Իզաբելլա Հաբսբուրգ
Իզաբելլա Հաբսբուրգ (Իզաբելլա Ավստրիացի) (գերմ.՝ Isabella von Österreich, դան․՝ Isabella af Østrig) — Ավստրիայի դքսուհի, Իսպանիայի Ինֆանտա և Բուրգունդիայի թագուհի, Դանիայի, նորվեգիայի և Շվեդիայի թագուհի։
| Իզաբելլա Հաբսբուրգ գերմ.՝ Isabella von Österreich | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 18, 1501 |
| Ծննդավայր | Բրյուսել, Բելգիա |
| Մահացել է | հունվարի 19, 1526[1][2][3] (24 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Գենտ, Ֆլանդրիայի դքսություն, Ֆրանսիայի թագավորություն |
| Գերեզման | Աստվածամոր և Սուրբ Պետրոսի եկեղեցի (Գենտ) և St. Canute's Cathedral[4] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Սրբազան Հռոմեական կայսրություն |
| Մասնագիտություն | թագավորական կոնսորտ |
| Ամուսին | Քրիստիան II |
| Ծնողներ | հայր՝ Ֆիլիպ I, մայր՝ Ժուաննա (Կաստիլիայի թագուհի) |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Դանիայի կոնսորտ թագուհի |
| Երեխաներ | Prince John of Denmark?[1], Dorothea of Denmark, Electress Palatine?, Քրիստինա Դանիացի, stillborn son Oldenburg?[1], Maximilian of Denmark?[1] և Prince Philip Ferdinand of Denmark?[1] |
 Isabella of Austria Վիքիպահեստում | |
ԿենսագրությունԽմբագրել
Սրբազան Հռոմեական կայսրության կայսր Կառլոս V-ի քրոջ Խուանա I-ի և Ֆիլիպ I-ի դուստրը։ Հայտնի է նաև որպես Իզաբելլա Բուրգունդացի, Իզաբելլա Ավստրիացի և Իզաբելլա Կաստիլիացի։
1514 թվականի հուլիսի 11-ին հաստատվեց ամուսնություն՝ վստահված անձանց մասնակցությամբ։ Փեսացուի՝ Կրիստիան II Դանիացու փոխարեն ներկայացավ Իզաբելլայի պապը՝ կայսր Մաքսիմիլիան I-ը։ Մեկ տարի անց ժամանեց Նորվեգիայի արքեպիսկոպոսը և նրան ուղեկցեց Կոպենհագեն, որտեղ 1515 թվականի օգոստոսին տեղի ունեցավ նրանց ամուսնության պաշտոնական արարողակարգը։
Իզաբելլային թագադրեցին և նա ստացավ Ելիզավետա անունը (դան․՝ Elisabet)։ Ամուսնության առաջին տարիներին Իզաբելլայի ընտանիքի անդամների և թագավորի միջև սառն էին։ Թագավորը սիրուհի ուներ Դիվիկե անունով ( լեհ բուրժուայի դուստր դան․՝ Dyveke Sigbritsdatter), որին չէր պատրաստվում լքել անչափահաս կնոջ պատճառով։
Զայրացած կայսրը սկսեց դիվանագիտական պայքար մղել Կրիստիան II-ի դեմ, բայցը հարցը լուծվեց անսպասելի, երբ 1517 թվականին մահացավ Դիվիկեն (կասկածներ եղան, որ նրան թունավորել էին)։ Դրան հաջորդող տարիներին Իզաբելլայի և նրա ամուսնու հարաբերությունները կարգավորվեցին։
Իզաբելլայի միջնորդությամբ Դիլինգյան բանտից ազատ է արձակվում Յոհան-Կասպեր Ակվիլան, ով Մարտին Լյութերի մոտ դաշնակիցն էր[5]։ 1523 թվականին, երբ ժողովուրդը ոտքի կանգնեց Կրիստիան II-ի դեմ, իշխանությունն անցավ նրա հորեղբորը՝ Դանիայի թագավոր Ֆրեդերիկ I-ին, ով ցանկացավ լավ հարաբերություններ հաստատել Իզաբելլայի ընտանիքի հետ։ Նա նամակ ուղարկեց Գերմանիա, որպես այրի թագուհի նրան առաջարկելով նպաստ և թույլ տվեց մնալ Դանիայում՝ իր պաշտպանության ներքո։ Այդ ժամանակ Կրիստիան II-ը ապաստան էր գտել Նիդերլանդներում։
Իզաբելլան նրան պատասխան նամակ ուղարկեց, որը սկսվում էր հետևյալ բառերով․«ubi rex meus, ibi regna mea» (լատ․ «որտեղ իմ թագավորը՝ այնտեղ և իմ թագավորությունը»)։ Նա ամուսնու և երեխաների հետ լքեց Դանիան։ Իզաբելլան մահացել է 24 տարեկան հասակում։ Հուղարկավորվել է Օդենսե քաղաքի եկեղեցու բակում, որտեղ և գտնվում էր նրա ամուսինը։ XIX դարում նրանց աճյունները վերահուղարկավորվել են Սուրբ Կնուդի տաճարում։
ԵրեխաներԽմբագրել
Իզաբելլան ունեցել է վեց երեխա[6]
- Հանս (21 փետրվար 1518 — մոտ․ 1532)
- Մաքսիմիլիան (4 հուլիս 1519 — մոտ․ 1519)
- Ֆիլիպ (4 հուլիս 1519 — մոտ․ 1520)
- Դորոթեա Դանիացի (10 նոյեմբեր 1520 — 31 մայիս 1580), ամուսնացել է կուրֆյուրստ Ֆրիդրիխ II-ի հետ
- Քրիստինա Դանիացի (նոյեմբեր 1521 — 10 դեկտեմբեր 1590), Միլանի դուքս, հայտնի է դարձել Հանս Հոլբայն Կրտսերի նկարած՝ իր դիմանկարով, երբ անգլիական թագավոր Հենրի VIII-ը իր համար հարսնացու էր փնտրում
- Որդի (ծնվ․ 1523)
Արքայազն՝ Հանս Դանիացին
Դորոթեա Դանիացին
Քրիստինա Դանիացին
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ Dansk Biografisk Lexikon (դան.)
- ↑ Diccionario biográfico español (իսպ.) — Real Academia de la Historia, 2011.
- ↑ http://www.nordenskirker.dk/Tidligere/Sanktknud_kirke/Sanktknud_kirke.htm
- ↑ ЭСБЕ/Аквила, Иоанн Каспар
- ↑ «Isabella Erzherzogin von Österreich» (անգլերեն)։ thepeerage.com։ Վերցված է 2016-06-23