ընտանիքի անդամներով։ Քահանան, սեղանի եզրի մոտ կանգնած երկու տղամարդիկ և աջ կողմի նստարանին նստած ամուսնական տարեց զույգը նայում են, թե ինչպես է փեսան ստորագրում փաստաթղթերը[2][3]։

Ֆորտունիի օգտագործած գույները և լույսը վկայում են, որ նա տարված է Գոյայի աշխատանքներով։ Ինտերիերի մուգ գույները կտրուկ հակադրվում են հարսանեկան սեղանի բաց գույներին ճիշտ այնպես, ինչպես 17-րդ դարի հոլանդացի վարպետերի նկարներում, որոնց ստեղծագործությունները Ֆորտունին կրկնօրինակել էր իր ողջ կյանքի ընթացքում[2][3]։

Նկարը ստեղծվել է 1870 թվականին, սակայն նրանում պատկերված կերպարները հագնված են 18-րդ դարի նորաձևությանը համապատասխան. դա առաջին հերթին վերաբերում է տղամարդկանց հագուստին ու և կանանց աքսեսուարներին[17][19]։ Կանանց հագուստները 19-րդ դարավերջի միտումներն են կրում[20]։ Ֆորտունին մետաքսն ու ժանյակները պատկերում է բացառիկ ճշգրտությամբ[3]։ Հանդիսատեսը կարծես նույնիսկ լսում է կտորի շրշյունը։ Որոշ տարրեր միանշանակ ցույց են տալիս, որ նկարում պատկերված են իսպանացիներ, իսպանական միջավայր։ Այդ տարրերից են կանանց թիկնոցները և գլխների սանրերը, մեծ հյուսկեն ցանցերը, որոնք բնորոշ են եղել իսպանական եկեղեցիների ինտերիերին, ցլամարտիկները[17]։ Որոշ փորձագետների կարծիքով նկարում պատկերված շատ իրեր եղել են նկարչի անձնական հավաքածուից, օրինակ` ձախ անկյունի կաթսան, որ հանդիպում է Ֆորտունիի այլ նկարներում ևս։ Այն հավանաբար եղել է անտիկվար իրերի իր հավաքածուում, որը նկարիչը հավաքել է` նախապատրաստվելով իր աշխատանքներին[21]։

Հեղինակի ճշգրիտ տեխնիկան նկարին տալիս է ջերմություն ու խորություն[22]։ Այս մեթոդը հիմնվում է վրձնի նուրբ աշխատանքին այնպես, որ մոտիկ տարածությունից դիտելիս ամեն ինչ երևում է գծիկների ու գույների տեսքով[22]։ Կտավն ամբողջական է դառնում, երբ այն դիտում ես որոշակի տարածությունից[2]։ Գույնի ու լույսի օգտագործումը ցույց է տալիս Գոյայի` «Կառլ IV-ը և իր ընտանիքը» նկարի ազդեցությունը[6][11]։ Որոշ արվեստագետներ նաև նշում են Մեյսոնիեի ազդեցությունը[10]։

Իր հերթին Ֆորտունիի այս նկարն իր ազդեցությունն է թողել նկարչի աներորդու` նկարիչ Ռեյմունդո դե Մադրասոյի վրա, ինչն առավել զգալի է նրա վերջին` «Ելք եկեղեցուց» նկարում[3][10]։ Վան Գոգը, ինչպես ժամանակի իսպանացի այլ նկարիչներ, նույնպես ներշնչվել է «Իսպանական հարսանիք» կտավով[11]։ Համարվում է, որ եթե Ֆորտունին ավելի երկար ապրեր, ավելի մեծ կլիներ նրա ազդեցությունը ժամանակակիցների ստեղծագործությունների վրա։ Ֆրանսիացի իմպրեսիոնիստների ի հայտ գալը հանգեցրեց Ֆորտունիի, ինչպես նաև ժանրային այլ նկարիչների նկարների նկատմամբ հետաքրքրության անկմանը[15]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ http://www.museunacional.cat/en/colleccio/spanish-wedding/maria-fortuny/010698-000
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Doñate, Mercè; Mendoza, Cristina; Quílez i Corella, Francesc M. (2004). Fortuny (1838-1874). Barcelona: Museu Nacional d'Art de Catalunya. էջ 504.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Roglán, Mark (2005). Prelude to Spanish Modernism, Fortuny to Picasso. Translated by Cynthia Salinas Dooley; Maria Teresa David. Albuquerque: The Albuquerque Museum. էջ 15. ISBN 0-9779910-1-6.
  4. ↑ 4,0 4,1 Yriarte, Charles (1875). «Fortuny». The Art Journal (1875-1887). Brooklyn Museum. 1: 238. JSTOR 20568736.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 «The Spanish Wedding». Museu Nacional d'Art de Catalunya. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 18-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Roglán, Mark (2005). Prelude to Spanish Modernism. Translated by Cynthia Salinas Dooley; Maria Teresa David. Albuquerque: The Albuquerque Museum. էջ 13. ISBN 0-9779910-1-6.
  7. ↑ 7,0 7,1 Meagher, Jennifer (April 2008). «Genre Painting in Northern Europe». The Metropolitan Museum of Art, Heilbrunn Timeline of Art History. The Metropolitan Museum of Art. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 19-ին.
  8. ↑ Santolària, Antoni Pintat (2008). Fons d'art de Crèdit Andorrà. Translated by Peter Harvey. Andorra: Crèdit Andorrà. էջ 197.
  9. ↑ Johnston, William R. (1970). «A Contemporary Genre Painting by Raimundo de Madrazo Y Garreta». The Journal of the Walters Art Gallery. 33/34: 38. JSTOR 20168922.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Johnston, William R. (1970). «A Contemporary Genre Painting by Raimundo de Madrazo Y Garreta». The Journal of the Walters Art Gallery,. 33/34: 39. JSTOR 20168922.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Roglán, Mark A. (2005). Prelude to Spanish Modernism. Translated by Cynthia Salinas Dooley; Maria Teresa David. Albuquerque: The Albuquerque Museum. էջ 14. ISBN 0-9779910-1-6.
  12. ↑ «The Spanish Wedding». Museu Nacional d'Art de Catalunya. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 20-ին.
  13. ↑ Roglán, Mark A. (2005). Prelude to Spanish Modernism. Translated by Cynthia Salinas Dooley; Maria Teresa David. Albuquerque: The Albuquerque Museum. էջ 504. ISBN 0-9779910-1-6.
  14. ↑ Stewart, William Hood; Davillier, Jean Charles (1885). Life of Fortuny : with his works and correspondence. Philadelphia: Porter & Coates. էջեր 202.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Doñate, Mercé; Mendoza, Cristina; Quílez i Corella, Francesc M (2004). Fortuny 1838-1874. Barcelona: Museu Nacional d’art de Catalunya. էջ 505. ISBN 978-84-8043-129-3.
  16. ↑ Stewart, William Hood; Davillier, Jean Charles (1885). Life of Fortuny : with his works and correspondence. Philadelphia: Porter & Coates. էջեր 200.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 Doñate, Mercé; Mendoza, Cristina; Quílez i Corella, Francesc M (2004). Fortuny 1838-1874. Barcelona: Museu Nacional d’art de Catalunya. էջ 503. ISBN 978-84-8043-129-3.
  18. ↑ Folch y Torres, J. (1961 թ․ մայիսի 20). «"La Vicaria" de Fortuny para el Museo de Barcelona». Destino política de unidad Barcelona.
  19. ↑ Hart, Avril; North, Susan (2009). Fashion in Detail, Seventeenth and Eighteenth Centuries. London: Victoria & Albert Museum. էջ 153. ISBN 978-1-85177-567-5.
  20. ↑ Johnston, Lucy (2009). Fashion in Detail, Nineteenth Century. London: Victoria and Albert Museum. էջ 15. ISBN 978-1-85177-572-9.
  21. ↑ Doñate, Mercé; Mendoza, Cristina; Quílez i Corella, Francesc M (2004). Fortuny 1838-1874. Barcelona: Museu Nacional d’art de Catalunya. էջ 523. ISBN 978-84-8043-129-3.
  22. ↑ 22,0 22,1 Vázquez, Oscar (1993). «Fortuny». Print Quarterly: 297. JSTOR 41824790.

Գրականություն խմբագրել

  • Beaumont, E. de.; Jean Charles Davillier; DuPont-Auberville, A., Atelier de Fortuny. Oeuvre poshume. Objects d'Art et de curiosite, Paris, 1875, p. 5.
  • Boronat, M.J, La politica d'adquisicions de la Junta de Museus, Barcelona, 1999, p. 532-533, 588-589 and 738-745.
  • Cataleg de Pintura segles XIX i XX. Fons del Museu d'Art Modern, 2 vol., Barcelona, 1987, I, p. 408-409, cat. num. 897, fig.
  • Catalunya Grafica, Barcelona, 6/1922, 15, fig.
  • Cataluna en la Espana Moderna 1714-1983, Madrid, 1983, p. 176, cat. s/num. [exhibition catalog].
  • Ciervo, J., (Mariano Fortuny, Hojas Selectas, Barcelona, 2/1920, 218, p.101.
  • De Greco a Picasso. Cinc siecles d'art espagnol/1/, Paris, 1987, fig. p. 26 [exhibition catalog].

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսպանական հարսանիք (նկար)» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իսպանական_հարսանիք_(նկար)&oldid=9417644» էջից